اثر بستر جوانه‌زنی و مدت زمان هیدروپرایمینگ بر جوانه‌زنی و بنیه گیاهچه ریحان سبز و بنفش (Ocimum basilicum L.)

تحقیقات بذر

مقاله 6، دوره 6، شماره 20، آذر 1395، صفحه 55-69   

نویسندگان

سیدعلی نورحسینی^{* 1}؛ نرگس خاتون جوکار¹؛ محمدرضا داداشی²

¹باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

²استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی اثر بستر کشت و مدت زمان هیدروپرایمینگ بر جوانه‌زنی و بنیه گیاهچه ریحان، آزمایشی در آزمایشگاه گیاهشناسی مرکز آموزش کشاورزی دانشگاه جامع علمی کاربردی استان گیلان در سال 1393 اجرا شد. بررسی به صورت آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. فاکتور‌های این تحقیق شامل دو رقم ریحان (سبز و بنفش)، دو نوع بستر جوانه‌زنی (کاغذ و ماسه) و مدت زمان هیدروپرایمینگ در سه سطح (شاهد، 6 ساعت، 12 ساعت) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین مقادیر ضریب سرعت جوانه‌زنی (050/24) در رقم ریحان سبز در بستر جوانه‌زنی کاغذ و بدون پرایمینگ (شاهد) مشاهده شد. بیشترین مقادیر طول ساقه‌چه (667/30 میلی‌متر) و طول گیاهچه (000/69 میلی‌متر) مربوط به رقم ریحان بنفش و در مدت زمان پیش‌تیمار رطوبتی دوازده ساعت بود. بیشترین مقادیر سرعت جوانه‌زنی (625/9)، بنیه گیاهچه (222/742)، طول ریشه‌چه (778/43 میلی‌متر)، طول ساقه‌چه (444/30 میلی‌متر) و طول گیاهچه (222/74 میلی‌متر) در رقم ریحان بنفش در بستر جوانه‌زنی ماسه بدست آمد. همچنین رقم ریحان سبز در بستر کاغذ بالاترین ضریب یکنواختی جوانه‌زنی (328/54) را نشان داد. بیشترین مقدار نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه (700/1) مربوط به رقم ریحان سبز در بستر جوانه‌زنی ماسه وجود داشت. بیشترین شاخص بنیه گیاهچه (013/5508) در مدت زمان دوازده ساعت پیش‌تیمار رطوبتی بدست آمد. به همین ترتیب بیشترین مقدار درصد جوانه‌زنی (444/99) و متوسط جوانه‌زنی روزانه (040/9) در ریحان بنفش مشاهده شد. بیشترین مقدار ضریب آلومتری (005/1) مربوط به بستر جوانه زنی کاغذ مشاهده شد. به طور کلی پیش‌تیمار رطوبتی بذر می‌تواند بهبود جوانه‌زنی و بنیه‌گیاهچه را به همراه داشته باشد که منجر به تولید بیشتر ریحان سبز و بنفش خواهد شد.
 

کلیدواژه‌ها

طول گیاهچه؛ پرایمینگ بذر؛ کیفیت بذر؛ بستر کشت؛ مدت زمان