نوستالژی یاد کودکی در شعر نیما، شاملو، فروغ و سپهری

مطالعات زبان و ادبیات غنایی

مقاله 2، دوره 3، شماره 8، آبان 1392، صفحه 21-32   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

منوچهر جوکار^{* 1}؛ مهری مساعد²؛ مینا مساعد³

¹استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز

²کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

³دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

نوستالژی یکی از جنبه‌های فکری ادبیات فارسی است که به ویژه در شعر نمود آشکارتری یافته است. بر این پایه، شاعر یا نویسنده در سروده‌ها و نوشته‌های خود روزگار گذشته و فضا و مکانی را به یاد می‌آورد که از آن خاطرات خوش، داشته‌ها و اندوخته‌های مطلوبی دارد و معمولا با حسرت و دریغ از آن یاد می‌شود. یاد کردن از دوران کودکی و کودکانه‌ها یکی از مؤلفه‌های نوستالژی است. در این پژوهش به بررسی این مؤلفه در شعر نیما یوشیج، احمد شاملو، فروغ فرخزاد و سپهری پرداخته شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این شاعران در مراحل مختلف شاعری خود، از کودکی و خاطرات فارغ نبوده‌اند و با بسامد قابل توجهی از جوانب آن روزگار یاد کرده‌اند و عموماً با ابراز ناخرسندی از روزگار کنونی خود، تداعی لحظه‌های خوش کودکی را آرامش‌بخش روان خود می‌دانند. هم چنین فروغ فرخزاد و شاملو علاوه بر بیان و توصیف خاطرات کودکی، با نگاهی عمیق به تفریحات، بازی‌ها و سرگرمی‌های آن دوران اشاره‌های دقیق‌تری کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها

نوستالژی؛ یاد کودکی؛ شعر معاصر