تحلیل داستان غنایی مهتاب و کتان بر اساس تنها نسخة موجود آن در دانشگاه پنجاب پاکستان

مطالعات زبان و ادبیات غنایی

مقاله 6، دوره 7، شماره 23، مرداد 1396، صفحه 83-95   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مریم محمودی^{* 1}؛ زینب السادات هاشمی²

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

²دانشجوی دکتزی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد دهاقان

چکیده

مهتاب و کتان یا دل و جان اثر شاعری بنام آفرین لاهوری و اهل دیار پاکستان است، که نسخة آن در بخش نسخ خطی دانشگاه پنجاب نگه‌داری می‌شود و تاکنون تصحیح و چاپ نشده و ناشناخته باقی مانده‌است. داستان روایتی تغزلی از اشتیاق و علاقه بین دو معشوقه با نامهای دل و جان است. شاعر با بیانی حکیمانه و موجز بسیاری از مباحث حکمی را نیز در خلال داستان آورده است و پی در پی عشق و محبت را توصیف می‌کند. برجستگی این منظومه این‌ است که نام و شخصیت دو عاشق بصورت تمثیلوار بیان شده و مسائل عرفانی نیز در لابلای داستان ذکر می‌شود. زبان و بیان، تشبیهات و واژگانی که آفرین لاهوری به‌کار می‌برد، گاهی تکراری و خالی از هرگونه لطافت و گاهی بدیع است. باتوجه به اینکه آفرین در ردیف شاعران سبک هندی قرار گرفته، به تبعیت از شاعران دورة اول این سبک به خلق مضامینی ساده‌تر پرداخته است. این پژوهش بر آن است تا برای نخستین بار به معرفی این منظومة داستانی بپردازد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت اسنادی تحلیلی است و سعی شده به صورت بازخوانی نسخة موجود تحلیل و بررسی شود.

کلیدواژه‌ها

ادبیات غنایی؛ آفرین لاهوری؛ دل؛ جان؛ مهتاب؛ کتان