ارزیابی اثر فلزات سنگین بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر گیاه کتان (Linum usitatissimum)

تحقیقات بذر

مقاله 1، دوره 8، شماره 27، شهریور 1397، صفحه 1-10   

نویسندگان

فرشته آزادبخت^{* 1}؛ عبدالمجید سهیل‌نژاد²؛ زهرا مرادیان³؛ خدیجه احمدی³؛ رحیم بازمکانی³؛ طاهره کریمی¹؛ سمیرا علیپور¹

¹دانشجوی کارشناسی‌ارشد تکنولوژی بذر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

²استادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

³دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه اصلاح نباتات، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر فلزات نیکل و سرب بر خصوصیات جوانه­زنی و رشد گیاهچه کتان، آزمایشی به­صورت طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل مصرف فلزات سنگین  سرب ( شاهد، 250، 500 و 750 میکرومولار) و فلز نیکل (200، 400 و 600 میکرومولار) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر فلزات سنگین بر صفات درصد و سرعت جوانه­زنی، طول ریشه­چه، ساقه­چه و گیاهچه، وزن تر و خشک گیاهچه، شاخص طولی بنیه گیاهچه و محتوای نسبی آب در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود. نتایج نشان داد که بیش­ترین درصد جوانه­زنی (66/98 درصد) و سرعت جوانه­زنی (86/11 یک/ روز) در تیمار شاهد بدست آمد. هم­چنین مصرف سرب شاخص­های جوانه­زنی بذر و رشد گیاهچه کتان را نسبت به شاهد کاهش داد. اما سرب دارای اثر بازدارندگی کم­تری بر شاخص­های جوانه­زنی بذر و رشد گیاهچه کتان نسبت به همه غلظت­های نیکل داشت. با افزایش غلظت فلز نیکل اثر کاهنده آن افزایش یافت به‌طوری‌که کم­ترین شاخص­های جوانه­زنی بذر و رشد گیاهچه کتان در غلظت 600 میکرومولار فلز نیکل مشاهده شد. به­طور کلی نتایج نشان داد که فلزات نیکل و سرب منجر به کاهش جوانه­زنی بذر و رشد گیاهچه کتان شدند.
 

کلیدواژه‌ها

درصد جوانه‌زنی؛ سرب؛ شاخص بنیه گیاهچه؛ کتان؛ نیکل