بررسی اثر کاربردی باکتری‌های تثبیت‌کننده نیتروژن و تراکم بوته بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی Anethum graveolens L.

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 5، دوره 3، شماره 2، شهریور 1394، صفحه 39-49   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

یاشار حبیبی¹؛ محمد تقی درزی^{* 2}

¹کارشناس‌ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

²دانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

چکیده

به منظور مطالعه اثر کاربردی باکتری‌های تثبیت کننده نیتروژن و تراکم بوته بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی با استفاده از عوامل باکتری‌های تثبیت کننده نیتروژن شامل مخلوطی از ازتوباکتر و آزوسپیریلوم (عدم تلقیح، تلقیح با بذر، محلول پاشی بر روی بوته در مرحله ساقه رفتن و تلقیح با بذر + محلول پاشی بر روی بوته در مرحله ساقه رفتن) و تراکم بوته (5/12، 7/16 و 25 بوته در متر مربع) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با دوازده تیمار و سه تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد رودهن در سال 1389 مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین میزان اسانس (5/2 درصد)، عملکرد اسانس (9/67 کیلوگرم در هکتار) و درصد کارون اسانس (34/52 درصد) در تیمار تلقیح با بذر همراه با محلول پاشی بر روی بوته در مرحله ساقه رفتن حاصل گردید. تراکم بوته نیز دارای تأثیر معنی‌داری بر روی صفات مورد بررسی بجز میزان اسانس بود، به‌طوری‌که بیشترین عملکرد اسانس (6/72 کیلوگرم در هکتار) و درصد دیل آپیول در اسانس (67/9 درصد) در تراکم 25 بوته در مترمربع و نیز بیشترین درصد کارون در اسانس (74/52 درصد) در تراکم 7/16 بوته در متر مربع بدست آمد. طبق نتایج حاصله، تیمار شامل مصرف دو بار باکتری‌های تثبیت کننده نیتروژن و استفاده از تراکم 25 بوته در مترمربع، بهترین نتیجه را داشته است.
 

کلیدواژه‌ها

آزوسپیریلوم؛ ازتوباکتر؛ اسانس؛ تراکم بوته؛ دیل آپیول؛ شوید؛ کارون