تاثیر سطوح مختلف سوپرجاذب بر کارآیی مصرف آب و صفات کمی سورگوم در رژیم های مختلف آبیاری

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 4، دوره 9، شماره 31، اسفند 1396، صفحه 32-41   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

کیامرث همتی نفر؛ محمد مهدی رحیمی^*

گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج

چکیده

این پژوهش جهت بررسی اثر بخشی سطوح مختلف سوپرجاذب در رژیم های مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه سورگوم به صورت آزمایش کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در شهر کوار از توابع استان فارس انجام پذیرفت. عامل اصلی آزمایش شامل تیمار رژیم آبیاری در سه سطح 100%=1I، %65=2I و %30=3I (درصد تامین نیاز آبی گیاه) و عامل فرعی شامل تیمار سوپرجاذب در چهار سطح (شاهد=S1، 35=S2، 75=S3 و 110=S4 کیلوگرم در هکتار) بود. در این آزمایش صفاتی از قبیل عملکرد دانه، کارآیی مصرف آب، وزن هزار دانه، تعداد پنجه در بوته، تعداد دانه در خوشه و قطر ساقه اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد مطالعه به شدت تحت تاثیر عامل رژیم آبیاری قرار گرفتند بر اساس نتایج به دست آمده تیمارهای I2 و I3 کارآیی مصرف آب را نسبت به تیمار I1 به ترتیب 24 و 50 درصد کاهش دادند. بررسی برهمکنش رژیم آبیاری و سوپرجاذب بر کارآیی مصرف آب نشان داد که تیمارهای I2S2 و I2S3 کارآیی مصرف آبی مشابه با تیمار I1S1 داشتند و اختلاف معنی داری بین این تیمارها مشاهده نشد، یعنی مصرف 35 کیلوگرم سوپرجاذب در هکتار در تیمار I2 سبب صرفه جویی 35 درصدی آب برای سورگوم در طول فصل رشد می گردد. با توجه به نتایج به دست آمده تیمار I2 S4 با صرفه جویی 35 درصدی آب و با عملکرد بالا (kg. ha 4055) جهت کشت سورگوم در مناطقی با آب و هوای مشابه شهر کوار پیشنهاد می شود.

کلیدواژه‌ها

رژیم آبیاری؛ سوپرجاذب؛ سورگوم؛ عملکرد دانه

مراجع

آذریون، ه.، م. م. رحیمی و م. ک. شفازاده. 1392 .تأثیر استفاده از سوپر جاذب درشرایط تنش خشکی در مراحل مختلف رشد بر روی
عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم دانهای، پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، ایران، یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی یاسوج، 111 صفحه.
بقایی، ن. 1383 .بررسی اثر تنش کمبود آب در مراحل مختلف نمو. عملکرد و اجزاء عملکرد سه رقم لوبیا چیتی. پایان نامه کارشناسی ارشد.
دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.
شکروی، م. 1383 .بررسی اثر تنش کم آبی بر روی عملکرد و اجزاء عملکرد مختلف آفتابگردان آجیلی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه
آزاد اسلامی ساوه.
حیدری شریف آباد، ح. 1382 .روش های کاهش خسارت خشکی و خشکسالی (3 .(انتشارات وزارت جهاد کشاورزی. تهران.
رحیمی، ح. 1374 .ارزیابی شاخصهای فیزیولوژیکی موثر بر مقاومت به تنش شوری در سورگوم علوفه ای پایان نامه کارشناسی ارشد.
دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.
طباطبایی س. ع. و ح. دهقان هراتی. 1391 .اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم سورگوم دانه ای. فیزیولوژی گیاهان
 .64-53 .16 .زراعی
کاظمی نسب، ا.، ن. خدابنده، د. حبیبی، م. ن. ایلکائی و ا. بانکه ساز. 1384 .بررسی تأثیر سایکوسل و تراکمهای مختلف گیاه بر پایداری غشاء
سیتوپلاسمی و محتوی رنگدانه کلروفیل در ذرت . چکیده مقالات اولین همایش علوم زیستی ایران.
ناصری، پ.، ع. فرامرزی، م.ب. خورشیدی بنام و ش. شاهرخی. 1390 .اثر دورآبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام سورگوم در منطقه
میانه. اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی و علف های هرز. 19 .104-93.
نباتی، ج. و پ. رضوانی مقدم. 1387 .اثر فواصل آبیاری بر عملکرد و خصوصیات مورفولوژیکی ارزن، سورگوم و ذرت علوفه ای. علوم
.179-186 ،1 ،41 .زراعی گیاهان
نعمتی، س.، ش، شاهرخی.، م. مهرپویان و ف. لطفی ماوی. 1389 .بررسی تأثیر نوع علف کش و مدیریت مکانیکی بر کنترل علف های هرز
سورگوم جارویی در منطقه میانه. مجموعه مقالات دومین همایش ملی کشاورزی و توسعه پایدار. دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

Borras, L. and G .A. slafer. 2004. Seed dry weight Response to source – sink manipulation in wheat,
maize and soybean. Field crop Research. 86. 131: 146.
Farre, I. and J. M. Faci. 2006. Comparative response of maize (Zea mays L.) and sorghum (Sorghum
bicolor L. Moench) to deficit irrigation in a Mediterranean environment. Agric. Water Manage. 83:
135- 143.
Grant, R.F., B. S. Jackson, J. R. Kiniry and G. F. Arkin. 1989. Water deficit timing effects onyield
components in maize. Agron. J. 81, 61- 65.
Hady, O. A. and Sh. A. Wanas. 2006. Water and fertilizer use efficiency by cucumber grown under stress
on sandy soil treated with acrylamide hydrogels. J. App. Sci. Res. 2(12), 1293- 1297.
Johnson, M. S. and T. R. Leach. 2010. Effects of superabsorbent polyamides on efficiency of water use
by crop seedling.
Khalilvand, B. and M. Yarnia. 2007. The effects of water deficit stress on some of the physiological
characters of sunflower in different densities of planting. J. Agric. Sci., Islamic Azad Univ., Tabriz
Branch, 1(2): 37-52.
Larbi, A. and A. Mekliche. 2004. Relative water content (RWC) and leaf senescence as screening tools
for drought tolerance in wheat. Options Mediterranèennes Series A, Seminaires Mediterranèens. 60,
193–196.
Levy, D. 1986. Varietal differences in the response of potatoes to repeated short priods of water stress in
hot climates. 2.tuber yield and dry matter accumulation and other tuber properties potato Res: 26: 315-
21.
Mao, S., M. R. Islam, X. Xue, X. Yang, X. Zhao and Y. Hu. 2011. Evaluation of a watersaving
superabsorbent polymer for corn (Zea mays L.) production in arid regions oNorthern China. African J.
Agric. Res. 6(17), 4108-4115
Mazaherilaghab, H., F. Nori, H. Zare-Abyane and H. Vafai. 2001. Effect of final irrigation on important
traits of three varieties of sunflower in dry land farming. Iran. J. Agric. Res. 1: 41-44.
Mendham, N. J., J. Russel, and G. C. Buzza, 1995. The contribution of seed survival to yield in new
Australian cultivars of oilseed rape (Brassica napus L.). J. Agric. Sci. Camb. 103:303- 316.
Osvald, D.J. and M. Osvald. 2002. Consequence due to water stress for the development and yield of
mazie, sorghum, cabbage and tomato plant. Bioloskivesthic.39(1/2).:129-135.
 Quanchang, H. Y. and H. Cheng. 2008.Cation –exchange properties of natural zeolites and their
applications.Science Press.Beijing.228-232.
Specht, S. and J. Harvy. 2000. Use of hydrogels to reduce leaf loss and haster root establishment forest
research.
Tolk, J. A., T. A. Howell and S. R. Evett. 1999. Effect of mulch, irrigation, and soil type on water use and
yield of maize. Soil Tillage Res. 50(2), 137-147.
Wright, P. R., J. M. Morgan, R. S. Jessop and A. Gass. 2006. Comparative adaption of canola (Brassica
napus L.) and Indian mustard (brassica juncea) to soil water deficits: yield and yield components.
Field Crops Res. 42:1-13.