نقش سبک‌های دلبستگی در پیشرفت تحصیلی: اثر میانجی ادراک ریسک و ترس از موفقیت دانش‌آموزان دبیرستانی

فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی

مقاله 6، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 31، آذر 1396، صفحه 63-73   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فهیمه فهیمی؛ علی زینالی^*

گروه روانشناسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

چکیده

     پیشرفت تحصیلی مهمترین شاخص کارایی هر نظام آموزشی است. این پژوهش با هدف بررسی اثر سبک‌های دلبستگی، ادراک ریسک و ترس از موفقیت بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان انجام شد. جامعه آماری پژوهش همه دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر ارومیه در سال تحصیلی 94-1393 بودند، که از میان آنان 380 دانش‌آموز بر اساس جدول کرجسی و مورگان با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای بر اساس ناحیه، جنسیت و پایه تحصیلی انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه سبک‌های دلبستگی (ون-آدنهوون، هافسترا و بکر، 2003)، مقیاس ادراک ریسک (بنثین، اسلوویک و سورسون، 1993)، پرسشنامه ترس از موفقیت (زاکرمن و الیسون، 1976) و معدل دانش‌آموزان جمع‌آوری شدند. ابزارها دارای روایی مطلوب و پایایی مناسب می‌باشند. داده‌ها با روش‌های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد در مدل اول سبک دلبستگی ایمن اثر مستقیم و غیرمستقیم مثبت و معنادار بر پیشرفت تحصیلی داشت. متغیرهای ادراک ریسک و ترس از موفقیت میانجی‌های خوبی بین دلبستگی ایمن و پیشرفت تحصیلی بودند. همچنین در مدل دوم سبک دلبستگی ناایمن اثر مستقیم مثبت و معنادار بر پیشرفت تحصیلی داشت، اما اثر غیرمستقیم معناداری بر پیشرفت تحصیلی نداشت. متغیرهای ادراک ریسک و ترس از موفقیت میانجی‌های خوبی بین دلبستگی ناایمن و پیشرفت تحصیلی نبودند. با توجه به یافته‌ها بر اهمیت نقش سبک‌های دلبستگی، ادراک ریسک و ترس از موفقیت بر پیشرفت تحصیلی تاکید می‌شود.

کلیدواژه‌ها

سبک‌های دلبستگی؛ ادراک ریسک؛ ترس از موفقیت؛ پیشرفت تحصیلی؛ دانش‌آموزان

مراجع