تأثیر پیش تیمار بذر با باکترهای محرک رشد بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاه دارویی ریحان تحت تنش شوری

تحقیقات بذر

مقاله 4، دوره 4، شماره 13، اسفند 1393، صفحه 38-50   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهدی عقیقی شاهوردی^{* 1}؛ بهنام ممیوند²؛ حجت عطایی سماق³

¹دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد

²دانشجوی کارشناسی‌ارشد آگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد

³دانشجوی کارشناسی‌ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد

چکیده

  به منظور بررسی تأثیر پیش تیمار بر جوانه‌زنی بذر گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در‌ 3 تکرار در آزمایشگاه بذر دانشگاه شاهد در سال 1393 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل تنش شوری در پنج سطح، صفر به عنوان شاهد، 5/2، 5، 5/7 و 10‌ دسی‌زیمنس بر متر و پیش تیمار با باکتری‌های محرک رشد در پنج سطح، عدم پیش تیمار به عنوان شاهد، ازتوباکتر (سویه Azeto-5)، سدوموناس فلوروسنس (سویه P-169)، سدوموناس پوتیدا (سویه P-168) و کود زیستی فسفر بارور 2 بود. اثر شوری و پیش تیمار با باکتری‌های محرک رشد بر صفات درصد و سرعت‌ جوانه‌زنی، متوسط جوانه‌زنی روزانه، شاخص طولی قدرت گیاهچه، طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه و نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه معنی‌دار بود. بیشترین درصد جوانه‌زنی (66/86 درصد) در شوری 5 دسی‌زیمنس و پیش تیمار با ازتوباکتر و بیشترین سرعت جوانه‌زنی (36/10 بذر در روز) در شوری 5/2 دسی زیمنس بر متر و پیش تیمار با فسفر بارور2 بدست آمد. پیش تیمار بذر با ازتو‌باکتر و فسفر بارور 2، در سطوح شوری 5/2، 5 و 5/7 دسی‌زیمنس بر متر باعث کاهش اثرات منفی شوری بر درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر ریحان گردید. نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه در شوری 5/7 دسی‌زیمنس بر متر در پیش تیمار با فسفر بارور 2 بیشترین مقدار شد. درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر با صفات طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه، شاخص طولی و وزنی قدرت گیاهچه همبستگی مثبت و معنی‌داری داشت.

کلیدواژه‌ها

ازتوباکتر؛ شاخص‌های جوانه‌زنی؛ ریحان؛ سدوموناس؛ فسفر بارور2