اثر شدت نور بر روند تغییرات مؤلفه‌های فلورسانس کلروفیل در گیاه دارویی استویا

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 9، دوره 8، شماره 24، خرداد 1395، صفحه 100-111

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهرانوش امامیان طبرستانی¹؛ اسفندیار فرهمندفر¹؛ همت اله پیردشتی^{* 2}؛ یاسر یعقوبیان²

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

²پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی اثر شدت نور بر روند تغییرات پارامترهای فلورسانس کلروفیل تحت تنش سرما در گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج زمان تنش سرما (صفر، 4، 8، 12 و 16 روز) در دمای 2±6 درجه سانتی‌گراد و سه سطح شدت نور شامل نور معمولی، 50 درصد و 10 درصد نور معمولی (به ترتیب 240، 120 و 24 میکرومول بر مترمربع در ثانیه) بود که 30 روز پس از کشت اعمال و سپس پارامترهای فلورسانس کلروفیل انداز‌ه‌گیری گردید. نتایج نشان داد تغییرات Fv/Fm و Fv/Fo در پاسخ به تنش سرما به‌صورت کاهشی و از نوع معادله دو تکه‌ای بود، به‌طوری‌که تا روز دوازدهم با شیب ملایم (به‌ترتیب 0007/0 و 0149/0) و سپس با شیب زیاد (به‌ترتیب 0074/0 و 1098/0) کاهش یافتند. همچنین تغییرات مؤلفه‌های Fm، Fv، Ft و Fm΄ در پاسخ به مدت زمان تنش سرما، در شدت نور 240 و 120 میکرومول همواره به صورت خطی و در 24 میکرومول به‌صورت معادله دو تکه‌ای بوده و با افزایش مدت زمان تنش سرما ابتدا روند کاهشی و سپس افزایشی داشتند. همچنین تغییرات Y(II)تحت تأثیر مدت زمان تنش سرما در سه شدت نور مذکور، به‌صورت کاهشی در حالی‌که تغییرات Y(NPQ) و Y(NO) به‌صورت افزایشی بود که بیشترین تغییر در شدت نور 240 میکرومول مشاهده شد. در مجموع، نتایج حاکی از افزایش حساسیت پارامترهای فلورسانس کلروفیل گیاه استویا به تنش سرما با افزایش مدت زمان وقوع آن، به ویژه در شدت نور بالا بود.

کلیدواژه‌ها

دمای پایین؛ صفات فیزیولوژیکی؛ فتوسیستم؛ کارایی کوانتومی