اثر کلرید سدیم بر جوانه‌زنی و رشد اولیه دانه رست‌های 60 رقم گندم

تحقیقات بذر

مقاله 2، دوره 4، شماره 13، اسفند 1393، صفحه 14-26   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حمیدرضا قاسمی^{* 1}؛ اکبر مستاجران²

¹دانشجو گروه زیست دانشکده علوم دانشگاه اصفهان

²گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، ایران

چکیده

شوری یکی از تنش‌هایی است که از راه تاثیر بر بسیاری از فعالیت‌های فیزیولوژیک و مورفولوژیک، رشد و نمو گیاه و تولیدات کشاورزی را محدود می‌کند. مقاومت به شوری در طول جوانه‌زنی و رشد اولیه دانه رست‌ها در مورد 60 رقم گندم (Triticum aestivum L.) در سه سطح شوری کنترل (0/0)، 100 و 200 میلی‌مولار کلرید سدیم مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی و با سه تکرار انجام شد. این ارقام از نظر مقاومت به شوری طبقه‌بندی شده و ارقام سرخ تخم، بزوستایا، توس، نیک نژاد، یاوروس و مروارید در گروه مقاوم و ارقام چمران، روشن، سیوند، شیرودی، سرداری و نیشابور در گروه حساس و پایین دندروگرام قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که تیمارهای مختلف شوری اثر قابل توجهی بر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول گیاهچه، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و همچنین نسبت طول ساقه‌چه به طول ریشه‌چه تمام ارقام مورد مطالعه داشته است و میزان کاهش طول ساقه‌چه بیشتر از ریشه‌چه بود. تمام متغیرهای اندازه‌گیری شده با افزایش سطح شوری کاهش معنی داری نشان دادند. بین ارقام مورد مطالعه و بر اساس دندروگرام رسم شده، رقم چمران حساس‌ترین در حالی که رقم سرخ تخم مقاوم‌تر از بقیه بود. بنابراین، از شاخص تحمل شوری (STI) که از مجموع صفات اندازه‌گیری شده به دست آمده است، می‌توان در تعیین میزان حساسیت یا مقاومت ارقام مختلف گندم استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

جوانه زنی؛ رشد دانه رست‌ها؛ شوری؛ گندم