اثر اسیدآبسزیک‎ بر جوانه‎زنی دانه، کشت کالوس و رویان زایی بدنی ژنوتیپ‌های کلزا (Brassica napus L.) تحت تنش شوری

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 11، دوره 7، شماره 22، آبان 1394، صفحه 142-160   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی اشرف مهرابی¹؛ منصور امیدی²؛ بدرالدین طباطبایی³؛ زینب صفری^{* 4}

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه ایلام

²گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه صنعتی اصفهان

⁴دانشگاه ایلام

چکیده

شوری از عوامل اصلی محدود کننده‌ی رشد و کاهش عملکرد گیاهان زراعی می‌باشد. این تحقیق به منظور بررسی اثرات اسید‌آبسزیک بر جوانه‌زنی دانه، رشد دانه‌رست‌ها و همچنین کشت زیرلپه سه ژنوتیپ کلزا در سطوح مختلف شوری انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. ژنوتیپ‌های مختلف در سه سطح، شوری در چهار سطح و اسید آبسزیک در سه سطح فاکتورهای مورد بررسی در این آزمایش بودند. همچنین در آزمایشی جداگانه جداکشت‌های محور زیرلپه، در محیط کشت MS به همراه دو میلی‌گرم در لیتر 6-بنزیل‌‌آمینوپورین و یک میلی‌گرم در لیتر نفتالین ‌‌استیک ‌‌اسید در تیمارهای شوری و اسید آبسزیک ذکر شده در آزمایش جوانه‌زنی کشت شد. در بررسی جداگانه دو فاکتور، مشاهده شد که هر دو عامل نقش بازدارنده‌ای در جوانه‌زنی دانه، رشد دانه‌رست‌ها، پینه‌زایی و رشد پینه در تمامی ژنوتیپ‌ها داشتند. برهمکنش معنی‌دار دو فاکتور، بیانگر این است که در سطوح مختلف اسیدآبسزیک پاسخ ژنوتیپ‌ها به شوری متفاوت است. اکثر صفات جوانه‌زنی ارزیابی شده‌ در سطوح مختلف اسیدآبسزیک و تحت تنش شوری دارای اختلاف معنی‌دار در سطح یک درصد بودند. به نحوی که دانه‌ها در سطح 10 میکرومول اسیدآبسزیک نسبت به 5 میکرومول، دارای وضعیت جوانه‌زنی بهتری در محیط‌های حاوی شوری بودند. مشاهده تغییرات پینه‌زایی و رشد پینه در اثر شوری در سطوح اسیدآبسزیک حاکی از پینه‌زایی و رشد بهتر پینه در 5 میکرومول اسیدآبسزیک در سطوح پایین شوری (60 و120 میلی‌مول) در مقایسه با همین مقادیر شوری در واحدهای آزمایشی بدون اسیدآبسزیک بود (در سطح یک درصد).

کلیدواژه‌ها

پینه‌زایی؛ تنظیم کننده رشد گیاهی؛ جداکشت؛ زیرلپه؛ کشت بافت