بررسی و مقایسه فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره‌های مختلف سرشاخه‌های گلدار گیاه Dracocephalum moldavica L. در استان سیستان وبلوچستان

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 8، دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 20، اسفند 1396، صفحه 86-95   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

منیره مهرابی¹؛ نوراله حاضری^{* 1}؛ جعفر ولیزاده²؛ محرم ولیزاده³

¹گروه شیمی، دانشکده علوم پایه ، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

²گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

³گروه گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

گیاه بادرشبو با نام علمی (.Dracocephalum moldavica L) گیاهی یکساله متعلق به تیره نعنا (Lamiaceae)است که در طب سنتی در درمان اختلالات گوارشی، کبدی و سردرد استفاده می­شود. در این تحقیق سرشاخه‌های هوایی گلدار گیاه در اسفند ماه سال 1394 از گلخانه دانشگاه سیستان و بلوچستان جمع­آوری شد و عصاره­های مختلف متانولی، اتانولی و آبی با استفاده از روش خیساندن بدست آمد. میزان فنل، فلاونوئید و آنتوسیانین کل با استفاده از روش‌های اسپکتروفتومتری و عملکرد آنتی‌اکسیدانی عصاره­ها توسط دو روش FRAP و DPPH مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد عصاره­های مختلف متانولی، اتانولی و آبی به‌ترتیب دارای محتوای فنل کل (1/82، 8/71 و 6/33 میلی‌گرم معادل گالیک اسید در هر گرم وزن خشک) و فلاونوئید کل به‌ترتیب (02/34 ، 8/28 و 02/1 میلی‌گرم معادل کوئرستین در هر گرم وزن خشک) گزارش گردید. نتایج بررسی آنتی اکسیدانی در روش DPPH برای عصاره‌های مختلف به‌ترتیب (60/11، 93/34 و 84/302 میکروگرم در میلی‌لیتر) و در روش FRAP به‌ترتیب (mMFe²⁺/mg sample 23/14، 20/8 و 01/1) گزارش شد. تحلیل داده‌ها نشان داد که عصاره متانولی گیاه نسبت به عصاره اتانولی وآبی از بیشترین مقدار محتوای فنل، فلاونوئید و آنتوسیانین کل و از بیشترین قدرت مهارکنندگی در روش DPPH(μg/ml60/11IC₅₀=) برخوردار بود و این یافته‌ها در تایید عملکرد آنتی‌اکسیدانی و سایر مصارف دارویی گیاه قابل بحث است.[1]
 



^*نویسنده مسئول: [e-mail]

کلیدواژه‌ها

آنتی‌اکسیدان؛ آنتوسیانین؛ فنل؛ فلاونوئید؛ عصاره متانولی؛ Dracocephalum moldavica L

مراجع

Babalar, M., Mohtashami, S., Ebrahimzadeh Musavi, S.M. and Mirjalili, M.H. 2014. The effect of different packaging methods on quantitative and qualitative characteristics of Dragonhead (Dracocephalum moldavica L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 30(1): 142-156

2. Bahramikia, S., and Yazdanparast, R. 2008. Antioxidant and free radical scavering activities of different fractions of Anethumg raveolence leaves using in vitro models .Pharmacology online, 2: 233- 219.

3. Chang, C., Yang, M., Wen, H., and Chern, J. 2002.Estimation of total flavonoid content in propolis by two complementary colorimetric methods. Journal of Food and Drug Analaysis, 10: 178-182.

4. Dastmalchi, K., Dorman, HJD., Kosar, M.,and Hiltunen, R. 2007.  Chemical composition and in vitro antioxidant evaluation of a water-soluble Moldavian balm (Dracocephalum moldavica L.) extract. Food Science and Technology, 40: 239-248.

5. Golluce, M., Sahin, F. and Sokmen, M. 2007. Antimicrobial and antioxidant properties of the essential oils and methanol extract from (Mentha longifolia L.) Longifolia. Food Chemistry, 103:1449-1456.

6. Hussein, MS., EI-Sherbeny, S.E., Khalil, MY., Naguib, NY., and Aly, SM. 2006. Growth characters and chemical constituents of Dracocephalum moldavica L. plants in relation to compost fertilizer and planting distance. Journal of Scientica Horticulture, 108: 322- 331.

 7. Jiang, J., Yuan, X., Wang, T., Chen, H., Zhao, H., Yan, X., Wang, Z., Sun, X., and Qiusheng, Z.2014. Antioxidative and Cardio protective Effects of Total Flavonoids Extracted from Dracocephalum moldavica L. Against Acute Ischemia /Reperfusion-Induced Myocardial Injury in Isolated Rat Heart. Journal of Cardiovascular Toxicology, 14: 74-82

8.Kartal, N., Sokmen, M., Tepe, B., Daferera, D., Polissiou, M., and Sokmen, A. 2007. Investigation of the antioxidant properties of Ferulaorientalis L. using a suitable extraction procedure. Food Chemistry, 100(2): 584-589.

9. Kamalizadeh, M., Bihamta, MR., Peyghambari, S.A., and Hadian, J. 2015. The effect of different levels of titanium dioxide nanoparticle on production of two major phenolic compounds in dragonhead herb (Dracocephalum moldavica L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 31(3): 428-435.

10.Kumaran, A., and Karunakaran, R.J. 2006. Antioxidant and free radical scavenging activity of an aqueous extract of Coleus aromaticus. Food Chemistry, 97:109-114.

11.Koksal, E., Bursal, E., Dikici, E., Tozoglu, F., and Gulcin, L. 2011. Antioxidant activity of Melissa officinalis leaves. Journal of Medicinal Plants Research, 5(2): 217-222.

12.Maham, M., Akbari, H., and Delazar, A. 2013. Chemical composition and antinociceptive effect of the essential oil of Dracocephalum moldavica L. Pharmaceutical sciences, 18(4): 187-192.

13.Mathew, S., and Abraham, TE. 2006. In vitro antioxidant activity and scavenging effects of Cinnamomumverum leaf extract assayed by different methodologies. Food and Chemical Toxicology, 44:198-206.

14.Mazandarani, M., Makri, S., Bajian, G. 2011. Evaluation of phytochemical and antioxidant activity in different parts of Heracleum gorganicumrech in Golestan province, north of Iran. Iranian Journal Plant Physiology, 2(2): 381-388.

15.Mehrabani, M., Roholahi, S., and Foruomadi, A. 2005. Phytochemical studies of Dracocephalum polychaetum Bornm. Journal of Midicine Plants, 4 (16):36-42.

16.Müller,L., Frohlich, K., and Bohm, V. 2011. Omparative antioxidant activities of carotenoids measured by ferric reducing antioxidant power (FRAP), ABTS bleaching assay (aTEAC), DPPH assay and peroxyl radical scavenging assay. Food Chemistry, 129:139–148.

17.Ozsoy, N., Can, A., Yanardag, R., and Akev, N.2008. Antioxidant activity of Smilaxexcelsa L. leaf extracts. Food Chemistry, 110: 571–583.

18.Pascual -Teresa, S., Moreno, DA., and Viguera, C. 2010. Flavanols and anthocyanins in cardiovascular health: a review of current evidence. International Journal of Moulecular Sciences, 11: 1679-1703.

19.Rashedi, H., Amiri, H., Gharezi, A. 2015. Assessment of phytochemical and antioxidant properties of the Capparis spinosa L. in Khuzestan province. Journal of Qazvin University Medicinal Studies, 18(6):11-17

20. Roby, MHH., Sarhana, MA., Selima, KAH., and Khalel, Kl. 2013. Evaluation of antioxidant activity, total phenols and phenolic compounds in thyme (Thymus vulgaris L.), sage (Salvia officinalis L.), and marjoram (Origanummajorana L.) extracts. Industrial Crops and Products, 43:827– 831.

21.Sadeghi, Z., Valizadeh, J., AzizianShermeh, O., and Akaberi, M. 2015. Antioxidant activity and total phenolic content of Boerhaviaelegans (choisy) grown in Baluchistan, Iran. Avicenna Journal of Phytomedicine, 5 (1): 1-9.

22.Said-Al Ahl, HAH., Sabra, AS., El Gendy, ANG., Aziz, EE., and Tkachenko, KG. 2015. Changes in content and chemical composition of Dracocephalum moldavica L. essential oil at different harvest dates. Journal of Medicinal Plants Studies, 3(2): 61-64

23.Sultan, A., Bahang, H., Aisa, HA., and Eshbakova, KA. 2008. Flavonoids from Dracocephalummoldavica. Chemistry of Natural Compounds, 44: 366-367.

24. Shahwar, D., AsamRaza, M., Bukhari, S., and Bukhari, G.2012. Ferric reducing antioxidant power of essential oils extracted from Eucalyptus and Curcuma species. Asian Pacific Journal of Trop Biomed, 2(3):1633-1636

25. Thaipong, K., Boonprakob, U., Crosby, K., Cisneros-Zevallos, L., and Byrne, DH. 2006. Comparison of ABTS, DPPH, FRAP, and ORAC assays for estimating antioxidant activity from guava fruit extracts. Journal of Food CompositionAnalaysis, 19: 669–675.

26.Yang, LN., Xing, JG., He, CH., and Wu, T.2014. The phenolic compounds from Dracocephalum moldavica L. Biochemical Systematics and Ecology, 54:19–22.

27. Zhong, Y., Li, JC., Liu, YM., and Su, Jx. 2011. Study on Antioxidant Activity of Dracocephalum integrifolium. Food and Nutrition in Cina, 05.

28.Zohouri, A.,Tabatabaee Yazdi, F., Mortazavi, SA., and Shahidi, F. 2014. Comparision efficiency and extraction of color and natural compounds from red beet by maceration and ultrasonic extraction methods. Journal of Food Science & Technology, 52(13): 50-56.