رژیم امنیتی حوزه دریای خزر پس از فروپاشی اتحاد شوروی تا 2009 موانع و چالشها

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مقاله 5، دوره 1، شماره 3، آذر 1388، صفحه 107-140   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

حسین احمدی¹؛ داراب جلیل پیران²

¹استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا [e-mail]

²کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا [e-mail]

چکیده

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در 1991 ، کشورهای حوزهی خزر استقلال یافتند. ا ن ی شورها از نظر ژئوپل ت یی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی موقعیت ویژه ای پیدا کردند. نظام ک ک ی بینالملل با تولد کشورهای متعدد در حوزهی خزر روبهرو شد و کشورهای پیرامون این منطقه و دولتهای بزرگ در مواجه با مسائل جدید قرار گرفتند. در ضمن حضور قدرتهای بزرگ ب رون منطقه به خصوص آمریکا و همپیمانانش )اسرائیل، ترکیه و آذربایجان و...( در ی بحث گسترش ناتو و ساماندهی سپر دفاع موش ی در اروپای شرقی برای افزایش نفوذ در ک حوزهی خزر و موضعگیریهای روسیه، چین و ایران منشاء تحولاتی در منطقه بوده است. به طوری ه برخی محقق ن از آن به عنوان جنگ سرد جد د اد می نند. پرسش اصلی ا ن ک ک ی ی ی ی مقاله ا ن است ه موانع و چالشهای فراروی رژ م امن تی حوزهی خزر دامند؟ فرض ه ک ک ی ی ی ی پژوهش بر ا ن امر تأ کد دارد ه رقابت ایالات متحده، روسیه، چ ن و ایران، تحقق طرح ی ک ی ی رژ م امنیتی حوزهی خزر را با موانع و مشکلاتی روبهرو کرده است. در ا ن پژوهش آثار ی ی این رقابتها به عنوان چالشی بر روند شکلگیری رژیم امنیتی دریای خزر مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

امنیت؛ رژ م امنیتی؛ حوزه ی خزر؛ گسترش ناتو؛ جنگ سرد جد ید؛ سپر دفاع موشی؛ بحرانهای منطقه ای؛ نظام بین الملل