بررسی نقش رنگ در منظرشهری (نمونه موردی محله خلجا اصفهان)

جغرافیا و مطالعات محیطی

مقاله 8، دوره 6، شماره 23، آبان 1396، صفحه 119-134   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرشته احمدی^{* 1}؛ اکرم شیرازی²؛ محسن رفیعیان³

¹استادیار گروه شهرسازی دانشکده هنر، معماری و شهرسازی واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف-آباد، اصفهان، ایران

²دانش آموخته ی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشکده هنر و معماری واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

³مربی گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر یزد، یزد، ایران

چکیده

برای رسیدن به اهدافی همچون زیبایی بصری،هارمونی فضایی،کارکرد مناسب،تأثیر محیطی و روانی مثبت در برنامه‌ریزی،مستلزم استفاده هماهنگ،منسجم،معنی‎داروزیبا از عنصررنگ است. نوشتار حاضر سعی درارائه راهکارهایی جهت چگونگی تهیه وتدوین ضوابط هم‌نشینی رنگ‌ها باتوجه به اقلیم،فرهنگ وهویت محله ای دارد.در این پژوهش برای دست یافتن به هدف موردنظر با استفاده از روش لنکلوز تجزیه وتحلیل رنگهای موجود انجام و با استفاده از ماتریس کیل هونگ، ضوابط و راهکارهایی به‌منظور برنامه‌ریزی در راستای بهره‌گیری صحیح از رنگ در منظر شهری ارائه شده است.همچنین به منظور روشن‌تر شدن موضوع و ارائه یک نمونه عملی، محله خلجا به عنوان محدوده مطالعه موردی انتخاب و نقش رنگ در منظر شهری آن تحلیل شده است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی و مطالعات انجام شده به‌صورت کتابخانه‌ای- میدانی است.جامعه آماری در این تحقیق شامل ‌200 نفر از ساکنین و رهگذران محله می‌باشد. پرسشنامه ای درباره وضعیت کیفیت رنگی محله و استخراج تصاویر ذهنی مردم بین شهروندان توزیع شد. تحلیل حاصل از آن نشان از شناخت ناصحیح عنصر رنگ و ترکیب و نحوه بکارگیری نادرست عناصر رنگی در کنار یکدیگر دارد. محله خلجا به دلیل عدم هارمونی مناسب رنگی،دچار نوعی آلودگی بصری در منظر شهری شده که با انسجام، هماهنگی عملکردی و زیباشناختی میتوان منظر آن را ساماندهی نمود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که رنگ‌های مناسب،باتوجه به شرایط اقلیمی مکان، استانداردهای بین المللی و ویژگیهای فرهنگی،تاریخی،بومی و کاربریهای غالب هر محله باید تعریف شود تا تصویر ذهنی ماندگاری بجا گذارد.

کلیدواژه‌ها

رنگ؛ هارمونی رنگ؛ ضوابط رنگ؛ ماتریس کیل هونگ؛ محله خلجا اصفهان

مراجع

1. آتشین‌بار، محمد. 1388. چیستی منظرشهری در آرای صاحب نظران، مجله منظر، (3): 72-73.
2. استوار، مسیب.1391. رنگ. تهران: انتشارات رازنامه.
3. پاکزاد، جهانشاه.1385. سیما شهر:آنچه کوین لینچ از آن می­فهمید، فصلنامه آبادی، 16 (53): 20-26.
4. حسینیون، سولماز. 1380.کاربرد رنگ در شهر. ماهنامه شهرداری‌ها، (27).
5. سیدصدر، سید ابوالقاسم. 1380. معماری، رنگ و انسان. تهران: نشر آثار اندیشه.
6. قلعه نویی، محمود. تدین، بهاره. 1389. تهیه طرح جامع رنگی، تلاشی برای مدیریت رنگ‌ها در شهر، مدیریت شهری، (26): 242-256.
7. گلکار،کوروش.1385. مفهوم منظرشهری، مجله آبادی، (53): 38-47.
8. گوردن، کالن.1382. گزیده منظرشهری. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
9. لینچ، کوین.1387. سیمای شهر. ت: منوچهر مزینی، تهران: موسسه انتشارات و چاپ  دانشگاه تهران.
10. منصوری، سید امیر.1389. چیستی منظرشهری: بررسی تاریخی تحولات مفهومی منظر شهری در ایران، ماهنامه منظر.
11. مهیار، فروغ و ایزدان، حسین و تقوی، لوزالسادات و صادقیان، سهیلا، 1393. بررسی معنایی هارمونی رنگ با استفاده از روش‌های روان­_فیزیکی، نشریه علمی_پژوهشی علوم و فناوری رنگ، 85-92.
12. محمودی،کورش. شکیبامنش، امیر. 1390. اصول و مبانی رنگ­شناسی در معماری و شهرسازی، انتشارات طحان/هله.
13. نوایی، حمید. 1389. رنگ شهر، منظر، (10): 10-13.
14. Arvanaghi, Nasim. Alaii, Ali. (2014). Effect Of Color in aesthetics and legibilty of urban spaces(case study:kermanshah city). international journal of current life sciences.
15. De matiello, m & rabuini, e. (2010). colours in la boca: patrimonial identity in the urban landscape. color research and application,Wiley, 222-228.
16. Edwards, B. (2004). Colour–A course in mastering the art of mixing colours. Jeremy P Tarcher.
17. Foote, K.E (1983),Color in public space: Toward a communication-based theory of the urban built environment Chicago: university of Chicago
18. Granville, W. C. (1987). Color harmony: What is it?. Color Res. Appl,12: 196-201.
19. Holtzschue, L. (2006). Understanding color: An introduction for designers. New York, Wiley.
20. Judd, G. Wyszecki. (1975). Color in Business, Science and Industry. New York, Wiley.
21. Kil Hong, K. (2000). A study about city colors and their harmony method. Thesis at Seoul national university.
22. Linton, H. (2003). Color in architecture. McGraw-Hill Edition-Europe, London, p.18.: "Lanklo publikuje knjigu svojih radova, 1982, Colors of France - Architecture and Landscape".
23. Lenclos, J.P, (1977) Living in color, in Porter, T., Mikellides, B.) Color for Architecture. London: Studio Vista.
24. Lijima, s (1997), Cross-Cultural color differences of commercial facility between Great Britain and Japan, Bulletin of Okayama marketing university,33(2):39-51
25. Mahyar, F. Westland, S. Cheung, V. (2013). Complementary colour harmony in different colour spaces, Proc. AIC midterm meeting, UK.
26. Mahyar, F. Westland, S. Cheung,V. (2010). Colour harmony in the context of design. PhD thesis, University of Leeds, UK.
27. Molavi, m. (2015). preserving city color plan, surveying iranian submontane cities. urbanism, 1:1-62.
28. Nguyen, Luan. Teller ,Jacques. (2016). Color in the Urban Environment: A User -Oriented Protocol for Chromatic Characterization and the Development of a Parametric Typolog. Wiley Online Library.
29. O'Connor, Z. (2006). Environmental color mapping using digital technology. The University of Sydney, New South Wales, Australia.
30. Pope, A. (1944). Notes on the problem of colour harmony and the geometry of color space. J. Optical Soc. Am. 34: 759-765.
31. Porter, Tom. Mikellides, Byron. (1976). Color in Architecture, Van Nostrad Reinhold.
32. Porter, T (1997). Environmental color mapping, Urban Design International, 2(1):23-31.
33. Vasiljevic, d & maric, i. (2011). color in the city: principles of nature climate characteristics.
34. Whitfield ,T.W.A.P.E, Slatter. (1987). Colour harmony: An evaluation. Br. J. Aesthetics.18: 199-208. D. B.

Zhang ,Shu. Li ,Jun. Liu ,Yijie .(2013). Visual City’s Color Design Management (Taking the studying of Wuhan city color as an Example). International Conference on Education Technology and Management Science.