تعیین عوامل مؤثر بر محدود شدن پراکنش گونه کرفس کوهی(Kelussia odoratissima Mozaff.) در منطقه کهگیلویه

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 20، دوره 7، شماره 22، آبان 1394، صفحه 293-302   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اسفندیار جهانتاب^{* 1}؛ عادل سپهری¹؛ منصور مصداقی¹؛ حسین بارانی²؛ عباس باقری³

¹گروه علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

²دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج

چکیده

هدف اصلی این تحقیق بررسی رویشگاه (فعلی و قبلی) کرفس کوهی بانام علمی Kelussia odoratissima Mozaff. و تعیین عوامل اکولوژیکی که پراکنش آن را در منطقه کهگیلویه محدود می‌کند، می‌باشد. ابتدا نقشه توپوگرافی منطقه تهیه و در محیط GIS وارد گردید. با استفاده از DEM نقشه ارتفاع، شیب و جهت تهیه شد. به‌طور مشابه نقشه‌های کاربری اراضی، ارزیابی اراضی، تبخیر، دما و بارندگی منطقه تهیه شد. 12 ترانسکت تصادفی (6 ترانسکت در رویشگاه فعلی(توده کرفس) و 6 ترانسکت در رویشگاه قبلی(زیستگاه) کرفس) مستقر گردید. 440 پلات 2 متر 2 متر در امتداد ترانسکت ها برداشت شد. درصد پوشش تاجی و تعداد پایه کرفس کوهی به همراه درصد تاج پوشش و تعداد پایه سایر گونه‌های همراه در هر پلات تعیین گردید. 12 نمونه خاک به‌طور تصادفی در عمق‌های مختلف در دو محل رویشی برداشت گردید تا پارامترهای خاک شامل کربن آلی، عمق و بافت خاک تعیین گردند. مقادیر متناظر هر پلات از نقشه‌های تهیه‌شده استخراج و به همراه سایر اطلاعات زمینی به محیط صفحه گسترده وارد شد. آنالیز رگرسیون نا پارامتری برای تعیین ارتباط بین پارامترهای بیوفیزیکی کرفس کوهی و پارامترهای محیطی انجام شد. آنالیز واریانس به‌منظور مشخص کردن تفاوت متغیرهای مورداندازه‌گیری بین محل رویش فعلی و قبلی کرفس صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری در سطح 5 درصد در خصوص پارامترهای محیطی دو محل توده کرفس و زیستگاه کرفس وجود ندارد. به نظر می‌رسد عواملی غیر از عوامل اکولوژیک و بیولوژیک (تأثیر گونه‌های همراه)، نظیر عوامل انسانی تأثیر بر حضور و عدم حضور کرفس کوهی داشته است.

کلیدواژه‌ها

کرفس کوهی؛ انقراض؛ رویشگاه؛ کهگیلویه