تأثیر کاربرد اسید سالیسلیک بر جوانه‌زنی گندم بهاره (Triticum aestivum L.) تحت تنش خشکی

تحقیقات بذر

مقاله 7، دوره 7، شماره 22، خرداد 1396، صفحه 65-76   

نویسندگان

اصغر گنجه¹؛ علی عبادی²؛ سدابه جهانبخش³؛ قاسم پرمون^{* 4}

¹دانشجو کارشناس ارشد شناسایی و مبارزه با علف‌های هرز، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

²استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

³دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل،

⁴دانشجو دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

به‌منظور ارزیابی پرایمینگ با اسید سالیسلیک بر جوانه­زنی گندم بهاره تحت تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در دانشگاه محقق اردبیلی انجام گردید. تیمارهای آزمایشی شامل تنش خشکی (صفر، 3-، 6- و 9- بار) و پیش­تیمار در با اسید سالیسلیک (صفر، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی‌مولار) بود. بر اساس نتایج مشخص گردید که اثرات متقابل تنش خشکی و اسید سالیسلیک بر صفات وزن خشک ریشه­چه، سرعت جوانه­زنی و متوسط زمان لازم برای 50 درصد جوانه­زنی تأثیر معنی­داری داشتند و بقیه صفات مورد آزمایش تحت تأثیر اثرات اصلی تنش و محلول پرایمینگ در سطح احتمال یک درصد قرار گرفتند. تنش خشکی موجب کاهش درصد جوانه­زنی و یکنواختی جوانه­زنی، طول ریشه­چه و ساقه­چه، وزن خشک ساقه­چه و شاخص­های وزنی قدرت بذر شد به‌طوری که تغییرات آن­ها با افزایش شدت تنش به‌صورت خطی تغییر یافت. با توجه به معادلات رگرسیونی مشاهده شد به ازای افزایش یک بار در تنش خشکی درصد جوانه‌زنی 64/0 درصد و یکنواختی جوانه­زنی 097/0 واحد کاهش یافت. همچنین مقایسه میانگین سرعت، متوسط زمان رسیدن به 50 درصد جوانه­زنی و وزن خشک ریشه‌چه نیز نشان داد، کاربرد اسید سالیسلیک موجب کاهش تأثیرات منفی تنش خشکی بر این صفات شد. کاربرد اسید سالیسلیک 2 میلی­مولار بالاترین سرعت جوانه­زنی و کمترین متوسط زمان لازم برای رسیدن به 50 درصد جوانه­زنی را به خود اختصاص داد. به­طور کلی بیشترین شاخص­های جوانه­زنی بذر گندم در غلظت 2 میلی­مولار اسید سالیسلیک به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها

پرایمینگ؛ درصد جوانه‌زنی؛ شاخص قدرت بذر؛ کم‌آبی؛ گندم