بررسی روش‌های مختلف شکستن خواب بذر شاهتره (Fumaria parviflora Lam.)

تحقیقات بذر

مقاله 4، دوره 7، شماره 23، شهریور 1396، صفحه 30-40   

نویسندگان

مریم فرخی¹؛ سید محسن نبوی کلات^{* 2}؛ راحله رهباریان³

¹دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم و تکنولوژی بذر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران

²دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران

³استادیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور مشهد مشهد، ایران

چکیده

بذور اغلب گیاهان دارویی دارای انواع خواب می­باشند. بنابراین شناخت روش­های شکست خواب بذر این گیاهان جهت تولید و پرورش آنها ضروری است. به منظور مطالعه اثر تیمارهای مختلف بر شکست خواب بذر گیاه دارویی شاهتره Fumaria parviflora Lam. دو آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در آزمایشگاه زیست‌شناسی دانشگاه پیام نور مشهد در سال 1395 انجام شد. در آزمایش اول، عوامل آزمایش شامل سرمادهی مرطوب در 6 سطح (عدم سرمادهی مرطوب (شاهد) و سرمادهی به میزان 20، 30، 40، 50 و 60 روز) و اسید جیبرلیک در 4 سطح (صفر، 250، 500 و 1000 پی­پی­ام) بود. در آزمایش دوم، عوامل آزمایش شامل سرمادهی مرطوب در 6 سطح (عدم سرمادهی مرطوب (شاهد) و سرمادهی به میزان 20، 30، 40، 50 و 60 روز) و نیترات پتاسیم در 4 سطح (صفر، 2/0، 4/0 و 6/0 درصد) بود. نتایج آزمایش اول نشان داد که اثر سرمادهی مرطوب، اسید جیبرلیک و اثر متقابل دو عامل بر درصد و سرعت جوانه­زنی از نظر آماری معنی­دار بود. بالاترین درصد جوانه­زنی در تیمار 20 روز سرمادهی مرطوب و 500 پی­پی­ام اسید جیبرلیک و بیشترین سرعت جوانه­زنی در تیمار 20 روز سرمادهی مرطوب و 250 پی­پی­ام به دست آمد. همچنین در آزمایش دوم اثر سرمادهی مرطوب، نیترات پتاسیم و اثر متقابل دو عامل بر درصد و سرعت جوانه­زنی از نظر آماری معنی­دار بود. بیشترین مقادیر درصد و سرعت جوانه­زنی در تیمار 20 روز سرمادهی مرطوب و نیترات پتاسیم 2/0 درصد به دست آمد. بر اساس نتایج این پژوهش خواب بذر در شاهتره می­تواند از نوع خواب فیزیولوژیک باشد.

کلیدواژه‌ها

اسید جیبرلیک؛ سرمادهی مرطوب؛ نیترات پتاسیم