بررسی تطبیقی مفهوم درد در شعر عطار نیشابوری و حافظ شیرازی

مطالعات زبان و ادبیات غنایی

مقاله 4، دوره 3، شماره 8، آبان 1392، صفحه 53-66   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

بتول فخراسلام^{* 1}؛ عطیه خراسانی²

¹استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران

²دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران،

چکیده

عطار و حافظ از چهره های درخشان عرفان و ادب فارسی هستند که کلام ایشان به لحاظ سموّ فکر و وسعت اندیشه دربردارنده‌ی برجسته‌ترین مفاهیم عارفانه و عاشقانه است. عشق، جان شوریده‌ی ایشان را به دردمندی کشانیده است و شراره‌های درد از شعر دل انگیز اینان فرو می‌بارد. درد از بن مایه‌های مشترک و پررنگ سخن ایشان است. انفعالات روحی و شراره‌های درونی شان سبب نزدیکی نگرش و تلقی ایشان نسبت به درد می‌گردد و از سوی دیگر تعلق به دو دوره‌ی زیستی متفاوت و بینونت در جهان‌بینی عرفانی، منجر به بروز تباین در دیدگاه ایشان نسبت به مضمون درد می‌گردد، به این سبب نگارندگان در مطاوی این مقال بر آنند تا رویکرد عطار و حافظ به مفهوم درد را مورد مداقه قرار دهند. از این رو بر اساس روش توصیفی و تحلیلی، با استناد به منابع کتابخانه‌یی و اسناد موجود، ابتدا به بررسی مفهوم درد پرداخته، سپس به بیان وجوه تشابه مفهوم درد در کلام ایشان روی آورده و دغدغه‌های این دو شاعر سحّار و چیره دست را در این زمینه تشریح نموده‌اند. در ادامه به بررسی وجوه تمایز رویکرد ایشان به مفهوم درد پرداخته‌ایم.

کلیدواژه‌ها

عطار؛ حافظ؛ درد؛ عشق؛ درمان