تاثیر کاربرد بنتونیت بر خصوصیات جوانه‌زنی بذور کاهو تحت شرایط تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن گلایکول

تحقیقات بذر

مقاله 4، دوره 4، شماره 11، تیر 1393، صفحه 28-37   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اکرم ولی‌زاده قلعه‌بیگ^{* 1}؛ سیدحسین نعمتی²؛ علی تهرانی‌فر³؛ حجت امامی⁴

¹دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشگاه فردوسی مشهد

²استادیار گروه علوم باغبانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد

³استاد گروه علوم باغبانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد

⁴استادیار گروه علوم خاک، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر خشکی و بنتونیت بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر کاهو آزمایش فاکتوریل بر پایه‌ی طرح کاملا تصادفی، با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 5 سطح خشکی حاصل از پلی اتیلن گلایکول (صفر، 5/0-، 1-، 5- و 10- بار) به عنوان فاکتور اول و 4 سطح بنتونیت (صفر، 50، 100 و 150 میلی‌مولار) به‌عنوان فاکتور دوم انتخاب شدند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی کلیه شاخص‌های جوانه‌زنی شامل درصد و سرعت جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی، شاخص بنیه بذر، وزن تر و خشک گیاهچه، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه و انرژی جوانه‌زنی کاهش و میانگین زمان جوانه‌زنی افزایش یافت. درصد و سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیه بذر، وزن تر و خشک گیاهچه، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه در سطح 100 میلی‌مولار بنتونیت دارای بیشترین مقدار بودند. بیشترین و کمترین میانگین زمان جوانه‌زنی به ترتیب در خشکی 10- ، بنتونیت صفر (45/4 روز) و خشکی صفر، بنتونیت 100 میلی‌مولار (32/1 روز) مشاهده شد. بیشترین طول ساقه‌چه و ریشه‌چه به ترتیب (20/62 و 85/66 میلی‌متر) در خشکی صفر و بنتونیت 100 میلی‌مولار به دست آمد. وزن تر گیاهچه از تیمار خشکی صفر و بنتونیت 100 میلی‌مولار به خشکی 10- بار و بنتونیت صفر کاهش 26/85 درصدی را نشان داد. در غلظت 150 میلی‌مولار بنتونیت، بین بنتونیت و بذر در جذب آّب رقابت ایجاد شده که بنتونیت بر بذر غلبه کرده و نتوانسته در بهبود صفات موثر باشد. براساس نتایج به‌دست آمده، غلظت 100 میلی‌مولار بنتونیت جهت بهبود جوانه‌زنی بذور کاهو پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

بنتونیت؛ خشکی؛ رشد گیاهچه؛ شاخص بنیه بذر؛ کاهو