علل روی کارآمدن آقای خاتمی)دولت اصلاحات 1376 ( «بر اساس نظریه توسعه نامتوازن ساموئل هانتینگتون

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مقاله 3، دوره 1، شماره 3، آذر 1388، صفحه 51-76   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

صادق زیباکلام¹؛ داود افشاری²؛ عبداله اصلانزاده³

¹استاد گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران [e-mail]

²کارشناس ارشد علوم سیاسی/ مطالعات ایران دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران [e-mail]

³کارشناس ارشد علوم سیاسی/ مطالعات ایران دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ) )Aslanzadeh1386@ gmail.com

چکیده

سؤال اصلی مقاله این است که علت و زمینهی روی کار آمدن سید محمد خاتمی )دولت اصلاحات( در دوم خرداد 1376 چه بوده است. مقاله تلاش دارد با مبنا قرار دادن نظری هی "توسعهی نامتوازن" ساموئل هانتینگتون، که واپسماندن نهادهای سیاسی از دگرگون یهای اجتماعی و اقتصادی را باعث ایجاد پایه های جدید برای تجمع سیاسی و آفرینش نهادهای جدید سیاسی می داند، به این سؤال اینچنین پاسخ دهد که توسعهی نامتوازن در دورهی هاشمی )دورهی سازندگی( علت روی کار آمدن خاتمی بوده است. در واقع به واسطهی تحرک اجتماعی و طبقاتی همراه با توسعهی اقتصادی و سپس رشد طبقهی متوسط جدید که در دورهی سازندگی پدیدار شد، مطالبات جدیدی به وجود آمد که عمدتاً شامل مشارکت در ادارهی امور کشور و تعیین سرنوشت سیاسی بود. اما در این دوره تلاش زیادی در جهت توسعهی سیاسی کشور صورت نگرفت. در چنین شرایطی شعارهای آقای خاتمی که بر حول این مطالبات جدید شکل گرفت، باعث شد که بخش قابل توجهی از آرای انتخاباتی مردم به آقای خاتمی تعلق گیرد و ایشان برندهی انتخابات هفتمین دورهی ریاست جمهوری شوند.

کلیدواژه‌ها

دولت سازندگی؛ دوم خرداد؛ توسعهی نامتوازن ساموئل هانتینگتون؛ مشارکت سیاسی؛ تحرک اجتماعی؛ توسعهی اقتصادی