نقش عامل انرژی در روابط ایران و ترکمنستان

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مقاله 4، دوره 1، شماره 3، آذر 1388، صفحه 77-106   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فرهاد عطایی¹؛ حمیدرضا عزیزی²

¹دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ) )[e-mail]

²دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات منطقهای دانشگاه تهران ) )[e-mail]

چکیده

فروپاشی شوروی باعث ایجاد تحول عظیمی در منطقهی آسیای مرکزی و قفقاز شد. از همان زمان وجود ذخایر طبیعی در تعدادی از این کشورها به عنوان عاملی مهم در پیشرفت اقتصادی مورد توجه قرار گرفت. وجود این ظرفیت از سویی سبب جلب توجه قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای به این کشورها شد. از سوی دیگر محصور بودن این کشورها در خشکی و انحصار روسیه بر خطوط انتقال انرژی، موجب شد که این کشورها نیز برای کاهش وابستگی، در پی شرکای جدید برآیند؛ در این مقاله ترکمنستان به عنوان کشوری از مجموعهی سابق شوروی و ایران به عنوان بازیگر منطقهای و ذینفع در کنشهای انرژی منطقه، مورد توجه قرار گرفته و نقش عامل انرژی در روابط دو کشور بررسی میشود. سؤال این است که عامل انرژی چه نقشی در روابط ایران و ترکمنستان، پس از فروپاشی شوروی داشته است؟ فرضیهی مقاله این است که عامل انرژی باعث همکاری دو کشور و نزدیکی آنها به یکدیگر شده است. در این پژوهش، منابع انرژی دو کشور و جایگاه جهانی و منطقهای آنها و سپس پروژههای مشترک و سرمایهگذاریهای دو کشور در زمینهی بهرهبرداری یا انتقال انرژی معرفی و مورد بررسی قرار میگیرد. در انجام این پژوهش از اخبار خبرگزاریها، آمارهای رسمی و همچنین کتابها و مقالات تحلیلی استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

ایران؛ ترکمنستان؛ روابط دوجانبه؛ انرژی؛ انتقال انرژی