بررسی کاربرد زئولیت و منگنز بر عملکرد، میزان روغن و گلوکوزینولات دانه ارقام کلزا در رژیم های مختلف آبیاری

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 3، دوره 7، شماره 23، اسفند 1394، صفحه 28-44   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسین باقری¹؛ فرهاد فرح وش^{* 2}؛ مرتضی سام دلیری³؛ مهرداد یارنیا⁴؛ امیر حسین شیرانی راد⁵

¹دانشجوی دکتری ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تبریز، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نبات ، تبریز ، ایران

²استاد یار، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تبریز، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نبات ،تبریز، ایران

³دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد چا لوس ، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نبات، چالوس، ایران

⁴دانشیار، دانشگاه آادز اسلامی ، واحد تبریز، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نبات، تبریز، ایران

⁵دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر ،کرج ، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر سوپر جاذب طبیعی زئولیت و منگنز بر صفات مورفوفیزیولوژیکی ارقام کلزا در رژیم های مختلف رطوبتی ، آزمایشی طی دو سال‌ 91- 1390 و 92- 1391 به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه پژوهشی شهریار انجام شد. عامل آبیاری در 3 سطح شامل آبیاری بر اساس 40 (آبیاری معمولی)، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی خاک، عامل زئولیت در دو سطح صفر و 15 تن در هکتار، عامل منگنز (از منبع سولفات منگنز) در دو سطح شامل صفر و 3 (گرم در هزار)، به صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و عامل رقم در چهار سطح شامل SLM046، طلائیه ، مدنا و اپرا در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که کاربرد مقدار زئولیت در خاک و محلول پاشی منگنز و افزایش مقدار رطوبت خاک، سبب افزایش عملکرد دانه (6324 کیلوگرم درهکتار) و میزان روغن دانه (5/46 درصد) شد. بیشترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری معمولی، با کاربرد زئولیت و محلول پاشی منگنز بدست آمد. کاربرد منگنز و زئولیت از مقدار گلوکوزینولات دانه در رژیم های مختلف آبیاری کاسته است. بیشترین مقدار گلوکوزینولات دانه در شرایط آبیاری معمولی (5/16 میلی گرم در گرم) را رقم اپرا بدست آورد. با توجه به عملکرد پایین در مناطق خشک و نیمه خشک، توصیه می شود در منطقه مورد آزمایش و مناطق مشابه برای بالا بردن عملکرد از زئولیت معدنی در خاک و محلول پاشی منگنز در ارقام مختلف به منظور بالا بردن راندمان آبیاری و عملکرد استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

اجزای عملکرد؛ کلزا؛ رطوبت خاک؛ محلول پاشی؛ آلومینوسیلیکات ها