بررسی و مقایسه مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی .Echium italicum L در رویشگاه‌های مختلف استان کردستان

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 2، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 22، شهریور 1397، صفحه 12-26   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرنوش صبوری^{* 1}؛ براتعلی فاخری²؛ عبدالرحمن رحیمیان بوگر³

¹کارشناس‌ارشد گیاهان دارویی، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

²دانشیار گروه بیوتکنولوژی و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

³دانشجوی دکتری گیاهان زینتی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

به­­منظور بررسی مقایسه ای ویژگی­های مورفولوژیکی و فیتو­شیمیایی اسانس گیاه دارویی گل­گاوزبان ایتالیایی (Echium italicum L.) آزمایشی به­­صورت طرح آشیانه­ای در سه رویشگاه سنندج، مریوان و دیواندره استان کردستان در سه ارتفاع مختلف از هر رویشگاه در سال 1393 انجام گرفت. برای اندازه­گیری شاخص­های مورد­نظر سرشاخه­های گلدار گیاه از رویشگاه­های طبیعی در اوایل تابستان برداشت شد. متغیرهای مورفولوژیکی شامل: ارتفاع بوته، وزن تر و خشک، طول و عرض برگ­های ساده و رزت، فاصله میانگره، قطر ساقه، تعداد گل، قطر ساقه، تعداد برگ و تعداد شاخه فرعی و متغیرهای فیزیولوژیک شامل: شاخص کلروفیل، اندازه‌گیری عناصر NPK خاک، گل و برگ، عملکرد اسانس که با استفاده از روش تقطیر با آب طرح کلونجراستخراج، شناسایی ترکیبات تشکیل­دهنده اسانس بااستفاده از دستگاه  کروماتوگرافی گازی (GC/MS) و عملکرد موسیلاژ نیز با روش جداسازی توسط آب مقطر و رسوب­دهی در اتانول 96 درصد مورد سنجش قرار گرفتند.داده­ها به­­وسیله نرم­افزار آماری SAS و با روش آنالیز LGM مقایسه میانگین­ها انجام گرفت. نتایج مقایسه میانگین­ها نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا و به­دنبال آن کاهش درجه، ارتفاع بوته، فاصله­ی میانگره، قطر ساقه، تعداد برگ و درصد موسیلاژ و همچنین اسانس گیاه کاهش، در­ حالی که شاخص کلروفیل افزایش یافته است. ارتفاع از سطح دریا تاثیر معنی­داری بر عملکرد اسانس دارد و بالاترین میزان اسانس در پایین­ترین ارتفاع برای هر رویشگاه بدست آمد ، همچنین اکوتیپ سنندج در ارتفاع 1557 متری از نظر عملکرد اسانس (097/0 درصد)، از سایر اکوتیپ­ها برتر بود. از ترکیبات غالب اسانس می­توان به بورنئول، کامفور،کانوئیک­متیل­استرو کاندینون و... اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

ارتفاع؛ اکوتیپ؛ اسانس؛ رویشگاه؛ کردستان؛ گل‌گاوزبان ایتالیایی

مراجع

1-Alipour, N., Mahdavi, K., Mahmoudi, J. and Ghelij-Nia, H. 2015. Investigation into the Effect of Environmental Conditions on the Quality and Quantity of Essential Oil of Stachys laxa. Journal of Plant Researches, 28(3): 561-572.

2.Assimopouluo, A.N. 2005. Radical scavenging activity of Alkanna tinctoria root extract and their main constituent,hydroxyl Naphthoquinones. Phytothermology Research, 19(2): 7-141.

3.Azizi, K., Amini Dehaghi, M. and Abbaspoor, H. 2004. Effect of different air and root-zone tempretures on nitrogen fixation and nodulation of annual medices. Hournal of Agronomy, 3(2): 131-136. 

4.Chen, H., Zha, J. and Gowans, R.E. 2004. Alcohol enhances HIV type 1 infection in normal human oral keratocytes by up-regulation cell-surdface CXXR4 coreceptor. AIDS Research Hum Retroviruses, 20:513-519.

5.Chorli, S., Khorasaninezhad, S., Hemati, Kh. and Kafeshi, B. 2016. Morphological characterization, antioxidant and essential oil content of teas Mountain Stachys lavandulifolia Vahl. The habitats of Semnan, Khorasan, 11(41): 41-52.

6.Cseke, L.J., Kirakosyan, A., Kaufman, P.B., Warbe, S.L., Duke, J.A. and Brielmann, H.L. 2006. Natural Products from Plants 2th Ed. CRC Press, Florida, 569 p.

7.Davazdhomami, S. and Majnoon hoseini, N. 2009. Agriculture and manufacturing are some herbs andspices. Tehran University Press, 54p.

8.Davise, F.S. and Albrigo L.G. 1994. Citrus. CAB international press, wallington, UK. P, 9814.

9.Emad, M., Gheibi, F., Rasuli, M., Khanjanzadeh. and Mohammadi jozani, S. 2013. Herbalist, borage flower industry. Publications Pune Tehran, 1-48p.

10.Firoozjai, M., Hematti, Kh., Khorasannezhad, S., Garmehkhani A. and Bagherifard, M.A. 2014. The effect of altitude on morphological and phytochemical qualities does nettle leaves (Urtica dioica L.) in the provinces of Mazandaran and Golestan. Journal of Plant Ecophysiology Iran, 9(35): 1-11.

11.Habibi, H., Mozafarian. N., Majnoon hisseini, N., Chaini, M.R. and Tabatabaee, M.F. 2006. Effect of altitude of essential oil and component in wild Thymus (Thymus kotschyanus Bioss) Taleghan vergion. Pazhuhesh and Sazandegi Shahed University, College of Agriculture cept, 73 (In Persian).

12.Hasani, J. and Nik Baher, Z. 2014. Evaluation of ecological needs different species of thyme in   Kurdistan Habitats. Echo phytochemical Journal of Medicinalplant, 3(1):22-34. 

13.Hosseinzadeh, H., Shahandeh, S.H. and Shahvand. 2012. Anxiolytic and hypotic effects of aqueous and ethanolic extracts of aerial part of (Echium ittalicum L.) in Mice. Jundishapur Journal Nat Pharm Prod, 7(2): 71-79.

14.Jones, K.L. and Muriele, R.R. 1980. Physiological properties of Nitrogen-scavenging Bacteria from the marine environment. Journal of appied Microbiology, 49(3): 421-433.

15.Kaviani, B., Khavarinezhad, R. and Fahimi, H. 2005. Interaction phosphorus and potassium on the Kvnglaysynyn soy protein glycine and β- (Glycin max L. Merr) in leaves and callus. Research and development in agriculture and horticulture, 64: 46-57.

16.Lotfi, A., Vahabi sadehi, A., Ghanbari, A. and Heidari, M. 2009. The effect of dehydration and manure on the quantity and quality Psyllium (Plantago ovate Forssk) in the Sistan region. Journal of Medicinal and Aromatic Plants, (4): 506-518.

17.Majd Jabari, T., Rustaian, A. and Vatanpoor, H. 2004. Check ingredient in the essential oil Tanacetum khorassanicum (Krasch.) Parsa. Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 2(6): 15-20.

18.Mamnooi, A. and Sharifi, R. 2011. Effects of water deficit on chlorophyll fluorescence indices and the amount of proline in six barley genotypes and its relation with canopy temperature (canopy) and performance. Plant Biology, 2(5):51-62. 

19.Malekooni, M., Ramezanpoor, M. and Dastfal, M. 2009. Potassium loss due to drought stress in wheat Darab in Fars. Journal of Soil and Water Sciences, 22(1): 127-135.

20.Meshkani, M., Armin, M. and Jami moini, M. 2013. The response of thephysiologicaland morphological echium (Borago offocinalic) under biological and chemical fertilizers. Journal of Medicinal Plants, 57(14): 3-61.

21.Mohammadi Soleimani, S. 2005. Influence of environmental factors on essential oil composition of Teucrium embellished, rangeland management master's thesis. Light Tarbiat Modarres University.

22.Mohammadi, M., Matinkhah, Kh. and Khajehdin, J. 2014. Some characteristics of ecological Qych (Zygophyllum artipilicoides) in some semi-arid regions of Isfahan. Journal of dry canvas, 1(3):1-11.

23-Mohammadian, A., Karamian, R., Mirza, M. and Sepahvand, A. 2015. The effect of altitude and the soil physicochemical properties of the active ingredients of natural habitats Thyme in Lorestan. Scientific JournalMedicinal Plants Research and Perfume, 30(4):519-528.

 24.Naderi, M. and Rezai, M. 2005. Phytochemical studies Iranian borage (Borago officinalis L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 2(3):377-383.

25.Najafpoor, M. 2001. Identify and evaluate the ecological essence of Tehran province. Medicinal and Aromatic Plants Research of Iran. Journal of plant physiology   environment, 11(41): 41-52. 

26.Noy-Meir, I. 1973. Moltivariate analysis of the semi arid vegetation of southern Australia II, Vegetation catenae and environmental gradiants. Australian Botanical Journal, 22(1): 40-115.

27.Omidbeigi, R. 2001. The approaches to the production and processing of medicinal plants. Publications Publication Designers, Tehran, (2):46.

28.Page, A.L., Miller, R.H. and Keeney, D.R. 1982. Methods of soil analysis. Part2. chemical precautions and processing. Anim. Waste Manage, 6: 100 – 105.

29.Papageorgios, V.P., Assimopoulou, A.N. and Ballis, A.C. 2008. Alkannins and shikonins: a new class of wound healing agent. Current medicinal Chemestry, 15 (30): 3248-3267.

30.Papagiannis J, Chatzis A. and Sarris G. 2008. Giant right atrial aneurysm: a case report. International Journal Cardiology 129(1): 5-6.

31.Rojcan, I., Dwyer, L.D. and Tollenear, M. 1999. Noteon relatitionship between leaf soluble carbohydrate and cloropheyll Cancen Nicartraction hn mayz doring . Fild crop Research, 63:13-17.

32.Saedi, K., Sefidkon, F. and Babai, A. 2015. Phytochemical characteristics of fruit morphology studies and dog rose (Rosa canina L.) in northern Iran. Crops Improvement, 16(3):545- 554.

33.Samsam Shariay, H. 2010. Breeding of medicinal plants. Manny Press, 419p.

34.Singh, R.M. 2002. An assessment of ayurvedic concept of cancer and a new paradigm of anticancer treatment in Ayurveda. Journal of Altern complement Maedicinal, 8(5):14-609.

35.Spearing, A.M. and Karlander, E.P. 1979. Effect of high and law temperature on colorophyll content and metabolism of Chlorella sorokiniana shihira and krauss. Environmental and experimental Botany, 19 (4): 237-243.

36.Stainforth, D.A., Aina, T., Christensen, C., Collins, M., Faull, N., Frame, D.J., Kettleborogh, J.A., Knight Martin, S.A., Murphy, J.M., Piani, C., Sexton, D., Smith, L.A., Spicer, R.A., Thrope, A.J. and Allen, M.R. 2005. Uncertainty in prediction of the climate response to rising levels of greenhouse gases. Nauture, 433(7024):403-406.

37.Xiufeng, Y., Shuangxiu, W., Yang, W., Xinhai, Sh., Shaojun, D. 2004. Soil nutrient factors related to salidroside production of Rhodiolasa Chinensis distributed in Chang Bai Mpountain. Journal Environmental and Experimental Botany, 52(2004):267-276.

38.Zargari, A. 2010. Medicinal Plants. Publishing and Printing Institute of Tehran University, 4 p.

39.Zhow, X.M., Madramootoo, G.A., Mackenzie, A.F. and Smith, D.L. 1997. Biomass production and nitrogen uptake in corn-reyegrass systems. Argon Journal, 89(5):749-756.