بررسی کنایه در شعر احمد شاملو از منظر زیباشناسی و نوآوری در کنایات

مطالعات زبان و ادبیات غنایی

مقاله 1، دوره 2، شماره 5، بهمن 1391، صفحه 7-20   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

پریسا خویشتندار^*

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

چکیده

کنایه یکی از عناصر چهارگانه علم بیان است که نقش مهمّی در زیبا آفرینی کلام و تصویرسازی هنری دارد. اوج زیبایی کنایه همانند هر تصویر خیالی دیگر در تازگی آن است. برخی از کنایه‌ها به دلیل استفادۀ بیش از حد در شمار کنایه‌های قاموسی در آمده‌اند و زیبایی و خیال انگیزی چندانی ندارند. در شعر شاملو هم کنایه‌های قاموسی وجود دارد و هم کنایه‌های ابداعی. او گاهی در معنی و مفهوم برخی کنایات قاموسی تصرف کرده و متناسب با بافت و زمینۀ شعر، معنایی غیر از معنای قاموسی آن را اراده نموده است. در این مقاله که بر روی تمام اشعار شاملو صورت گرفته کنایات شعر وی استخراج و به سه دسته: 1-کنایات قاموسی 2- کنایات زبانی(مردمی) 3- کنایات ابداعی تقسیم بندی و به نوآوری‌ها و ابداعات او در این خصوص اشاره شده است.

کلیدواژه‌ها

شاملو؛ کنایه؛ نوآوری؛ زیبا شناسی؛ بلاغت