بررسی همبستگی و رگرسیون بین صفات و عملکرد دانه ژنوتیپ های ذرت تحت شرایط نرمال و کم آبی

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 3، دوره 9، شماره 28، خرداد 1396، صفحه 21-30   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

نوشین فرج زاده معماری تبریزی^{* 1}؛ سعید اهری زاد²؛ ورهرام رشیدی³؛ فرخ درویش کجویی⁴؛ سعید خاوری خراسانی⁵

¹دانشجوی دکتری واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²دانشیار دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³استادیار دانشگاه آزاداسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران

⁴استاد دانشگاستاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

⁵دانشیار سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

به منظور بررسی تغییرات عملکرد و‌ اجزای عملکرد ‌دانه 22 ژنوتیپ ذرت، طی دو سال زراعی 1392و 1393 آزمایشی در قالب طرح اسپلیت ‌پلات در 3 تکرار تحت شرایط نرمال و کم آبی در ایستگاه تحقیقات دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد تبریز اجرا گردید. فاکتور اصلی دو سطح آبیاری (سطح آبیاری پس از 70 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A وسطح آبیاری پس از 140 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A با شروع از مرحله کاکل دهی) و فاکتور فرعی 18 هیبرید ذرت به همراه چهار رقم شاهد بود. تجزیه مرکب دو سال نشان داد که برای اکثر صفات مورد مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ × تنش کم آبی معنی‌دار است. ژنوتیپ L2×K1263/1 بیشترین عملکرد به مقدار 38/6 کیلوگرم را تحت شرایط نرمال و ژنوتیپ L3× A679 بیشترین عملکرد به مقدار 82/3 کیلوگرم را تحت شرایط کم‌آبی نشان دادند. تجزیه همبستگی نشان داد که تحت هر دو شرایط آبیاری نرمال و کم‌آبی، عملکرد دانه بیشترین همبستگی را با تعداد دانه در بلال و تعداد دانه در ردیف دارد. در مدل نهایی تجزیه رگرسیون چندگانه تحت شرایط آبیاری نرمال، وزن صددانه، تعداد دانه دربلال، تعداد برگ و ارتفاع بوته و تحت شرایط کم‌آبی، وزن صددانه، تعداد دانه دربلال و ارتفاع بوته باقی ماندند. در تجزیه علیت در شرایط آبیاری نرمال و کم‌آبی، بیشترین اثر مستقیم تاثیر‌گذار بر عملکرد دانه تعداد دانه در بلال بود. در تجزیه علیت در شرایط آبیاری نرمال و کم‌آبی، بیشترین اثر مستقیم تاثیر‌گذار بر عملکرد دانه تعداد دانه در بلال بود.

کلیدواژه‌ها

تجزیه مرکب؛ تجزیه علیت؛ متغیر وابسته؛ هیبرید

مراجع