مقایسه‌ ترکیب بیوشیمیایی روغن سه رقم زیتون (Olea europaea L.) در مناطق مختلف استان گلستان

فیزیولوژی محیطی گیاهی

مقاله 5، دوره 11، شماره 43، مهر 1395، صفحه 52-65   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

اسماعیل سیفی^{* 1}؛ آرزو جلالی¹؛ سمیه ابراهیم نیا¹؛ حسین فریدونی²

¹گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، گرگان، ایران

چکیده

میوه‌ی زیتون دارای روغنی بسیار مطلوب و با خواص تغذیه‌ای بسیار عالی می‌باشد. با توجه به نیاز شدید کشور به روغن‌های خوراکی و کیفیت عالی روغن زیتون، افزایش سطح زیر کشت زیتون یکی از اهداف برنامه‌های کشاورزی در ایران است. در این مطالعه، سه رقم میشن، کرونایکی و زرد از سه منطقه در استان گلستان (ورسن، گناره و مینودشت) از نظر کمیت و کیفیت روغن بررسی شدند. نتایج نشان داد که بین مناطق و ارقام مختلف تفاوت‌های معنی‌دار وجود داشت. ارقام میشن ورسن و کرونایکی مینودشت به‌ترتیب بیش‌ترین و کم‌ترین وزن تک‌میوه را داشتند. ارقام میشن گناره، زرد گناره و میشن ورسن بیش‌ترین درصد ماده‌ خشک را در میوه تولید کردند. بالاترین درصد روغن در وزن خشک و وزن تر به‌ترتیب در ارقام کرونایکی گناره و زرد گناره مشاهده شد. از نظر صفات فیزیکوشیمیایی روغن، رقم میشن گناره حاوی کم‌ترین مقدار اسیدهای چرب آزاد بود. کرونایکی مینودشت کم‌ترین ارزش K232 را دارا بود؛ در حالی که بیش‌ترین مقدار کلروفیل کل و کاروتنوئید کل را نشان داد. روغن حاصل از زیتون منطقه‌ ورسن به‌ترتیب کم‌ترین و بیش‌ترین مقادیر پراکسید و شاخص K270 را به خود اختصاص داد. به‌طورکلی، نتایج این تحقیق نشان داد که رقم کرونایکی برای کشت در هر سه منطقه‌ گناره، مینودشت و ورسن مناسب است.

کلیدواژه‌ها

اسیدهای چرب آزاد؛ پراکسید؛ روغن زیتون؛ صفات فیزیکوشیمیایی؛ Olea europaea

مراجع

Aguilera, M.P., Beltran, G., Ortega, D., Fernandez, A., Jimenz, A. and Uceda, M. (2005). Characterization of virgin olive oil of Italian olive cultivars Frantoio and Lechino grown in Andalusia. Food Chemistry. 89: 387-391.

Ajamgard, F. (2004). Evaluation and comparison of yield, quantitative and qualitative traits of olive cultivars in north of Khoozestan province. Final report of project. 83:113.

Arsalan, D., Karabekir, Y. and Schreiner, M. (2013). Variations of phenolic compounds, fatty acids and some qualitative characteristics of Sarıulak olive oil as induced by growing area. Food Research International. 54:1897-1906.

Baccouri, B., Zarrouk, W., Krichene, D., Nouair, I., Ben Youssef, N., Daoud, D. and Zarrouk, M. (2007). Influence of fruit ripening and crop yield on chemical properties of virgin olive oils from seven selected oleasters (Olea europea L.). Journal of Agronomy. 6: 3:388-396.

Boskou, D. (1996) Olive oil: Chemistry and Technology. AOCS press Champaign, IL, USA.

Guerfel, M., Baccouri, O., Boujnah, D., Chaïbi, W. and Zarrouk, M. (2009). Impacts of water stress on gas exchange, water relations, chlorophyll content and leaf structure in the two main Tunisian olive (Olea europaea L.) cultivars. Scientia Horticulturae. 119(3):257-263.

Haghighat Kharazi, S., Esmaeilzadeh Kenari, R. and Raftani Amiri, Z. (2016). Effect of different growing area conditions on physicochemical properties and oxidative stability of Roghani virgin olive oil. Journal of Food Sciences and Technology. 55:181-191.

Hashempour, A., Fotouhi Ghazvini, R. and Bakhshi D. (2009). Comparison of fatty acids and pigments of olive oil in some of cultivars grown in Roudbar Region of Gilan Province. In: Proceedings of 1^st Olive Oil Professional symposium, 21-22, Feb. Tehran, Iran.

Homapour, M., Hamedi, M., Moslehishad, M. and Safafar, H. (2014). Physical and chemical properties of olive oil extracted from olive cultivars grown in Shiraz and Kazeroon. Iranian Journal of Nutrition Sciences and Food Technology. 9(1):121-130.

IOOC (International Olive Oil Council). (2007). http:/.internationaloliveoil.org.

Lanteri, S., Armanno, C., Perri, E. and Paloplo, A. (2002). Study of oils from Calabrian olive cultivars by chemometric method. Food Chemistry. 76:501-507.

Li, H., Van De Voort, FR., Ismail, AA., Cox, R. (2000). Determination of peroxide value by Fourier transform near-infrared spectroscopy. Journal of the American Oil Chemists' Society. 77(2):137–142.

Mania-Djebali, H., Krichene, D., Ouni, Y., Gallardo, L., Sanchez, J., Osorio, E., Daoud, D., Guido, F. and Zarrouk, M. (2012). Chemical profiles of five minor olive oil varieties grown in central Tunisia. Journal of Food Composition and Analysis. 27: 109-119.

Minguez-Mosquera, M.I. and Perez-Galves, A. (1998). Color quality in paprika oleoresins. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 46:5124-5127.

Minguez-Mosquera, M.I., Rejano, L., Gandul, B., Sanchez, A.H. and Garrido, J. (1991). Color-pigment correlation in virgin olive oil. Journal of the American Oil Chemists' Society. 68: 322-337.

Najafian, L., Hadad Khodaparast, M.H. and Ghodsvali, A. (2007). Olive Oil Extraction From Three Olive Varieties Using Enzyme Processing. Iran Journal of Food Sciences and Technology. 4(1): 45-52.

Nikzad, N., Sahari, M.A., Ghavami, M., Piravi Vanak, Z., Hoseini, S.E., Safafar, H. and Boland Nazar, S.A. (2013). Physico-chemical properties and nutritional indexes of cultivars during table olive processing. Iran Journal of Food Sciences and Technology. 39:31-41.

Parvaneh, V. (2013). Quality control and chemical analysis of food. 330 p. University of Tehran Publishing and Printing Institute, Tehran, Iran.

Portarena, S., Farinelli, D., Lauteri, M., Famiani, F., Esti, M. and Brugnoli, E. (2015). Stable isotope and fatty acid compositions of monovarietal olive oils: Implications of ripening stage and climate effects as determinants in traceability studies. Food Control. 57: 129-135.

Poureskandari, E., Soleimani, A., Saba, J. and Taheri M. (2013). Evaluation of Pomological Traits and Classification of some Olive Cultivars in Zanjan Province. 29 (4) :623-636.

Psomiadou, E. and Tsimidou, M. (2001). Pigments in virgin olive oils: occuraence and levels. Journal of Food and Agriculture. 81: 640-647.

Ramezani Kharazi, P. (2008). Dose the amount of phenolic compounds depend on olive varieties? Journal of Food, Agriculture and Environment. 6(2):125-129.

Ranalli, A., De Mattia, G., Patumi, M. and Proietti, P. (1999). Quality of virgin olive oil as influenced by origin area. Grasas Aceites. 50: 249-259.

Ranalli, A. and Modesti, G. (1999). Processing technologies and biotechnologies affect the composition of green and yellow lipochromes and the chromatic features of virgin olive oil. In: minguez-Mosquera, M.I., Jaren Gala n, M., Hornero Mendez, D. (Eds.), Proceedings of the 1st International Congress on Pigments in Food Technology, Sevilla. 239p.

Salvador, M.D., Aranda, F., Gomez-Alonso, S. and Fregapane, G. (2003). Influence of extraction system, production year and area on Cornicabra virgin olive oil: a study of five crop seasons. Food Chemistry. 80:359-366.

Sisakhtnezhad, S., Sheikhol-Islami, A., Kiani, A., Mohammadi, B., Darzi-Ramandi, M., Parvin, N. and Bahrami G. (2008). Evaluation of the stability of fatty acid content of natural lipid and frying oils available on the Iranian market during frying. Journal of Kermanshah University of Medical Sciences. 12(4): 343-357.

Torkzaban, B., Hosseini Mazinani, M., Saboora, A., Tahmasebi Enferadi, S. and Safafar, H. (2009). Quantity and quality determination of olive oil between some unknown olive genotypes in Iran. In: Proceedings of the 1^st Olive Oil Professional Symposium, 21-22, Feb. Tehran, Iran.