بررسی فیتوشیمیایی، آنتی‌اکسیدانی و اثرضد دیابتیک عصاره برگ‌های گیاه دارویی Trigonella foenumgraceum L. در منطقه همدان

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 8، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 13، خرداد 1395، صفحه 95-106   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید مهرداد کسایی¹؛ محمد تقی گودرزی^{* 2}؛ نسیم حیاتی رودباری¹؛ پریچهر یغمایی¹

¹گروه زیست‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²مرکز تحقیقات مولکولی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران

چکیده

گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenumgraceum L.) علاوه بر مصارف فراوان غذایی، به‌دلیل سنتزترکیبات پلی‌فنلی دارای اثر آنتی‌اکسیدان و ضدالتهاب موثردر درمان دیابت است. این تحقیق در سال 1393 با هدف بررسی فیتوشیمیایی، آنتی‌اکسیدانی و ضددیابتی عصاره‌ آبی برگ‌های شنبلیله انجام گرفت. برگ‌های گیاه از مزرعه‌ گیاهان دارویی همدان تهیه و عصاره‌ آبی آن با استفاده از روش خیساندن استخراج گردید. ارزیابی فیتوشیمیایی (فنل و فلاونویید کل) در عصاره با استفاده از روش‌های اسپکتروفوتومتری و ارزیابی عملکرد آنتی‌اکسیدانی با استفاده از روش‌های FRAP، شلاته کنندگی یون آهن، سنجش میزان تیول و DPPH انجام گرفت. میزان مهار فروکتوزآمین، محصولات نهایی گلایکیشن پیشرفته و فراگمانتاسیون آلبومین، به‌ترتیب با استفاده از روش‌های اسپکتروفوتومتری، اسپکتروفلورومتری و الکتروفورز اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که عصاره‌ گیاه دارای میزان فنل کل (8/23 میلی‌گرم معادل اسیدگالیک در هر گرم وزن نمونه)، فلاونویید کل (29/17 میلی‌گرم معادل کوئرستین در هر گرم وزن نمونه) و گروه تیول (26/0 میلی‌مول معادل سیستئین در میلی گرم) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (33/0 میلی‌مول معادل سولفات آهن در میلی‌گرم) می‌باشد. درصد شلاته کنندگی آهن و درصد مهار رادیکال‌های آزاد در این عصاره وابسته به غلظت است. این عصاره در غلظت بالا می‌تواند موجب مهار فروکتوزآمین (79 درصد) و همچنین مهار فراگمانتاسیون شود. از این جهت، عصاره‌ شنبلیله می‌تواند به‌منظور جلوگیری از عوارض مرتبط با محصولات نهایی گلایکیشن پیشرفته AGEs در بیماران دیابتیک به کار رود.

کلیدواژه‌ها

آنتی‌اکسیدان؛ ‌دیابت؛ شنبلیله؛ فنل؛ فلاوونوئید؛ فراگمانتاسیون آلبومین

مراجع

1. Emami, A., Ahani A. 2008. Medicinal Botany. Medical science of Iran University Press. Tehran, Iran. 514.
2. Mirzaei, A., Mohammadi J., Mirzaei, M. 2011. Antioxidant activity and phenolic content of hydroalchoholic extract of Sisimbrion, Plantago, Corianderum and Trigonella. Fassa Medical science University Journal. 3(2): 160-167.
3. Zargari, A. 1993. Medicinal plants (3th volume).Tehran University Press. Tehran, Iran.

4.Huda-Faujan, N., Noriham, A., Norrakiah, A. and Babji, A. (2009). Antioxidant activity of plants methanolic extracts containing phenolic compounds. African Journal ofBiotechnology, 8: 484-489.

5. Nordberg, J,L., Arnér, E.S. 2001. Reactive oxygen species, antioxidants and the mammalian thioredoxin system. Free Radic Biol Med. 31(11):1 287-312.

6. Arena, S,1., Salzano, A.M., Renzone, G., D'Ambrosio, C., Scaloni, A. 2014. Non-enzymatic glycation and glycoxidation protein products in foods and diseases: an interconnected, complex scenario fully open to innovative proteomic studies. Mass Spectrom Rev. 33(1):49-77.

7.Asadi, S., Sohrabi, M., Zarei, S., Ghyasvand, T., Rezaei Farimani, A., Goodarzi, M. 2014. Effects of Curcuma Longa and Cinnamon aqueous extracts on serum carbohydrates and lipids metabolism and oxidative status in high fructose fed rats. International Research Journal of Biological Sciences, 3(3): 78-82.

8. Bhattacherjee, A. and Chakraborti, A. 2013. Inhobitory Effect of Piper betle Linn. Leaf extract on protein glycation-quantification and characterization of the antiglycation components. Indian Journal of Biochemistry and Biophysics,50: 529-536.

9.Caengprasath, N., Ngamukote, S., Mäkynen, K. and Adisakwattana, S. (2013). The protective effect of pomelo extract (citrus grandis l. osbeck) against fructose mediated protein oxidation and glycation. Excli Journal, 12: 491-502.

10.Chaouche, T., Haddouchi, F., Ksouri, R., Medini, F., El-Haci, I., Boucherit, Z. 2013. Antioxidant activity profiling by spectrophotometric methods of phenolic extract of Prasium majus L. Free Radicals and Antioxidants, 3: 43-46.

11.Ghasemi, K., Ghasemi, Y., Ehteshamnia, A., Nabavi, F., Ebrahimzadeh, A., and Pourmand, F. (2011). Influence of environmental factors on antioxidant activity, phenol and flavonoid content of walnut. J. Med. Plants Res. 5 (7): 1128-1133.

12.Goodarzi, M., Tootoonchi, A., Karimi, J., Abbasi Oshaghi, E. 2013. Anti-diabetic effects of aqueous extracts of three iranian medicinal plants in type 2 diabetic rats induced by high fructose diet. Avicenna Journal of Medical Biochemistry, 1(1): 7-13.

13.Hebschmann, A., Regensteiner, J., Vlassara, H. and Reusch, J. 2006. Diabetes and advanced glycoxidation end products. Diabetes Care, 29: 1420-1432.

14.Jariyapamornkoon, N., Yibchok-anun, S., Adisakwattana, S. 2013. Inhibition of advanced glycation end products by red grape skin extract and its antioxidant activity. BMC Complementary and Alternative Medicine, 13: 13-17.

15.Kaneko, T., Tahara, S., Takayabashi, F. 2007. Inhibitory effect of natural coumarin compounds, esculetin and esculin, on oxidative DNA damage and formation of aberrant crypt foci and tumors induced by 1,2–dimethylhydrazine in rat colons. Bio. Pharm Bull., 30: 2052-2057.

16.Kaviarasan, S., Naik, G., Gangabhagirathi, R., Anuradha, C., Priyadarsini, K. 2007. In vitro studies on antiradical and antioxidant activities of fenugreek (Trigonella foenum graecum) seeds. Food Chemistry, 103: 31–37.

17.Madar, Z., Abel, R., Samish, S., Arda, J. 1998. Glucose-lowering effect of fenureek in non insulin dependent diabetics. Europian Journal of Clinical Nutrition, 42(1): 51-54.

18.Mathew, S., Abraham, T. 2006. Studies on the antioxidant activities of cinnamon (Cinnamomum verum) bark extracts, through various in vitro models. Food Chemistry, 94: 520–528.

19.Mazandarani, M., Makri, S., Bajian, G. 2011. Evaluation of phytochemical and antioxidant activity in different parts of Heracleumgor ganicumrech F. in golestanprovince, north of Iran. Iranian Journal Plant Physiology,2(2): 381-388.

20.Meda, A., Lamien, C., Romito, M., Millogo, J., Nacoulma, O. 2005. Determination of the total phenolic, flavonoid and proline contents in Burkina Fasan honey, as well as their radical scavenging activity. Food Chemistry, 91: 571-577.

21.Meeprom, A., Sompong, W., Chan, C., Adisakwattana, S. 2013. Isoferulic acid, a new anti-glycation agent, inhibits fructose and glucose-mediated protein glycationin vitro. Molecules, 18: 6439-6454.

22.Nagendrappa, C. 2005. An appreciation of free radical chemistry‐ 3 free radicals in diseases and health. Resonance, 10(3): 67-73.

23.Sharma, R., Sarkar, A., Hazara, D., Mishra, B., Singh, J., Sharma, S. 1996. Use of fenuqreek seed powder in the management of non-insulin dependent diabetes mellitus. Nutrition Research, 16(8): 1331-1339.

24.Sohrevardi, N. and Sohrevardi, F. 2012. Essential oil composition and antioxidant activity of trigonella Foenum Graecum L. plant. International Journal of Agriculture and CropSciences, 4(12): 793-797.

25.Subhashini, N., Thangathirupathi, A., Lavanya, N. 2011. Antioxidant activity of trigonella foenum graecum using various In vitro and ex vivo models. International Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, 3(2): 96-102.

26.Wijetunge, D., Perera, H. 2014. A novel in vitro method to identify protein glycation inhibitors. Asian Journal of Medical Sciences, 5(3): 15-21.