بررسی تاثیر دور آبیاری و مقادیر کود نیتروژن بر برخی از شاخص های رشد و عملکرد ذرت

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 6، دوره 10، شماره 34، آذر 1397، صفحه 59-71   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

ابراهیم امیری^*

دانشیار دانشکده کشاورزی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.

چکیده

به منظور بررسی تأثیر آبیاری و کاربرد کود نیتروژن بر تغییرات شاخصهای رشد و عملکرد ذرت دانه‌ای رقم سینگل کراس 704 در استان گیلان، آزمایشی به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد واحد لاهیجان انجام شد. تیمارها شامل سه سطح آبیاری: دیم (بدون آبیاری)، دور آبیاری 6 روز و دور آبیاری 12 روز به عنوان فاکتور اصلی و کود نیتروژن در پنج سطح شامل: صفر، 60، 120، 180 و 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که عدم استفاده از آبیاری و کود نیتروژن منجر به کاهش معنی دار تجمع ماده خشک کل، شاخص سطح برگ و عملکرد دانه گردید. در شرایط کمبود آب و کود نیتروژن، تعداد روز از سبزشدن تا گلدهی، روز از سبزشدن تا ظهور ابریشم و روز از سبز شدن تا تشکیل دانه به تعویق افتاد و طول دوره گلدهی کاهش یافت، در حالی که بین تیمارهای 180 و 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و همچنین تیمارهای آبیاری 6 و 12 روز در صفات ذکر شده تفاوت معنی داری مشاهده نشد. به طور کلی نتایج نشان داد که مناسب ترین مدیریت آبیاری و کود نیتروژن در دور آبیاری 12 روز و مصرف 180 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن می باشد.

کلیدواژه‌ها

دور آبیاری؛ ماده خشک؛ نیتروژن؛ عملکرد

مراجع

ساجدی، ن. و م. اردکانی. 1387. اثر مقادیر مختلف کود نیتروژن، روی و آهن بر شاخص های رشد فیزیولوژیک ذرت علوفه ای در استان مرکزی. مجله پژوهش­های زراعی ایران. 6 (1): 110-99.

سپهری ،ع.، م. مدرس ثانوی، ب. قره ریاضی و ی. یمینی. 1381 .تاثیر تنش آب و مقادیر مختلف نیتروژن بر مراحل رشد و نمو و عملکرد اجزاء عملکرد ذرت. مجله علوم زراعی ایران. 4 (3): 200-184.

علیزاده، ا.، ا. مجیدی، ح. نادیان، ق. نورمحمدی و م. عامریان. 1386. بررسی اثر تنش خشکی و مقادیر مختلف نیتروژن برفنولوژی و رشد و نموذرت. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 14 (5): 128-116.

کریمی، م.، م. اصفهانی، م. بیگویی، ب. ربیعی و ع. کافی قاسمی. 1388. تاثیر تیمارهای کم آبیاری برصفات مرفولوژیک و شاخص های رشد ذرت علوفه ای در شرایط آب و هوایی رشت. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی. 2 (2): 110-91.

کریمی، ا.، م. همائی، م. معزاردلان، ع. لیاقت و ف. رئیسی. 1385. اثر کود- آبیاری برعملکرد و کارایی مصرف آب در ذرت به روش آبیاری قطره ای-خطی. مجله علمی  پژوهشی علوم کشاورزی. 12 (3):575-561.

لک، ش.، ا. نادری، ع. سیادت، ا. آینه بند و ق. نورمحمدی. 1386. اثر کمبود آب بر عملکرد دانه و کارایی نیتروژن ذرت دانه ای 704 در مقادیر متفاوت نیتروژن و تراکم بوته. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 14 (2): 76-63.

Babnik, D., J. Susin and J. Verbic. 2002. The effect of nitrogen fertilization of maize on protein concentration and in vitro ferment ability of grain. J Cent Europ Agric. 3: 159-167.

Bonhomme, R., M. Derieux and G.O. Edmeades. 1994. Flowering of diverse maize cultivars in relation to temperature and photoperiod in multi-location field trials. Crop Sci. 34: 156–164.

Cakir, R. 2004. Effect of water stress at different development stages on vegetative and reproductive growth of corn. Field Crop Res. 89: 1-16.

Cox, W. J., S. kalonge, D. J. R. Cherney and W. S. Reid. 1993. Growth, yield, and quality of forage maize under different nitrogen management practices. Agron. J. 85: 341-347.

Dwyer, L.M., R. I. Hamilton, H. N. Hayhoe and W. Royds. 1991. Analysis of biological traits contributing to grain yield of short-to mead-season corn (Zea mays L.) hybrids. Can. J. Plant Sci. 71: 535-541.

Gheysari, M. S., M. Mirlatifi, M. Bannayan, M. Homaee and G. Hoogenboom. 2009. Interaction of water and nitrogen on Maize for silage. Agric Water Managc. 96: 809-821.

Igbadum, H. E., A. K. P. R. Tarimo, B. A. Salim and H. F. Mahoo. 2007. Evaluation of selected crop water production functions for an irrigated Maize crop. Agric Water Manage. 94: 1-10.

Katerji, N. J., W. Hoorn, A. Hamdy and M. Mastroilli. 2004. Comparison of corn Yield response to Plant water stress Caused by salinity and by drought. Agri Water Manage. 65: 95-107.

Kocheki, A., M. Hosseini and M. Nasirimahalati. 1993. Soil, Water relationship in crop plants. Mashhad jehad. daneshgahi press.560 pp. (Translated in Persian).

Mansouri Far, C., S. A. M. Modarres sanavy and S. F. Saberali. 2010. Maize Yield response to deficit irrigation during Low Sensitive growth stages and nitrogen rate under semi arid climatic conditions. Agric Water Manage. 97:12-22.

Mariana, A., A. Melay, E. Hernan, C. Echevrriab, G. Stud, F. Andraded and N. Barbara. 2003. Tillage system. Agron J. 95: 1525-1531.

Mekonen, A. 2011. Deficit irrigation practices as alternative means of improving water use efficiencies in irrigated agriculture: case study of maize crop at Arba Minch Ethiopia. Afri J of Agri Res. 6 (2): 226-235.

Moser, S. B., B. Feil, S. Jampatong and P. Stamp. 2006. Effects of pre-anthesis drought nitrogen fertilizer rate, and variety on grain yield, yield components, and harvest index of tropical maize. Agri Water Manage. 81: 41-58.

Nouri azhar, J. and P. Ehsanzedeh. 2007. Study of relationship of some growth indices and yield of five corn hybrids at two irrigation regime in Esfahan region. J. Sci. and Tech. 41: 261-272.

Norwood, C. A. 2000. Water use and yield of limited irrigated and dry land corn. Soil Sci. 64: 365-370.

O’Neil, P. M., J. F. Shanahan, J. S. Shepers and B. Caldwel. 2004. Agronomic responses of corn hybrids from different areas to deficit and adequate level of water and nitrogen. Agron. J. 96: 1660-1667.

Osborne, S. L., J. S. Schepers, D. D. Francis and M. R. Schlemmer. 2002. Use of spectral radiance to in season biomass and grain yield in nitrogen and water stressed corn. Crop Sci. 42: 165-171.

Pandey, R. K., J. W. Marienville and A. Adam. 2000. Deficit irrigation and nitrogen effect on maize in a sahelian environment I, II, grain yield components. Agric water Manage. 46: 1-27.

Paolo, E. D. and M. Rinaldi. 2008. Yield response of corn to irrigation and nitrogen fertilization in Mediterranean environment. Field Crops Res. 105: 202-210.

Pandey, R. K., J. W. Maranville and M. M. Chetima. 2000. Deficit irrigation and nitrogen effect on maize in a sahelian environment. II. Shoot growth. Agric. Water Manage. 46: 15-27.

Radfords, P. J. 1967. Growth analysis formulae–Their use and abuse. Crop Sci. 7(3): 171-175.

Saberali, S. F., S. A. Sadatnouri, A. Hejazi and E. Zand. 2007. Influence of plant density and planting pattern of corn on its growth and yield under competition with common Lambesquarters (Chenopodium album). J. Res. Prod. 74: 143-152.

Sheafer, C. C., J. L. Halgerson and H. G. Jung. 2006. Hybrid an N fertilization affect corn silage yield and quality. J, Agron and Crop Sci. 192: 278-283.

Subedi K. D., B. L. Ma and D. L. Smith. 2006. Response of a leafy and non-leafy maize hybrid to population densities and fertilizer nitrogen levels. Crop Sci. 46: 1860-1869.

Traore, S. B., R. E. Carlson, C. D. Pilcher and M. E. Rice. 2000. Bt and Non-Bt maize growth and development as affected by temperature and drought stress. Agron J. 92: 1027-1035.

Uhart, S. A. and Andrade, F.H. 1995. Nitrogen deficiency in maize: I. Effects on crop growth, development. Dry matter partitioning, and kernel set. Crop Sci. 35: 1376-1383.

Wolfe, D. W., D. W. Henderson, T. C. Hsiao and A. Alvins. 1988. Interactive water and nitrogen effects on senescence of maize. П. Photosynthetic decline and longevity of individual leaves. Agron. J. 80: 865-870.

Yazar, A., T. A. Howell, D. A. Dusek and K. S. Copeland. 1999. Evaluation of crop water stress index for LEPA irrigated corn. Irrig. Sci. 18: 171-180.