ارزیابی میزان مقاومت گیاه سماق (Rhus coriaria L.) به سرب در مراحل جوانه‌زنی و گیاهچه‌ای در دو رویشگاه مختلف

فیزیولوژی محیطی گیاهی

مقاله 4، دوره 7، شماره 28، فروردین 1392، صفحه 27-38

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

بهروز دوستی^{* 1}؛ رضا دریکوند²؛ حمزه امیری³

¹استادیار، گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خرم آباد، خرم آباد، ایران.

²مربی، گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد، خرم آباد، ایران.

³استادیار، گروه زیست‌شناسی دانشگاه لرستان، ایران.

چکیده

آلودگی خاک‌های زراعی به فلزات سنگین از جمله سرب یکی از مشکلات عمده زیست محیطی می‌باشد. آلودگی سرب باعث محدودیت در رشد و نمو گیاهان می‌شود و از طرفی تهدیدی جدی برای سلامتی انسان محسوب می‌گردد. در این پژوهش میزان مقاومت گیاه سماق به فلز سرب در دو مرحله تکوینی جوانه‌زنی و گیاهچه‌ای در دو رویشگاه ملک آباد لرستان و سماق سرب زنجان در سال 1390 به صورت فاکتوریل در قالب کاملاً تصادفی اجرا گردید. گیاهان برای ارزیابی اثرات سرب روی سرعت و درصد جوانه‌زنی و پارامترهای رشدی شامل وزن تر، وزن خشک، سطح برگ و مقدار کلروفیل کل در محلول غذایی حاوی غلظت‌های  مختلف نیترات سرب کشت شدند و نتایج نشان داد که میانگین مربعات حاصل از تجزیه واریانس درصد و سرعت جوانه‌زنی سماق در 2 رویشگاه مذکور در سطح 5 درصد معنی‌دار نبود. لکن تفاوت بین شش غلظت مختلف سرب (0، 25/0، 5/0، 1، 2 و 3 میلی مولار) در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. همچنین اثر متقابل رویشگاه و غلظت روی کلیه پارامترهای مورد بررسی در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. اثر ساده و متقابل نوع رویشگاه و غلظت‌های مختلف بکار رفته بر پارامترهای رشدی گیاهچه ای از نظر آماری معنی‌دار بود. بیشترین مقدار پارامترهای رشدی گیاهچه ای مربوط به رویشگاه ملک آباد و کمترین مقدار مربوط به رویشگاه زنجان بود. با توجه به مقاومت نسبی و زنده مانی گیاهچه‌های سماق در حضور مقادیر بالای سرب و با مطالعات بیشتر می‌توان گیاه سماق را نیز در ردیف گیاهانی قرار دارد که جهت گیاه پالایی از آلودگی‌های زیست محیطی سرب می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

آلودگی؛ پارامترهای رشدی؛ غلظت‌های سرب؛ گیاه پالایی