تحلیل زمینه‌ای نوستالژی در اشعار خاقانی

مطالعات زبان و ادبیات غنایی

مقاله 1، دوره 5، شماره 16، آبان 1394، صفحه 7-24   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

نصرالله امامی¹؛ افسانه سعادتی^{* 2}

¹استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز

²دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز

چکیده

خاقانی شاعری اندوه‌پیشه و حسرت‌سراست. نگاشته‌های او که آیینۀ راست‌کردار روانش است، مشحون از واژه‌های ناخرسندی و نامرادی است. روحیۀ زودرنج و حساس او، کم‌لطفی و کم‌مهری پدر، انزواطلبی و مرگ‌طلبی، هجران و دوری از سرزمین‌های دوست-داشتنی‌اش و درد و غم از دست دادن عزیزان و آشنایانی که عمری با آنها خاطره داشته، همچنین حبس و دربدری و در نتیجه گذشته‌نگری و گذشته‌گرایی، بن‌مایه‌های مهم اشعار و گفته‌های نوستالژیک خاقانی است. از این منظر، شاید به جرأت بتوان گفت که بر اساس شواهد و اسناد، وی محزونترین و دردچشیده‌ترین شاعری است که در قرن ششم می‌زیسته است.

کلیدواژه‌ها

خاقانی شروانی؛ دیوان اشعار؛ نوستالژی؛ غم غربت