مقایسه الگوی کاربری زمین، پراکنده رویی و رشد هوشمند درتوسعه پایدار (مطالعه موردی :منطقه یازده شهر اصفهان) ارسال تصحیحات داوران

جغرافیا و مطالعات محیطی

مقاله 5، دوره 7، شماره 25، اردیبهشت 1397، صفحه 57-72   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهری اذانی¹؛ رسول پرورش^{* 2}

¹استادیار گروه جغرافیای واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد، ایران

²دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد، ایران

چکیده

تحولات افزایش سریع جمعیت در اغلب شهرهای جهان سوم ناشی از بی برنامگی در بهره برداری مناسب از زمین شهری و بی توجهی به اصل طرح کاربری زمین و الگوی آتی استفاده از زمین در شهر است که گسترش پراکندگی شهری را به دنبال داشته و می تواند عوارض جانبی را بر سلامت عمومی و محیط زیست بوجود آورد؛در این راستا بسیاری از طرفداران بهداشت عمومی ، رشد هوشمند را به عنوان یک راه حل بالقوه برای حل مشکل پراکنده رویی توصیه می کنند،چرا که با توجه به هدف مشترکی که با الگوی کاربری زمین یعنی تحقق توسعه پایدار شهری دارد، می تواند شکل پایداری از کالبد و عملکرد شهری را ایجادکند. هدف اصلی این تحقیق،بررسی الگوهای پراکنده رویی و رشد هوشمند و انتخاب الگوی مناسب برای کاربری زمین است.روش تحقیق بر اساس هدف از نوع کاربردی و بر اساس ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی و ابزار اندازه گیری در این پژوهش استفاده از مدل های آنتروپی و هلدرن می باشد، نتایج حاصله نشان می دهد الگوی رشد هوشمند در منطقه یازده شهر اصفهان موثرتر از پراکنده رویی زمین عمل نکرده و منطقه دارای رشد هوشمند نمی باشد، همچنین ، بهره گیری بهینه از فضاها و نظام برنامه ریزی بر تحقق رشد هوشمند و ممانعت از گسترش پراکنده منطقه موثر خواهد بود و از سوی دیگر نیز رشد فیزیکی این منطقه در راستای توسعه پایدار در حال عبور از الگوی پراکنده به سوی الگوی رشد هوشمند می باشد.

کلیدواژه‌ها

کاربری زمین؛ پراکنده رویی؛ رشد هوشمند؛ توسعه پایدار؛ منطقه یازده شهر اصفهان

مراجع

1. آمار نامه شهر اصفهان، (1393)، معاونت برنامه ریزی و پژوهش و فناوری اطلاعات، انتشارات اداره آمار وتحلیل اطلاعات.

2. اداره آمار وGIS ، (1395)، منطقه یازده شهرداری اصفهان، آرشیو آمار و تحلیل اطلاعات.

3. اداره آمار و تحلیل اطلاعات معاونت برنامه ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات شهرداری اصفهان، 1395

4. ابراهیم‌زاده آسمین، حسین، ابراهیم‌زاده، عیسی، حبیبی، محمدعلی، (1389). تحلیلی بر عوامل گسترش فیزیکی و رشد اسپرال شهرطبس پس از زلزله با استفاده از مدل آنتروپی هلدرن. جغرافیا و توسعه ، شماره 19 ،ص 25-46.

5. اﺣﻤﺪی، ق.، ﻋﺰﯾﺰی، م. و زﺑﺮدﺳﺖ، ا.، (1389). ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﭘﺮاﮐﻨﺪه روﯾﯽ در ﺳﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﯿﺎﻧﯽ اﯾﺮان؛ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردی: ﺷﻬﺮﻫﺎی اردﺑﯿﻞ، ﺳﻨﻨﺪج، ﮐﺎﺷﺎن. دوﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﻨﺮ.25-43.

6. ابراهیم‌زاده، عیسی، رفیعی، قاسم، (1388). تحلیلی بر الگوی گسترش کالبدی- فضایی شهر مرودشت با استفاده از مدلهای آنتروپی شانون و هلدرن و ارائه الگوی گسترش مطلوب آتی آن، مجله پژوهشهای جغرافیایی انسانی. شماره .69 دانشگاه تهران.

7. تقوایی، مسعود، سرایی، محمدحسین، (1385)، گسترش افقی شهر و ظرفیتهای موجود زمین (مورد: شـهر یزد)، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 133 ،ص55 –152.

8. حاتمی‌نژاد، حسین، ضرغام فرد، مسلم، خادمی، امیرحسین، میرسعیدی، سیدمحمد، (1394)، سیاست‌های فضایی در برنامه‌ریزی شهری، ص 134.

9. حکمت‌نیا، حسن و موسوی، میرنجف، (1386)، سنجش میزان و عوامل مؤثر بر رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری (مطالعه موردی: شهر شیراز)، مجله جغرافیا و توسعه،  دانشگاه زاهدان.

10. زیاری، کرامت‌اله، حاتمی‌نژاد، حسین، ترکمن‌نیا، نعیمه، (1391)، درآمدی بر نظریه رشد هوشمند، ماهنامه شهرداریها، شماره 104، ص17-19.

11. سعیدنیا، احمد، (1383). کاربری زمین شهری: کتاب سبز راهنمای شهرداریها. جلد دوم، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، ص8.

12. ضرابی، اصغر؛ صابری، حمید؛ محمدی، جمال؛ وارثی، حمیدرضا؛ (1389). تحلیل فضایی شاخص‌های رشد هوشمند شهری (مطالعه‌ی موردی: مناطق شهر اصفهان). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 77،ص1-17.

13. قربانی، رسول؛ نوشاد، سمیه؛ (1387). راهبرد رشد هوشمند در توسعه شهری اصول و راهکارها. جغرافیا و توسعه، شماره 12، ص 163-180.

14. مشکینی، ابولفضل، مهدنژاد، حافظ، پرهیز، فریاد، (1392)، الگوهای فرانوگرایی در برنامه‌ریزی شهری، تهران، امید انقلاب.

15. معاونت فرهنگی و اجتماعی، (1395)، منطقه یازده شهرداری اصفهان.

16. نورانی، محمد،(1392)، راهکارهای توسعه محله‌ای (کالبدی-فضایی)، با استفاده از رویکرد رشد هوشمند (مورد مطالعه: محله طرشت تهران)، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، دانشگاه بروجرد.

17. Bhatta,M,(2010),Analysis of Urban Planning Sprawl From Remote Sensing data, computer science and engineering computer aided design centure.

18. Bray, BL,Webster, P, Bartoli,P, Acta Parasitologica, (2005), 50(4), 281–291

19. Beck, R. Leon Kolankiewicz & Steven A. Camarota(2003): “Outsmarting Growth, Population Growth, Immigration, and the Problem of Sprawl”, Washington, Centerfor Immigration Studies.

20. Benfield, A, Danielsen, Karen A, (1999),Director of Residential Policy and Practice , ULI‐the Urban Land Institute ,Smart Growth: Why We Discuss It More than We Do It , Journal of the American Planning Association ,Vol. 71- Issue 4, Pages 367-378.

21. David B and Resnik JD (2010). Urban Sprawl, Smart Growth, and Deliberative Democracy. American Journal of Public Health 100(10) 1852–1856. doi: 10.2105/AJPH.2009.182501.

22. Downs,A,(2005), Smart growth: why we discuss it more than we do it.J Am Plann Assoc,2005;71(4):367-378.

23. Hess, G.R. (2001) “Just what is Sprawl Anyway?”,11-26. www.4.ncsuedu/grhess.

24. Litman.T,(2014) ,Evaluating Criticism of smart Growth,Victoria Transport Policy Institute,1-92

25. Litman ,Todd., (2005),”Evaluting Cristicim Of Smart Growth”.Victoria transport policy institute.(www.vtpi.org)

26. Miller.J.S,Hoel.L.A,(2002),The Smart Growth Debate:Best Practice for Urban Transportation, socio-economic planning sciences36,1-24.

27. Peiser,Richard, (2001). Decomposing Urban Sprawl, Town Planning Review. Vol 72, No3.

28. Rennine Short, J., 2009, Urban Theory a Critical Assessment. Translated by K. Ziyari and Others, University Tehran of Press, Tehran.

29. VTPI (2005).On line TDM Encyclopedia, Victoria Transportation Policy Institute . (www.vtpi.org)

30. Yong, F, (2009), If “smart is Sustainable”? An Analysis of smart Growth Policies and Its Successful Practices,A Thesis Submitted to the Graduate Faculty in Partial Fulfillment of the Requirements For the Degree of Master of Community and Regional Planning,Iowa State University Ames,p40-57.

31. Zeynali A and AghaJani R (2014). Urban Smart Growth as Need of Third Millennium Cities. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences ISSN: 2231– 6345.