حافظ و باورهای مهرپرستی

مطالعات زبان و ادبیات غنایی

مقاله 5، دوره 2، شماره 5، بهمن 1391، صفحه 65-86   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

کامران کسایی^*

استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور مرکز نجف‌آباد، ایران

چکیده

این مقاله، آن گونه که از نامش برمی‌آید، بررسی و بازتاب راز و رمزهای آیین میترایی بر اندیشه‌ها و غزلیات حافظ است که تلاش شده از منابع گوناگون اساطیری، تاریخی و ادبی در این زمینه استفاده و با کمک آن زوایای ناشناخته اشعار حافظ شناسایی گردد؛ چرا که دیوان او تنها یک مجموعه ادبی نیست، بلکه ویژگی‌های قومی، ملی و تاریخی در آن نهفته است که به خاطر آشنایی او با فرهنگ ریشه‌دار ایران زمین، از بسیاری از مظاهر و نمادهای فرهنگی ایران پیش و پس از اسلام بهره گرفته است. نخست برای آشنایی بیشتر با کیش میترایی به کلیاتی درباره آن اشاره و سپس تأثیر حافظ را از کیش مهر بررسی می‌کنیم. این مقاله در سه بخش تنظیم و نوشته شده: بخش نخست: کلیاتی در باره میترا؛ بخش دوم: شناسایی راز و رمزهای آیین میترایی؛ بخش سوم: بازتاب نمادهای مهرپرستی در غزلیات حافظ.

کلیدواژه‌ها

آیین مهر؛ میترا؛ مهرپرستی؛ خورشید؛ حافظ