بررسی اثر نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم و اسید جاسمونیک بر روند تغییرات فیتوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی عصاره ژنوتیپ‌های گیاه دارویی (Satureja hortensis L.)

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 1، دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 20، اسفند 1396، صفحه 1-20   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

آذر داوری¹؛ محمود سلوکی²؛ بهمن فاضلی نسب^{* 3}

¹1دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه زابل، زابل، ایران

²دانشیار گروه اصلاح و بیوتکنولوژی دانشگاه زابل، زابل، ایران

³3مربی پزوهشی، گروه پژوهشی زراعت و اصلاح نباتات، پژوهشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

چکیده

در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم (0، 30، 60 و90 میلی‌گرم بر لیتر) و جاسمونیک اسید (0، 50، 100 و 150 میکرو مولار) بر روی مواد آنتی‌اکسیدانی آنزیمی و غیر آنزیمی و همچنین صفات فیزیولوژیکی 5 ژنوتیپ مرزه (.(Saturejahortensis L، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام شد. تیمارها در مرحله چهاربرگی بر روی اندام­های هوایی گیاه اسپری و 48 ساعت بعد برداشت صورت گرفت. ابتدا از اندام هوایی عصاره گیری شد و سپس با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر؛ آنتی اکسیدان­های آنزیمی و غیرآنزیمی و صفات فیزیولوژیک اندازه گیری گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر متقابل محلول­پاشی غلظت­های مختلف نانو ذراتدی‌اکسید تیتانیوم و جاسمونیک اسید بر کاتالاز، پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، پروتئین کل، فلاونوئید، آنتوسیانین و فنل کل در سطح احتمال 1% تأثیر معنی‌دار داشت. بیشترین میزان آنزیم کاتالاز (0536/0 میلی­گرم در گرم وزن‌تر) در ژنوتیپ مرزه تبریز در غلظت­های 30 میلی­گرم در لیتر نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم و 150میکرو مولار در لیتر جاسمونیک اسید؛ بیشترین میزان آنزیم آسکوربات پراکسیداز (0514/0 میلی­گرم در گرم وزن‌تر) در ژنوتیپ مرزه اردستان در غلظت­های 60 میلی­گرم در لیتر نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم و 50 میکرو مولار جاسمونیک اسید؛ بیشترین فعالیت آنزیم پراکسیداز (000494/0 میلی­گرم در گرم وزن‌تر) در ژنوتیپ مرزه اردستان در غلظت‌های 60 میلی­گرم در لیتر نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم و 150 میکرو مولار جاسمونیک اسید؛ بیشترین میزان آنزیم پلی فنل اکسیداز(0628/0 میلی­گرم در گرم وزن‌تر) در ژنوتیپ مرزه تبریز در تیمارهای 30 میلی­گرم در لیتر نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم و صفر (شاهد) میکرو مولار جاسمونیک اسید به‌دست آمد. مؤثرترین جمعیت مرزه از نظر صفات فیزیولوژیکی، مرزهشهر ری، از نظر آنتی‌اکسیدانی آنزیمی مرزه اردستان و تبریز و از نظر آنتی‌اکسیدان‌های غیر آنزیمی (آنتوسیانین ها، فنل و فلاونوئید) مرزه مشهد بود. در کل نتایج این تحقیق نشان داد که نانو تیتانیوم و جاسمونیک باعث افزایش مواد آنتی‌اکسیدانی آنزیمی و غیر آنزیمی و فیزیولوژیک مرزه شده که مؤثرترین سطح هورمونی نانو ذرات تیتانیوم سطح، 30 میلی­گرم در لیتر و جاسمونیک اسید، 50 میکرو مولار بود.

کلیدواژه‌ها

انتی اکسیدانی؛ جاسمونیک اسید؛ مرزه؛ محلول‌پاشی؛ نانو ذرات دی‌اکسیدتیتانیوم

مراجع

Ali, M.B., Yu, K.W., Hahn, E.J. and Paek, K.Y. 2006. Methyl jasmonate and salicylic acid elicitation induces ginsenosides accumulation, enzymatic and non-enzymatic antioxidant in suspension culture Panax ginseng roots in bioreactors. Plant cell reports 25(6): 613-620.

2.Alizadeh, N., Majd, A., Mahmoudzadeh, H. and Jonubi, P. 2015. The effects of zinc oxide nanoparticles on some biochemical characteristics of safflower(Carthamus tinctorius L.). 2th National Conference of medicinal herbs, traditional medicine and organic farming 13-15.

3.Ashrafi, M., ghasemi Pirbalouti, A., Rahimmalek, M. and Hamedi, B. 2012. Effect of foliar application of Jasmonic Acid (JA) on essential oil yield and its compositions of Thymus daenensis Celak. Journal of Herbal Drugs 3(2): 75-80.

4.Bari, R. and Jones, J.D. 2009. Role of plant hormones in plant defence responses. Plant molecular biology 69(4): 473-488.

5.Beers, R.F. and Sizer, I.W. 1952. A spectrophotometric method for measuring the breakdown of hydrogen peroxide by catalase. J Biol chem 195(1): 133-140.

6.Bradford, M.M. 1976. A rapid and sensitive method for the quantitation of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein-dye binding. Analytical biochemistry 72(1-2): 248-254.

7.Chang, C.C., Yang, M.H., Wen, H.M. and Chern, J.C. 2002. Estimation of total flavonoid content in propolis by two complementary colorimetric methods. Journal of food and drug analysis 10(3).

8.Cunningham, B.W., Orbegoso, C.M., Dmitriev, A.E., Hallab, N.J., Sefter, J.C. and McAfee, P.C. 2002. The effect of titanium particulate on development and maintenance of a posterolateral spinal arthrodesis: an in vivo rabbit model. Spine 27(18): 1971-1981.

9.Eckhardt, U., Grimm, B. and Hörtensteiner, S. 2004. Recent advances in chlorophyll biosynthesis and breakdown in higher plants. Plant molecular biology 56(1): 1-14.

10.Ehsanpour, A.A. and Nejati, Z. 2012. The effect of nanosilver on chlorophyll, gibberellic acid electrophoretic pattern of proteins in vitro culture of plant potato variety Desiree White. Journal of Applied biology 1(1): 13-26. 10.22051/jab. 2014.1123

11.García, A., Delgado, L., Torà, J.A., Casals, E., González, E., Puntes, V., Font, X., Carrera, J. and Sánchez, A. 2012. Effect of cerium dioxide, titanium dioxide, silver, and gold nanoparticles on the activity of microbial communities intended in wastewater treatment. Journal of hazardous materials 19964-72.

12.Ghanati, F., Bakhtiairan, S. and Abdolmaleki, P. 2010. The Effects of methyl jasmonate on secondary metabolites of Calendula officinalis. Journal of Science and Biotechnology 122-32.

13.Ghasemi, A. 2009. Medicinal and Aromatic Plants. Ilamic Azad University press of ShahreKord541.

14.Ghasemi Pirbaloti, A., Mousavi Harris, S.A., Tirgir, F. and B, H. 2012. The effect of jasmonic acid and salicylic acid on the phenolic compounds and flavonoids in extract of Calendula officinalis. Journal of Herbal medicines 3175-180.

15.Hu, R., Gong, X., Duan, Y., Li, N., Che, Y., Cui, Y., Zhou, M., Liu, C., Wang, H. and Hong, F. 2010. Neurotoxicological effects and the impairment of spatial recognition memory in mice caused by exposure to TiO 2 nanoparticles. Biomaterials 31(31): 8043-8050.

16.Jin, C.Y., Zhu, B.S., Wang, X.F. and Lu, Q.H. 2008. Cytotoxicity of titanium dioxide nanoparticles in mouse fibroblast cells. Chemical research in toxicology, 21(9): 1871-1877.

17. Kang, S.J., Kim, B.M., Lee, Y.J. and Chung, H.W. 2008. Titanium dioxide nanoparticles trigger p53‐mediated damage response in peripheral blood lymphocytes. Environmental and molecular mutagenesis, 49(5): 399-405.

18.Kar, M. and Mishra, D. 1976. Catalase, peroxidase, and polyphenoloxidase activities during rice leaf senescence. Plant physiology, 57(2): 315-319.

19.Kim, H.-J., Chen, F., Wang, X. and Rajapakse, N.C. 2005. Effect of chitosan on the biological properties of sweet basil (Ocimum basilicum L.). Journal of agricultural and food chemistry, 53(9): 3696-3701.

20.Koo, A.J. and Howe, G.A. 2009. The wound hormone jasmonate. Phytochemistry, 70(13): 1571-1580.

21.Kovac, M. and Ravnikar, M. 1994. The effect of jasmonic acid on the photosynthetic pigments of potato plants grown in vitro. Plant Science, 103(1): 11-17.

22. Lee, S., Kim, S., Kim, S. and Lee, I. 2013. Assessment of phytotoxicity of ZnO NPs on a medicinal plant, Fagopyrum esculentum. Environmental Science and Pollution Research, 20(2): 848-854.

23.Li, N., Duan, Y., Hong, M., Zheng, L., Fei, M., Zhao, X., Wang, J., Cui, Y., Liu, H. and Cai, J. 2010. Spleen injury and apoptotic pathway in mice caused by titanium dioxide nanoparticules. Toxicology letters, 195(2): 161-168.

24.Liu, S., Xu, L., Zhang, T., Ren, G. and Yang, Z. 2010. Oxidative stress and apoptosis induced by nanosized titanium dioxide in PC12 cells. Toxicology, 267(1): 172-177.

25.Long, T.C., Tajuba, J., Sama, P., Saleh, N., Swartz, C., Parker, J., Hester, S., Lowry, G.V. and Veronesi, B. 2007. Nanosize titanium dioxide stimulates reactive oxygen species in brain microglia and damages neurons in vitro. Environmental Health Perspectives, 1631-1637.

26.Martin, D., Tholl, D., Gershenzon, J. and Bohlmann, J. 2002. Methyl jasmonate induces traumatic resin ducts, terpenoid resin biosynthesis, and terpenoid accumulation in developing xylem of Norway spruce stems. Plant physiology, 129(3): 1003-1018.

27.Meda, A., Lamien, C.E., Romito, M., Millogo, J. and Nacoulma, O.G. 2005. Determination of the total phenolic, flavonoid and proline contents in Burkina Fasan honey, as well as their radical scavenging activity. Food chemistry, 91(3): 571-577.

28.Mohammadi, M. and Kazemi, H. 2002. Changes in peroxidase and polyphenol oxidase activities in susceptible and resistant wheat heads inoculated with Fusarium graminearum and induced resistance. Plant Science, 162(4): 491-498.

29.Nakano, Y. and Asada, K. 1981. Hydrogen peroxide is scavenged by ascorbate-specific peroxidase in spinach chloroplasts. Plant and cell physiology, 22(5): 867-880.

30.Nicoli, M.C., Elizalde, B.E., Pitotti, A. and Lerici, C.R. 1991. Effect of sugars and maillard reaction products on polyphenol oxidase and peroxidase activity in food. Journal of Food Biochemistry, 15(3): 169-184.

31.Novak, J., Bahoo, L., Mitteregger, U. and Franz, C. 2006. Composition of individual essential oil glands of savory (Satureja hortensis L., Lamiaceae) from Syria. Flavour and Fragrance Journal, 21(4): 731-734.

32.Ochekpe, N.A., Olorunfemi, P.O. and Ngwuluka, N.C. 2009. Nanotechnology and drug delivery part 1: background and applications. Tropical journal of pharmaceutical research, 8(3): 265-274.

33.Pandey, N., Gupta, B. and Pathak, G. 2012. Antioxidant responses of pea genotypes to zinc deficiency. Russian Journal of Plant Physiology, 59(2): 198-205.

34.Parivar, K., Badiei, A. and Zolfaghari Barogh, S. 2014. Study of nano-titanium dioxide effects on the fore limb bud development of NMRI strain mouse embryo in vitro. New Cellular and Molecular Biotechnology Journal, 4(13): 43-49.

35.Peyvandi, M., Mirza, M. and Kamali Jamakani, Z. 2011. The Effect of Nano Fe Chelate and Fe Chelate on the Growth and Activity of some Antioxidant. New Cellularand Molecular Biotechnology Journal 2(5): 25-32.

36.Rahman, Q., Lohani, M., Dopp, E., Pemsel, H., Jonas, L., Weiss, D.G. and Schiffmann, D. 2002. Evidence that ultrafine titanium dioxide induces micronuclei and apoptosis in Syrian hamster embryo fibroblasts. Environmental Health Perspectives, 110(8): 797.

37.Rubio, V., Bustos, R., Irigoyen, M.L., Cardona-López, X., Rojas-Triana, M. and Paz-Ares, J. 2009. Plant hormones and nutrient signaling. Plant molecular biology, 69(4): 361-373.

38.Salari, F.A.M., Hakimeh 2013. The effect of jasmonic acid on the terpenoid compounds in Cannabis sativa. Journal of plant process and function, 1(2): 51-60.

39.Shabani, L. and Ehsan, P.A.A. 2009. Induction of antioxidant enzymes, phenolics and flavonoids in vitro culture of licorice (Glycyrrhiza glabra) using methyl jasmonate and salicylic acid. Iranian Journal of Biology, 22(4): 691-703.

40.Shahsavari, A. and Maaboudi, S. 2012. The study of observed species of Anchusa L. genus (Boraginaceae) in ruderal and segetal environments of Hamedan city (west of Iran). Journal of Plant Research (Iranian Journal of Biology), 27(4): 674-680.

41. Sinha, S. and Saxena, R. 2006. Effect of iron on lipid peroxidation, and enzymatic and non-enzymatic antioxidants and bacoside-A content in medicinal plant Bacopa monnieri L. Chemosphere 62(8): 1340-1350.

42.Soltani, M., Moaafi, P. and Nouri, H. 2004. The effect of foliar application of titanium dioxide nanoparticles on yield and activities of antioxidant enzymes in lentil (Lens culiaris Medik.). Iranian Journal of preceding studies of plant physiological, 9(1): 78-88.

43.Wang, S.Y., Bowman, L. and Ding, M. 2008. Methyl jasmonate enhances antioxidant activity and flavonoid content in blackberries (Rubus sp.) and promotes antiproliferation of human cancer cells. Food chemistry, 107(3): 1261-1269.

44.Wong, C.-C., Li, H.-B., Cheng, K.-W. and Chen, F. 2006. A systematic survey of antioxidant activity of 30 Chinese medicinal plants using the ferric reducing antioxidant power assay. Food chemistry, 97(4): 705-711.