غیرت در منظومه‌های عاشقانه (ویس و رامین، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون)

مطالعات زبان و ادبیات غنایی

مقاله 2، دوره 2، شماره 5، بهمن 1391، صفحه 21-32   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

هادی عدالت پور^*

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

چکیده

اساس و موضوع اصلی منظومه‌های عاشقانه، عشق و محبت است و از آنجا که از دید عرفا عشق و غیرت ملازم همدیگرند، در این منظومه‌ها شاهد موارد گوناگون غیرت ورزی شخصیت‌ها هستیم. در منظومه ویس و رامین، موبد و ویرو و رامین رقیبانی هستند که بر سر تصاحب ویس به جدال با یکدیگر می پردازند و گاه در این راه دچار غیرت می‌شوند و حتی گاه کار به جنگ و لشکرکشی می‌کشد. همین رشک و غیرت بین گل و ویس بر سر رامین نیز وجود دارد. در منظومه خسرو و شیرین این غیرت را از سوی خسرو و فرهاد و شیرویه بر سر شیرین و رشک و حسادت بین شیرین و مریم و شکر بر سر خسرو مشاهده می‌کنیم. در منظومه لیلی و مجنون، مجنون و لیلی نسبت به هم غیرت دارند. واژه غیرت دارای مفاهیم گوناگون است و غیرت از دید عرفا انواع گوناگونی دارد. در این مقاله، شواهد، مفاهیم و انواع گوناگون غیرت، در این سه منظومه عاشقانه بررسی و تحلیل می‌گردند.

کلیدواژه‌ها

ویس و رامین؛ خسرو و شیرین؛ لیلی و مجنون