مطالعۀ تطبیقی نوستالژی مرگ و زندگی در اشعار محمود درویش و قیصر امین‌پور

مطالعات زبان و ادبیات غنایی

مقاله 2، دوره 3، شماره 6، اردیبهشت 1392، صفحه 23-34   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد شایگان مهر^{* 1}؛ جعفر عموزاد مهدیرجی²

¹عضو هیأت علمی زبان و ادبیات عرب، واحد کاشمر، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشمر، ایران

²دانشجوی دکترای ادبیات عرب، واحد کاشمر، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشمر، ایران

چکیده

نوستالژی غم غربت و دوری از وطن است که بر پایۀ آن شاعر یا نویسنده در سروده ها و نوشته‌های خویش، گذشته‌های را که در نظر دارد، حسرت‌آمیز و دردآلود ترسیم می‌کند. در این پژوهش، نوستالژی در دیوان دو شاعر عرب و ایرانی، محمد درویش و قیصر امین‌پور مقایسه و بررسی شده است. نخست، جایگاه نوستالژی بررسى و مختصرى از زندگی‌نامۀ درویش و امین‌پور آمده است، سپس به ویژگی‌های ادبی، فرهنگی و محیطی عصر دو شاعر و شعر آن‌ها اشاره گردیده، با روش توصیفی- تطبیقی، به مقایسۀ نوستالژی و شیوۀ تصویرسازی آن بر مبنای نقد تطبیقی مکتب آمریکایی پرداخته شده است تا بدین وسیله به دریافت عمیقی از تأثرات شعری این دو شاعر در زمینۀ مرگ و زندگی بر پایۀ متن شعری هر یک دست یافته شود. آن‌چه حاصل این تحقیق است، این است که درک هر دو شاعر از دوران جنگ و بحران وطن و همچنین بیماری قلبی که هر دو شاعر در اواخر عمر خود از آن رنج می‌بردند، از عوامل تحول شعری مرتبط با مرگ و زندگی و بازگشت به خویشتن در شعرهای این دوست و دیگر این که، حیات شعری امین‌پور و درویش، سه دورۀ  انقلابی و حماسی، رمانتیک و دوره درونگرایی یا انعکاسی را در بر دارد.

کلیدواژه‌ها

ادبیات تطبیقی؛ ادبیات عرب؛ ادبیات فارسی؛ نوستالژی؛ مرگ؛ زندگی؛ قیصر امین‌پور؛ محمود درویش