زمینه‎های پیدایش و رشد افراطی‌گری در آسیای مرکزی: مطالعه موردی داعش

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مقاله 6، دوره 10، شماره 34، اردیبهشت 1397، صفحه 151-175   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمد رضا مجیدی¹؛ یوسف باقری^{* 2}

¹دانشیار و عضو هیت علمی مطالعات منطقه ای دانشگاه تهران

²دانشجوی مقطع دکتری دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
یکی از جریان‌های تکفیری که طی سال‎های اخیر موجبات خشونت و افراطی‌گری را در منطقه غرب آسیا فراهم آورده، جریانی موسوم به «داعش» است. این جریان بنا به دلایلی نظیر فقدان دموکراسی و حقوق شهروندی، تحجر و واپس‌گرایی بروز یافت و با حمایت‌های مالی- لجستیکی برخی قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای توانست قریب به نیم دهه به حیات خود تداوم بخشد و چالشی اساسی را فراروی دولت‌های این منطقه قرار دهد. داعش همچنین با توجه به ماهیت، اهداف و دورنمایی که برای خود متصور است، تهدیدی بالقوه برای کشورهای آسیای‎ مرکزی است. این پژوهش با کاربست نظریه «مواجهه با مدرنیته» و نیز نظریه «دولت ورشکسته» درصدد بررسی موارد امکان و امتناع حضور داعش در آسیای مرکزی است. نویسندگان مقاله برآنند که به دلیل تأثیرپذیری بخشی از جریان اسلام‌گرایی در آسیای مرکزی از اندیشه‎های افراطی موجود در غرب آسیا و تضادی که این نوع اندیشه با انگاره‌های مدرنیته دارد، زمینه برای حضور داعش در آسیای ‌مرکزی فراهم است؛ به­ویژه پس از آنکه داعش از سوریه و عراق رخت بربسته و در جستجوی فضایی جدید برای ادامه حیات خود است. با این حال، وجود دولت‌های اقتدارگرا و نسبتاً باثبات در آسیای مرکزی، حضور داعش را در این منطقه با محدودیت‌هایی روبه­رو ساخته است. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی-تحلیلی و ابزار گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای و استفاده از داده‌های اینترنتی است.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: داعش؛ غرب آسیا؛ آسیای مرکزی؛ افراطی‎گری؛ تکفیر؛ مدرنیته؛ دولت ورشکسته

مراجع