تأثیر کودهای مختلف بر ویژگی‌های اگروفیزیولوژیکی و تراکم علف هرز ذرت

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 17، دوره 10، شماره 32، اردیبهشت 1397، صفحه 198-214   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

احسان اله زیرعلی¹؛ رحیم ناصری^{* 1}؛ امیر میرزایی²؛ امین فتحی³؛ فرشته دارابی⁴

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

²عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام.

³باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی،آمل، ایران.

⁴دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام.

چکیده

به منظور بررسی اثر کودهای زیستی، دامی و شیمیایی بر رشد ذرت، آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی94-1393 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی مهران اجرا گردید. در این پژوهش کود شیمیایی نیتروژن (0، 25، 50، 75 و 100 درصد توصیه شده) به عنوان عامل اصلی و کود بیولوژیک نیتروکسین (باکتری‌های ازتوباکتر و آزوسپیریلوم)، کود دامی (20 تن در هکتار)، مخلوط نیتروکسین و کود دامی و تیمار شاهد (بدون کاربرد دامی و کود بیولوژیک) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال، طول بلال، ارتفاع بوته، کلروفیل a، کللروفیل b، محتوای آب نسبی، تراکم علف هرز و وزن خشک علف هرز تحت تاثیر اصلی کود نیتروژن و مخلوط کوط دامی و بیولوژیک قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار اعمال کود نیتروژن و مخلوط کوط دامی و بیولوژیک دارای اثر معنی‌داری بر صفات مورد مطالعه دارند. در این پژوهش برهمکنش کود شیمیایی نیتروژن و مخلوط کود دامی و بیولویک بر تعداد ردیف در بلال، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت معنی‌دار گردید. بیشترین تعداد ردیف در بلال (6/20 بلال)، وزن هزار دانه (3/237 گرم)، عملکرد دانه (11900 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (24690 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (4/48 درصد) در تیمار 75 و 100 درصد کود شیمیایی نیتروژن و مخلوط کود دامی و بیولویک بدست آمد.

کلیدواژه‌ها

عملکرد دانه؛ کشاورزی پایدار؛ نیتروژن

مراجع

احمدی ­نژاد، ر.،  ن. نجفی، ن.  علی اصغرزاد  و ش.  اوستان. 1392.  اثر کودهای آلی و نیتروژن بر کارایی مصرف آب، عملکرد و ویژگی­های رشد گندم (رقم الوند). نشریه دانش آب و خاک. 23 (2): 177-194.

بخشائی، س.، پ.  رضوانی مقدم و م. مرتضی گلدانی. 1393.  تاثیر کود بیولوژیک نیتروکسین و سطوح مختلف کود شیمیایی نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم. نشریه پژوهشهای زراعی ایران 12 (3): 360-368.

پورعزیزی، م  و س.  فلاح. 1392.  بهینه سازی کاربرد کودهای نیتروژنه برای رشد و عملکرد سورگوم علوفه­ای در سیستم­های زراعی کم نهاده و متداول. مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی. 3 (9): 81-90.

جهانبان، ل.، و لطفی­فر، ا. 1390.  بررسی تاثیر کاربرد میکروارگانیسم­های موثر (EM) بر کارایی کودهای شیمیایی و آلی در کشت ذرت علوفه­ای (Zea maiz S.C704). فنآوری تولیدات گیاهی. 11 (2): 43-52. 

چقازردی، ح.ر.، غ. محمدی و  ع.  بهشتی آل آقا. 1392.  ارزیابی اثر گوگرد و کود دامی بر خصوصیات رشد گیاه ذرت (سینگل کراس704) و اسیدیته خاک. نشریه پژوهشهای زراعی ایران. 11 (1): 162-170.

دانشیان، ج.، ن. رحمانی و م. علیمحمدی. 1391. تاثیر کاربرد کود دامی و نیتروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه داروئی همیشه بهار  (Calendula officinalis L)در شرایط تنش خشکی. یافته های نوین کشاورزی. 6 (3): 231-240.

سعیدنژاد، ا.ح و پ.  رضوانی مقدم. 1389. ارزیابی اثر مصرف کمپوست، ورمی کمپوست و کودهای دامی روی عملکرد، اجزای عملکرد ودرصد اسانس زیره سبز ((Cuminum cyminum).نشریه علوم باغبانی. 24 (2): 142-148.

سلیمانی­فرد،ع.، ر. . ناصری. 1395.اثر آبیاری و الگوی کاشت بر برخی صفات زراعی ذرت دانه­ای (S.C.604). اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. 37 (1): 212-201.

سلیمانی­فرد،ع.، ه. ناصری­راد، ر. ناصری  و ع.  پیری. 1392.  اثر باکتری­های محرک رشد بر فنولوژی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه هیبریدهای ذرت (Zea mays L). اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. 7 (1): 71-90.

سلیمانی­فرد،ع.، ر. ناصری. 1393. تاثیر سطوح کود اوره، ازتوباکتر و آزوسپیریلوم بر خصوصیات فیزیولوژیک ذرت دانه­ای(Zea mays L) در منطقه خاش. اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. 31 (3): 316-301.

گلدانی، م. و س.ف. فاضلی. 1393. ارزیابی اثر کودهای آلی و شیمیایی بر ویژگی­های رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد سه اکوتیپ کنجد. نشریه پژوهش­های زراعی ایران جلد 12 شماره1، ص 127-136.

محمدی، خ.، ب.  پاساری، ا. رخزادی، ا. قلاوند،  م. آقا علیخانی  و م. اسکندری. 1390.  واکنش عملکرد و کیفیت دانه کلزا به منابع مختلف کود دامی، کمپوست و بیولوژیک در منطقۀ کردستان. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی. 4 (2): 81-101.

مجیدیان، م.، قلاوند، ا.، کریمیان، ن.، و کامکار حقیقی، ع. ا. 1387. تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن، کود دامی و آب آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای سینگل کراس 704. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی. 1(2):67-85.

خسروی، ه. و  ح. محمودی.  1392. بررسی اثرات مایه تلقیح ازتوباکتر به همراه کود دامی بر رشد گندم دیم. نشریه مدیریت خاک و تولید پایدار. 2 (3):  205-219.

Abd El-Ghany, B. F., R. A. M. Arafa, T. A. El-Rahmany and M. M. El-Shazly. 2010. Effect of some mocroorganisms on soil properties and wheat production on North Sinai conditions. Journal of Applied Sciences Research.  4 (5): 559-579.

Arafa, A. M. R., F. Abd El-Ghany, M. N. Bouthaina Sidkey and  M. M. El-Shazly, 2009. The beneficial use of biofertilizers on growth and yield of wheat plants grown on sandy soil with or without nitrogen fertilization. Egyptian Journal of Biotechnology.  32:127-146.

Akbari, Gh., M. Arab, H. A. Alikhani, I. Allahdadi and M. H. Arzanesh, 2007. Isolation and selection of indigenenous Azospirillum spp. And the IAA of superior strains on wheat roots. Journal of Agricultural Sciences.  3: 523-529.

Anjum, M., M. Sajjad, M. Akhtar, M. A. Quresh, A.  Lqbal, A. R. Jamal and M. Ul-Hasan. 2007. Response of cotton to Plant Growth Promoting Rhizobacteria (PGPR) inoculation under different levels of nitrogen. Journal of Agricultural Research. 45 (2):135-143.

Balyan, J. K., S. Puspendra, B. S. Kumpawat and M. L. Jat. 2008. Effect of organic manure, fertilizer level and biofertilizers on soil nutrients balance in maize (Zea mays L.). Research on Crops.  9 (2): 308-310.

Barassi, C. A., R. J. Sueldo, C. M. Creus, L. E. Carrozzi, E. M. Casanovas and p.  Pereyra. 2007. Azospirillum ssp., a dynamic soil bacterium favourable to vegetable crop production. Global Science Books. Daynamic Soil, Dynamic Plant. 1 (2): 68-82.

Bashan, Y., J. J. Bustillos, L. A. Leyva, J. P. Hernandez and M. Bacilio. 2006. Increase in auxiliary photoprotective photosynthetic pigments in wheat seedlings induced by Azospirillum brasilense. Journal of Biofertilizer Soils. 42:279-285.

Bhaskara Rao, K. V and P. B. B. N. Charyulu. 2005. Evaluation of effect of inoculation of Azospirillum on the yield of Setaria italica (L.). African Journal of Biotechnology.  4 (9): 989-995.

Casanovas, E. M., C. A. Barassi, F. H. Andrade and R.  Sueldo. 2003. Azospirillum-Inoculated maize plant responses to irrigation restraints imposed during flowering. Journal of Cereal Research Communications. 31 (3-4): 395-402.

Dalla Santa, O. R., R. Fernandez Hernandez, G. L. Michelena Alvavez, P. Ronzelli Junior and C. Ricardo Soccol.  2004. Azospirillum spp. Inoculation in wheat, barely and oats seeds greenhouse experiments. Brazilian Archives of Biology and Technology.  74 (6): 843-850.

Dardanelli, M. S., F. J. Fernandez de Cordoba, M. Rosario Espuny, M. A. Rodriuguez Carvajal, M. E. Soria Diaz, A. M. Gil Serrano, Y. Okonand M. Megias 2008. Effect of Azospirillum brasilense coinoculated with Rhizobium on Phaseolus vulgaris flavonoids and Nod factor production under salt stress. Soil Biology and Biochemistry, 40: 2713–2721.

Eghbal, B., D. Ginting, and J. E Gilley. 2004. Residual effects of manure and compost application on corn production and soil properties. Agronomy Journal, 96: 442-447.

Good, A. G and P. H. Beatty. 2011. Fertilizing nature: A tragedy of excess in the commons. PLoS Biology 9: 1-9.

Kumar, S., C. R. Rawat, S. Dhar and S. K. Rahi 2005. Dry matter accumulation, nutrient uptake and changes in soil fertility status as influenced by different organic sources of nutrient to forage sorghum (Sorghum bicolar). Indian Journal of Agricultual Sciences.75 (6): 340-342.

Lichtenthaler, H.K. and A. R. Wellburn. 1983. Determinations of total carotenoida and chorophylls a and b of leaf extracts in different solvents. Biochemical Society transactions. 591-592.

Manjunatha, H. M., B. S. Sreeramu, G. Raviraja Shetty, M. Vasundhara and M. Chandre Gowda. 2007. Influence of irrigation regimes and fertility levels on growth of long pepper (Piper longum L.). Medicinal and Aromatic Plants Abstracts (Biomonthly). 2 (3): 272.

Naiman, A. D., A. Latronico and I. E. G. De Salamone. 2009. Inoculation of wheat with Azospirillum brasilense and Pseudomonas fluorescens: Impact on the production and culturable rhizosphere microflora. European Journal of Soil Biology. 45:44-51. 

Patil, S. L. and M. N. Sheelavantar. 2006. Soil water conservation and yield of winter sorghum as influenced by tillage, organic materials and nitrogen fertilizer in semi-arid tropical India. Soil and Tillage Research, 89: 246-257.

Ribaudo, C. M., E. M. Krumpholz,  F. Cassa, R. Bottini, M. L. Cantore and J. A. Cura. 2006. Azospirillum sp. Promotes root hair development in tomato plants through a mechanism that involves ethylene. Journal of Plant Growth Regulation. 24:175-185.

Roy, L and S. R. C. Srivastava, 2010. Response of rice plant to inoculation with azotobacter under tropical climate in north east India. Proceeding 97th Indian Science Congress. Section of Plant Science. 3-10 January 2010.

Sanchez, S.R. 1998. Turgor maintenance, osmotic adjustment and soluble sugar and proline accumulation in 49 pea cultivars in response to water stress. Field Crops Res.

Saneoka, H., R. E. A. Moghaieb, G. S. Premachandra and K. Fujita. 2004. Nitrogen nutrition and water stress effects on cell membrane stability and leaf water relations in Agrostis palustris Huds. Environmental and Experimental Botany, 52:131-138.

Scharf, P. C., S. M. Brouder and R. G. Hoeft. 2006. Chlorophyll meter reading can predict nitrogen need and yield response of corn in the north-central USA. Agronomy Journal. 98:655-665.

Schlemmer, M. R., D. D. Francis, J. F.Shanahan and J. S. Schepers.  2005. Remotely measuring chlorophyll content in corn leaves with differing nitrogen levels and relative water content. Agronomy Journal, 97:106-112. 

Singh, R., D. P. Singh and P. K. Tyagi. 2003. Effect of Azotobacter, farmyard manure and nitrogen fertilization on productivity of pearl millet hybrids in semi-arid tropical environment. Archives of Agronomy and Soil Science, 49:21-24.

Soleimanzadeh, H., D. Habibi, M.R. Ardakani, F.  Paknejadand F. Rejali. 2010. Response of sunflower (Helianthus annuus L.) to inoculation with Azotobacter under different nitrogen levels. American-Eurasian Journal Agriculture and Environment, 7: 265-268.

Toyota, K and S. Kuninaga. 2006. Comparison of soil microbial community between amended with or without farmyard manure. Applied Soil Ecology. 33:39-48.

Yolcu, H., M. Turan, A. Lithourgidis, R. Cakmakcl and A. Koc. 2011. Effects of plant growth promoting and manure on yield and quality characteristics of Italian ryegrass under semi arid condition. Australian Journal of Crop Science 5: 1730-1736.