جسمانیت معشوق در شعر احمد شاملو و نزار قبانی

مطالعات زبان و ادبیات غنایی

مقاله 4، دوره 3، شماره 9، بهمن 1392، صفحه 29-46   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

عباس مشعوفی^*

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زنجان

چکیده

ادبیات تطبیقی از حوزه‌های میان رشته‌ای است که به ارتباط و زمینه‌های مشترک می‌پردازد. دو مکتب معروف ادب تطبیقی یعنی مکتب فرانسوی و آمریکایی، هر یک از نظرگاهی به متن می‌نگرند؛ اگر مکتب فرانسوی به زمینه‌های تأثیر و تأثر دو نویسنده یا دو متن بر یکدیگر می‌پردازد و ارتباط‌های فرهنگی دو متن را مورد بررسی قرار می‌دهد، مکتب آمریکایی به بررسی مسایل زیبایی‌شناختی و مشابهت‌های معطوف به آن نظر دارد. این مقاله با مد نظر قراردان مکتب آمریکایی ضمن بررسی ارتباط بینامتنی (در فرم و محتوا) و بیان شباهت‌ها و مباحث زیباشناسی آثار دو شاعر معاصر ادب فارسی و عربی، احمد شاملو و نزار قبانی به مقولۀ «جسمانیت معشوق» می‌پردازد و بر این نظر است که با توجه به زمینۀ مشترک تعهد اجتماعی و سیاسی دو شاعر، معشوق نیز دارای جایگاه خاصی است. هر یک از دو شاعر از معشوق خود (آیدا در شعر شاملو و بلقیس در شعر نزار قبانی) ابدیتی می‌سازد که بسیار با جلوۀ معشوق در شعر سنتی متفاوت است. 

کلیدواژه‌ها

ادبیات تطبیقی؛ نزار قبانی؛ احمد شاملو؛ تصویرگری؛ جسمانیت