اثر پاکلوبوترازول و براسینواستروئید بر بیان ژن 1- دئوکسی گزیلولوز 5- فسفات ردوکتاز ایزومراز و ارتباط آن با بیوسنتز مونوترپن کارواکرول و تیمول در گیاه آویشن دنایی (Thymus daenenesis Celak) تحت تنش خشکی

فیزیولوژی محیطی گیاهی

مقاله 7، دوره 11، شماره 43، مهر 1395، صفحه 76-89   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مریم محمدی فارسانی^{* 1}؛ عبدالله قاسمی پیربلوطی²؛ غلامرضا بخشی خانیکی³؛ حسن ممتاز⁴

¹گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران شرق، ایران

²مرکز پژوهش‌های گیاهان دارویی و دام پزشکی سنتی، واحدشهر کرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

³گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور تهران، ایران

⁴گروه میکروبیولوژی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

چکیده

آویشن دنایی یک گیاه دارویی بومی ایران است که متعلق به نعنائیان (Labiatae) می‌باشد. این گیاه به‌طور گسترده در طب گیاهی و صنایع غذایی استفاده می‌شود و حاوی متابولیت‌های ثانویه (کارواکول و تیمول) می‌باشد. تنش خشکی، رشد و متابولیسم این گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد. در این تحقیق اثر سطوح مختف تنش خشکی شامل شاهد (100 درصد ظرفیت مزرعه‌ای)، تنش ملایم (50 درصد ظرفیت مزرعه‌ای) و تنش شدید خشکی (25درصد ظرفیت مزرعه‌ای) به همراه  5/0 و 1 میکرو مول بر لیتر پاکلوبوترازول و نیز کاربرد غلظت‌های 5/2 و 5 میکرومول بر لیتر 28-هموبراسینواسترولید به صورت محلول در اتانول بر میزان کارواکرول و تیمول و اسانس آویشن دنایی در شرایط گلدانی و در محیط باز مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین بیان ژن
1- دئوکسی گزیلولوز 5- فسفات ردوکتاز در سطوح مختلف آبیاری با روش quantitative RT-PCR بررسی شد. نتایج نشان داد که میزان بیان ژن 1- دئوکسی گزیلولوز 5- فسفات ردوکتاز ایزومراز در آبیاری کامل در بالاترین مقدار بوده و با ایجاد تنش خشکی تا سطح 25 درصد ظرفیت مزرعه ای از میزان بیان این ژن به صورت معنی داری کاسته شد .با رسیدن میزان خشکی به سطح 50 درصد ظرفیت مزرعه ای میزان بیان ژن افزایش یافت. از سوی دیگرمیزان کارواکررول در شرایط تنش شدید خشکی نسبت به حالت شاهد کاهش یافت و با اضافه شدن غلظت 28-هموبراسینواسترولید از سطح 5/2 به 5 µmol/l افزایش معنی دار در مقدار آن مشاهده شد. به علاوه در تنش خشکی شدید میزان تیمول در حضور حلال 28-هموبراسینواسترولید (اتانول) در مقایسه با حالت شاهد افزایش معنادار داشت.
 

کلیدواژه‌ها

آویشن دنایی؛ اسانس؛ براسینواستروئید؛ پاکلوبوترازول؛ تیمول؛ کارواکرول

مراجع

Adams, W.J., Banks, M.S. and van Ee, R. (2001). Adaptation to three-dimensional distortions in human vision. Nature Neuroscience. 4(11): 1063-1064.

Aharoni, A., Jongsma, M.A., Kim, T.Y., Ri, M.B., Giri, A.P., Verstappen, F.W.A., Schwab, W. and Bouwmeester, H.J. (2006). Metabolic engineering of terpeniod biosynthesis in plants. Phytochemistry. 5(1): 49-58.

AlaviSamani, S.M., Ghasemi Pirbalouti, A., Ataei Kachouei, M. and Hamedi, B. (2013). The influence of reduced irrigation on herbage, essential oil yield and quality of Thymus vulgaris and Thymus daenensis. Journal of Herbal Drugs. 4(3): 109-113.

Ashrafi, M., Ghasemi Pirbalouti, A., Rahimmalek, M. and Hamedi, B. (2012). Effect of foliar application of Jasmonic Acid (JA) on essential oil yield and its compositions of Thymus daenensis Celak. Journal of Herbal Drugs. 3(2): 75-80.

Bajguz, A. and Hayat, S. (2009). Effects of brassinosteroids on the plant responses to environmental stresses. Plant Physiology and Biochemistry. 47(1): 1-8.

Besser, K., Harper, A., Welsby, N., Schauvinhold, I., Slocombe, S., Li, Y., Dixon, R.A. and Broun, P. (2009). Divergent regulation of terpenoid metabolism in the trichomes of wild and cultivated tomato species. Plant Physiology. 149(1): 499-514.

Dunford, N.T. and Vazquez, R.S. (2005). Effect of water stress on plant growth and thymol and carvacrol concentrations in Mexican oregano grown under controlled conditions. Journal of Applied Horticulture. 7(1): 20-22.

Charkh chian, M.M., Akbari niya, A. and Jam zad, Z. (2009). Study of Floristic of plants  Lamiaceae in Qazvin province. Acoustical Society of Japan. 21(4): 106-110.

Elyasi, R., Majdi, M., Bahramnejad, B. and Mirzaghaderi, G.H. (2015). Expression pattern analysis of genes involved in the biosynthetic pathway of monoterpenes and triterpenes in black cumin (Nigella sativa) plants treated with salicylic acid. Iranian Journal of Genetics and Plant Breeding. 23(1): 164-174.

Eskandari, M. (2011). The effect of 28-Homobrassinolid in reducing the effects of drought in savory herbs. International Journal of Plant Physiology and Biochemistry.3(11): 183-187.

Swamy, K.N. and Rao, S.S.R. (2009). Effect of 24-epibrassinolide on growth, photosynthesis, and essential oil content of Pelargonium graveolens (L.). Russian Journal of Plant Physiology. 56: 616-620.

Fohseca, J.M., Rushing, J.W., Rajapakse, N.C., Thomas, R.L. and Riley, M.B. (2006). Potential implication of medicinal plant production in controlled environment: The case of fever few (Tanacetum parthenium). Horticulture Science. 41(3): 531-535.

Ghasemi Pirbaloti, A., Golparvar, A.R., ReyahiDehkordi, M. and Navid, A. (2007). The effect of different treatments on seeds dormancy and germination of five species of medicinal plants of Chahar Mahal and Bakhteyari province. Journal of Research and Construction. 20(74): 185-192.

Hudaib, M., Speroni, E., Di Pietra, A. M. and Cavrini, V. (2002). GC/MS evaluation of thyme (Thymus vulgaris L.) oil composition and variations during the vegetative cycle. Journal Pharmaceutical Biomedical. 29(4): 691-700.

Jafari, S.R., Manuchehri Kalantari, Kh. and Turkzadeh M. (2006). The evaluation of paclobutrazol effects on increase cold hardiness in tomato seedlings (lycopersicum esculentum L.). Iranian Journal of Biology. 19(3): 290-298.

Javadi, T. (2016). Effect of Paclobutrazol on morphological, physiological and gas exchange pear Under different irrigation regimes. Journal of Horticultural Science. 30(2): 336-347.

Kaveh, Sh., Zeinali, H., Safaei, L., Madah Arefi, H. and Aflakian, S. (2013). Comparison of morphological and phytochemical traits in different populations of Thymus kotschyanus Boiss. and Hohen. with Thymus vulgaris L. genotypes. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 29(1): 116-129.

Khoshsokhan, F., Babalar, M., Poormeidani, A. and Fatahi, M.R. (2014). Antioxidant activity, total phenolics and oil content of some Thymus kotschyanus and Thymus daenensis populations. International Journal of Plant Production. 15(3): 153-162.

Kovats, E. (1958). Gaz-chromatographische Charakterisierung organishcher Verbindungen. Teil 1: Retentionsindices aliphatischer Halogenide, Alkohole, Aldehyde und Ketone. Helvetica Chimica Acta. 41(7): 1915–1932.

Lever, B.G. (1986). Cultar-A technical overview. Acta Horticulturae. 179: 459-466.

Mahmoud, S.S. and Croteau, R.B. (2001). Metabolic engineering of essential oil yield and composition in mint by altering expression of deoxyxylulose phosphate reductoisomerase and menthofuran synthase. Proceedings of the National Academy of Sciences. 98(15): 8915-8920.

Mehran, M., Hoseini, H., Hatami, A., Taghizade, M. and Safaie, A. (2016). Investigation of components of seven species of thyme essential oils and comparison of their antioxidant properties. Joint Monitoring Programme.2(58): 134-140.

McConkey, M.E., Gershenzon, J. and Croteau, R.B. (2000). Developmental regulation of monoterpene biosynthesis in the glandular trichomes of peppermint. Plant Physiology. 122 (1): 215–224.

Mozaffarian, V. (2013). Indentification of medicinal and aromatic plants of Iran. Farhang Moaser. Tehran. 579-589.

Rahimmalek, M., Bahreininejad, B., Khorrami, M. and Sayed Tabatabaei, B.E. (2009). Genetic variability and geographical differentiation in Thymus daenensis subsp. daenensis Cleak, an endangered medicinal plant, as revealed by inter simple sequence repeat (ISSR) markers. Biochemical Genetics. 47(11): 831-842.

Ramak, P., Kazempour Osaloo, S., Ebrahimzadeh, H., Sharifi, M. and Behmanesh, M. (2014). Expression of gene 1-deoxy-D-xylulose 5-phosphatereductoisomerase and its relation to monoterpene carvacrol biosynthesis in Satureja khuzestanica. Iranian Journal of Fisheries Sciences. 27(4): 622-634.

Rohmer, M. (2003). Mevalonate-independent methyl erythritol phosphate pathway for isoprenoid biosynthesis: elucidation and distribution. Pure and Applied Chemistry. 75(2): 375–388.

Sajjadi, S.E. and Khatamsaz, M. (2003). Composition of the Essential Oil of Thymus daenensis Celak. ssp. lancifolius (Celak.) Jalas. Journal of Essential Oil Research. 15(1): 34-35.

Schmiderer, C., Grausgruber Gröger, S., Grassi,P., Steinborn, R. and Novak, J. (2010). Influence of gibberellin and daminozide on the expression of terpene synthases in common sage (Salviaofficinalis). Journal Plant Physiology. 167(10): 779–786.

Singh, J. and Patel, A.L. (1996). Water statues gaseous exchange, proline accumulation and yield of wheat in response to water stress. Annual of Biology Ludhiana. 12(1): 77-81.

Srivastav, M., Kishor, A., Dahuja, A. and Sharma, R.R. (2010). Effect of paclobutrazol and salinity on ion leakage, proline content and activities of antioxidant enzymes in mango (Mangifera indica L.). Scientia Horticulturae. 125(4): 785–788.

Yousefzadeh, K., Houshmand, S., Shiran, B., Zeynali, H., Hadiyan, J. and Gheysari, M.M. (2015). Effects of long-term stress on the quality and quantity of essential oil of different species Thymus spp. Ecophytochemical Journal of Medical Plants. 12(4): 1-14

Vaičiulytė, V., Butkienė, R. and Ložienė, K. (2016). Effects of meteorological conditions and plant growth stage on the accumulation of carvacrol and its precursors in Thymus pulegioides. Phytochemistry. 128(1): 20-26.