مقایسه‌ صفات ریخت‌شناختی و فیتوشیمیایی محصولات بهاره و تابستانه سه ژنوتیپ انجیر در استان گلستان

فیزیولوژی محیطی گیاهی

مقاله 7، دوره 10، شماره 40، اسفند 1394، صفحه 62-72   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

زهرا کیخا¹؛ اسماعیل سیفی^{* 2}؛ فریال وارسته³؛ عظیم قاسم نژاد²

¹دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان

²دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان، گرگان

³استادیار گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان، گرگان

چکیده

این تحقیق به‌منظور بررسی اختلاف محصولات بهاره و تابستانه در سه ژنوتیپ انجیر گلبهار، کمال‌آباد و رضوان 41 در استان گلستان انجام شد. نمونه‌ها از دو نوع محصول مختلف از درختان سالم برداشت و صفات ریخت‌شناختی و فیتوشیمیایی در آن‌ها براساس دسکریپتور مخصوص انجیر و روش‌های استاندارد اندازه‌گیری گردید. تجزیه‌ی واریانس نشان داد که ژنوتیپ و نوع میوه دارای اثرات متقابل معنی‌دار بر طول، قطر و شکل میوه، طول دم، گردن و طول بخش گوشتی میوه بودند، اما اثر آن‌ها بر قطر روزن معنی‌دار نبود. نتایج نشان داد که میوه‌های تابستانه از میوه‌های بهاره کوچک‌تر بودند و طول و قطر آن‌ها و هم‌چنین طول دم، گردن و طول بخش گوشتی میوه در اکثر ارقام کم‌تر بود. فارغ از نوع ژنوتیپ، قطر روزن در میوه‌های بهاره بیش‌تر از میوه‌های تابستانه بود. طبق نتایج بدست آمده ژنوتیپ و نوع میوه دارای اثرات متقابل معنی‌دار بر مقادیر فلاونوئیدها و آنتوسیانین میوه بودند، اما این اثر بر مواد جامد محلول، اسیدیته‌ قابل تیتراسیون و مقدار فنل کل معنی‌دار نبود. میوه‌های تابستانه مقادیر بیش‌تری از مواد جامد محلول و اسیدیته اما مقدار کم‌تری ترکیبات فنلی داشند. ژنوتیپ کمال‌آباد دارای مواد جامد محلول و اسیدیته بیش‌تری در مقایسه با سایر ژنوتیپ‌ها بود. در ژنوتیپ گلبهار، میوه‌های بهاره آنتوسیانین کم‌تری داشتند، اما در سایر ژنوتیپ‌ها آنتوسیانین بیش‌تری نسبت به میوه‌های تابستانه را دارا بودند. در مقابل، در تمام ژنوتیپ‌های مورد مطالعه، میوه‌های بهاره از ترکیبات فلاونوئیدی بیش‌تری برخوردار بودند.

کلیدواژه‌ها

آﻧﺘﻮﺳﯿﺎﻧﯿﻦ؛ ﺷﮑﻞ ﻣﯿﻮه؛ ﺻﻔﺎت رﯾﺨﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ؛ ﻓﻼوﻧﻮﺋﯿﺪ؛ ﻓﻨﻮل

مراجع

آتشی، ص. (1390). اثرات محلول‌پاشی بر و ساکارز بر برخی از صفات کمی و کیفی سیب رقم رداسپار. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، صفحه 124.

ثابت سروستانی، ج. و فقیه، ح. (1380). انجیر، کاشت، داشت، برداشت. انتشارات راهگشا، صفحه 292.

سیفی، ا. و حسین‌پور، ع. (1392). انجیر: گیاه‌شناسی، باغبانی و به‌نژادی، ترجمه. انتشارات نوروزی، (تالیف: فلیشمن، م)، صفحه 153.

Aksoy, U. (1998). Why figs? An old taste and a new perspective. Acta Horticulture, 480: 25-27.

Billot, J., Hartmann, C., Macheix, J.J. and Rateau, J. (1978). Les composes phenoliques au cours de la croissance de la poire Passe-Crassane. Physiologie Végétale.

Bureau, S., Renard, C.M.G.C., Reich, M., Ginies, C.and Audergon, J.M. (2009). Change in anthocyanin concentrations in red apricot fruits during ripening. LWT-Food Science Technology. 42:372–377.

Buta, J.G. and Spaulding, D.W. (1997). Endogenous levels of phenolics in tomato fruit during growth and maturation. Journal of Plant Growth Regulators. 16:43-46.

Cheng, G.W. and Breen, P.J. (1991). Activity of phenylalanine ammonia-lyase (PAL) and concentrations of anthocyanins and phenolics in developing strawberry fruit. Journal of the American Society for Horticultural Science. 116 (5): 865-869.

Condit, I.J. (1969). Ficus: The exotic species. Univ. California, Division of Agricultural and Science Berkeley. USA.

Crisosto, C.H., Bremer, V., Norton, M., Ferguson, F. and Einhorn, T. (2010). Preharvest ethephon eliminates first crop figs. Horticultural Technology. 20(1): 173-178.

Datwyler, S.L. and Weiblen, G.D. (2004). Phylogenetic relationships of Moraceae from ndhF sequences On the origin of the fig. American Journal of Botany. 91: 767-777.

Deshmukh, S.R., Wadegaonkar, V.P., Bhagat, R.P. and Wadegaonkar, P.A. (2011). Tissue specific expression of anthraquinones, flavonoids and phenolics in leaf, fruit and root suspension cultures of Indian mulberry (Morinda citrifola L.). Plant Omics Journal. 4:6-13.

Diaz-Mula, H.M., Zapata, P.J., Guillén, F., Castillo, S., Martínez-Romero, D., Valero, D.and Serrano, M. (2008). Changes in phytochemical and nutritive parameters and bioactive compounds during development and on-tree ripening of eight plum cultivars: A comparative study. Journal of the Science of  Food and Agriculture. 88: 2499–2507.

Doster, M.A. and Michailides. T.J. (2007). Fungal decay of first-crop and main-crop figs. Plant Disease, 91:1657–1662.

Ebrahimzade, M.A., Pourmorad, F. and Hafezi, S. (2008). Antioxidant activities of Iranian corn silk. Turkish Journal of Biology, 32: 43-49.

Faleh, E., Oliveira, A.P., Valentão, P., Ferchichi, A., Silva, B.M. and Andrade, P.B. (2012). Influence of Tunisian Ficus carica fruit variability in phenolic profiles and in vitro radical scavenging potential. Revista Brasileira de Farmacognosia. 22(6): 1282-1289.

FAO. (2014). Agricultural data. Faostat.fao.org/faostat/collections?subset=agriculture, Aug. 2012.

Ferguson, L., Michailides, T.J. and Shorey, H.H. (1990). The California fig industry. Horticultural Review. 12: 409-490.

Ferrara. E. and Papa, G. (2003). Evaluation of Fig Cultivars for Breba Crop. Acta Horticulture. 605: 91-93.

Çalişkan, O. and Polat, A.A. (2011). Phytochemical and antioxidant properties of selected fig (Ficus carica L.) accessions from the eastern Mediterranean region of Turkey. Scientia Horticulture. 128 (4): 473-478.

García-Alonso, M., Pascual-Teresa, S., Santos-Buelga, C. and Rivas-Gonzalo, J.C. (2004). Evaluation of the antioxidant properties of fruits. Food Chemistry. 84: 13-18.

Giraldo, E., López-Corrales, M. and Hormaza, J.I. (2010). Selection of the most discriminating morphological qualitative variables for characterization of fig germplasm. Journal of the American Society for Horticultural Science. 135 (3): 240-249.

IPGRI, CHIEAM. (2003). Descriptors for fig. international plant genetic re-sources institute, Rome, Italy and international centre for advanced mediterranean agronomic studies, Paris, France, 52p.

Macheix, J.J., Fleurient, A. and Billot, J. (1990). Phenolics compounds in fruit processing. In: Mitra S (ed) Fruit phenolic. CRC Press, Boca Raton, FL, USA.

Manach, C., Scalbert, A., Morand, C., Rémésy, C. and Jiménez, L. (2004). Polyphenols: food sources and bioavailability. The American Journal of Clinical Nutrition. 79(5): 727-747.

Melgarejo, P., Hernandez, F., Martinez, J.J., Sanchez, J. and Salazar, D.M. (2003). Organic acids and sugars from first and second crop fig juices. Acta Horticulture. 605: 237-239.

Miletic, N., Popovic, B., Mitrovic, O. and Kandic, M. (2012). Phenolic content and antioxidant capacity of fruits of plum cv. 'Stanley' (Prunus domestica L.) as influenced by maturity stage and on-tree ripening. Australian Journal of Crop Science. 6 (4): 681-687.

Nakilcioğlu, E. and Hışıl, Y. (2013). Research on the phenolic compounds in Sarilop (Ficus carica L.) fig variety. GIDA/The Journal of Food. 38 (5): 267-274.

Navarro, J. M., Flores, P., Garrido, C., and Martinez, V. (2006). Changes in the contents of antioxidant compounds in pepper fruits at different ripening stages, as affected by salinity. Food Chemistry. 96 (1): 66-73.

Raffo, A., Cherubino, L., Vincenzo, F., Ambrozino, P., Salucci, M., Gennaro, L., Bugianesi, R., Giuffrida, F. and Quaglia, G. (2002). Nutritional value of cherry tomatoes (Lycopersicon esculentum cv. Naomi F1) harvested at different ripening stages. Journal of  Agriculture, Food and Chemistry, 50: 6550-6556.

Ramirez, W.B. (1974). Coevolution of Ficus and Agaonidae. The Annals of the Missouri Botanical Garden. 61:770-780.

Sanchez, M.J., Melgarejo, P., Hernandez, Fca. and Martinez, J.J. (2003). Chemical and morphological characterization of four fig tree cultivars (ficus carica L.) grown under similar culture conditions. Acta Horticulture. 605: 33-36.

Spanos, G.A. and Wrolstad, R.E. (1992). Phenolics of apple, pear, and white grape juices and their changes with processing and storage - a review. Journal of  Agriculture, Food and Chemistry. 40: 1478-1487.

Tehranifar, A., Zarei, M., Esfandiyari, B. and Nemati, Z. (2010). Physicochemical properties and antioxidant activities of pomegranate fruit (Punica granatum) of different cultivars grown in Iran. Horticulture Environment and Biotechnology.51 (6): 573-579.

Usenik, V., Štampar, F. and Veberič, R. (2009). Anthocyanins and fruit colour in plums (Prunus domestica L.) during ripening. Food Chemistry. 114: 529-534.

Veberic, R., Colaric, M. and Stampar, F. (2008). Phenolic acids and flavonoids of fig fruit (Ficus carica L.) in the northern Mediterranean region. Food Chemistry. 106: 153-157.

Wanger, G.J. (1979). Content and vacuole/extra vacuole distribution of neutral sugars free amino acids, and anthocyanin’s in protoplast. Plant Physiology. 64: 88-93.