بررسی روند رشد دانه برخی ارقام گندم دیم

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 2، دوره 9، شماره 28، خرداد 1396، صفحه 10-20   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی احمدی^{* 1}؛ طهماسب حسین پور²؛ فریبا محمدی³؛ راضیه پور قاسمی⁴

¹محقق بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران

²استادیار پژوهش، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران

³کارشناس ارشد سازمان جهاد کشاورزی اندیمشک

⁴دانشجوی سابق کارشناسی ارشد اگرواکولوژی زابل، زابل، ایران

چکیده

وزن نهایی دانه یکی از اجزای عملکرد دانه در گندم است که به سرعت و طول دوره‌ی پر شدن آن وابسته است. درک فرآیند پر شدن دانه ممکن است در برنامه‌های اصلاحی گندم برای افزایش عملکرد دانه و تولید ارقام مورد نظر سودمند باشد. به همین منظور جهت بررسی اثرات تراکم بذر بر روند رشد دانه ارقام گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با استفاده از سه رقم گندم دیم (کوهدشت، چمران و زاگرس) و پنج تراکم بذر (100، 200، 300، 400 و 500 دانه در متر مربع) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم‌آباد اجراء گردید. برای برآورد مؤلفه‌های رشد دانه، پس از گرده افشانی طی هشت مرحله نمونه برداری با فواصل زمانی پنج روزه، وزن خشک تک دانه اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و تعداد سنبله در متر مربع همبستگی مثبت و بسیار معنی‌دار، و با وزن هزار دانه و وزن هکتولیتر همبستگی منفی اما بسیار معنی‌دار و با تعداد دانه در سنبله، سرعت و مدت پر شدن دانه همبستگی منفی و غیر معنی‌دار داشت. روند تغییرات وزن خشک تک دانه هر سه رقم نشان داد که بیشترین وزن خشک تک دانه مربوط به رقم کوهدشت با تراکم 300 دانه در متر مربع و کمترین وزن خشک تک دانه مربوط به همین رقم با تراکم 200 دانه در متر مربع بود.

کلیدواژه‌ها

تاریخ کاشت؛ پرشدن دانه؛ ژنوتیپ؛ گندم

مراجع