تأثیر کاربرد موادآلی و بازیافتی بر تعدادی از خصوصیات رشدی، مورفولوژیکی و کیفی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 20، دوره 10، شماره 34، آذر 1397، صفحه 218-226   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

داود نادری^{* 1}؛ ساجده امین الرعایا²؛ احمدرضا گلپرور³

¹استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، خوراسگان، ایران

²دانش آموخته کارشناسی‌ارشد، دانشکده کشاورزی، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، خوراسگان، ایران

³دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، خوراسگان، ایران

چکیده

در این تحقیق، تأثیر کاربرد مواد آلی در بستر کشت بر برخی خصوصیات مرفولوژیکی و کیفی گیاه همیشه‌بهار مورد ارزیابی قرار گرفت. طرح آزمایشی به صورت کاملا تصادفی در 3 تکرار و 8 تیمار در سال 1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان اجرا گردید. تیمارها شامل خاک باغچه به‌عنوان شاهد و نسبت‌های مختلفی از خاک باغچه به‌علاوه مواد آلی مختلف شامل کمپوست مصرفی قارچ، سبوس برنج و کود دامی بود. نتایج نشان داد کاربرد تلفیقی بسترهای مختلف کشت (تیمار 4 شامل: خاک باغچه+کمپوست قارچ+سبوس برنج+کود دامی هر کدام به‌نسبت حجمی 25%) سبب افزایش معنی‌دار سطح برگ (76/47 سانتی‌متر مربع)، ارتفاع بوته (60/24 سانتی‌متر)، وزن خشک اندام هوایی و گل (به‌ترتیب 043/0 و 014/0 گرم)، میزان کلروفیلa و کلروفیل کل گردیده. همچنین بیشترین میزان وزن خشک ریشه (0056/0 گرم) در تیمارهای 7 (خاک باغچه+کمپوست مصرفی قارچ+کود دامی هرکدام به‌نسبت حجمی 33%) و 8 (خاک باغچه+کود دامی هرکدام به‌نسبت حجمی 50%) مشاهده شد. طبق نتایج به‌دست آمده، ترکیبات شیمیایی دلتا کادینن و فتالیک اسید در تمام بسترهای کشت گل همیشه‌بهار وجود داشتند و بیشترین میزان دلتا کادینن (24/39 درصد) از گل‌های بستر کشت خاک باغچه+کمپوست قارچ+کود دامی (تیمار 7) به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها

فتالیک اسید؛ کلروفیل؛ کمپوست مصرفی قارچ؛ کود دامی؛ متابولیت ثانویه

مراجع

حمیسی، م.، ف. سفیدکن، م. نصری و م.ح. لباسچی. 1391. تأثیر مقادیر نیتروژن، فسفر و کود دامی بر عملکرد پیکره رویشی، بازده، عملکرد و کیفیت بابونه کبیر (Tanacetum parthenium L.). مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایرن، جلد 3، شماره 28: 410-399.

رجایی، م.، م. عطارزاده، س.ح. موسوی و م. عطارزاده. 1394. استفاده از کمپوست شیرین‏ بیان (Glycyrrhiza glabra) در کاهش اثر تنش کم آبی در خیار گلخانه‏ای. دانش کشاورزی و تولید پایدار، جلد 25، شماره 3: 90-79.

رضوانی مقدم، پ.م.، ب. امیری و س.م. سیدی. 1393. اثر مصرف کودهای آلی و زیستی بر عملکرد، میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب روغن کنجد (Sesamum indicum L.). مجله علوم زراعی ایران، جلد 16، شماره 3: 221- 209.

عبادی، ع.، ح. علیخانی و ب. یخچالی. 1392. تأثیر پسماندهای آلی مختلف و باکتری‌های مولد اکسین بر شاخص‌های رشدی قارچ دکمه‌ای ( Agaricus bisporus). مجله دانش کشاورزی و تولید پایدار، جلد 23، شماره 4-1: 106-97.

فتوحی قزوینی، ر. و ج. فتاحی مقدم. 1385. پرورش مرکبات در ایران (ویرایش دوم). انتشارات دانشگاه گیلان، 305 صفحه.

قادری، م.، م. حسینی و ل. کرامتی. 1390. تأثیر کمپوست مواد آلی بر خصوصیات رشدی خیار، گوجه فرنگی، کلم و کاهو در محیط گلخانه. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 41: 69-60.

موقتیان، آ.، ا. فاتح، آ. آینه بند و آ. سیاهپوش. 1394. ارزیابی روش های مختلف تغذیه ای خاک بر خواص خاک، جذب عناصر و عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Miller.). مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد 31، شماره 3: 526-512.

Anwar, M., D.D. Patra, S. Chand, A.A. Naqvi and S.P.S. Khanuja. 2005. Effect of organic Manures and organic fertilizer on growth, herb and oil yield nutrient accumulation, and oil quality of French basil. Comm. Soil Sci. Plant Anal., 34: 1737- 1746.

Ashraf, M. and A. Orooj. 2006. Salt stress effects on growth, ion accumulation and seed oil concentration in an arid zone traditional medicinal plant Ajwain (Trachyspermum ammi L.). J. Arid Envir., 64: 209-220.

Azzaz, N., A.E.A. Hassan and F.A. Elemarey. 2007 .Physiological, anatomical, and biochemical studies on pot Marigold (Calendula officinalis L.) plants. African Crop Science Conference Proceedings, 8: 1727 – 38.

Bachman, G.R. and J.D. Metzger. 2008. Growth of bedding plants in commercial potting substrate amended with vermicompost. Bio. Techno., 99: 3155-3161.

Barea, J.M., M.J. Pozo, R. Azcon and C. Azcon-Aguilar. 2005. Microbial co-operation in the rhizosphere. J. of Exp. Bot., 56: 1761-1778.

Butnariu, M. and C.Z. Coradini. 2012 .Evaluation of biologically active compounds from Calendula officinalis flowers using spectrophotometry. Chem. Cent. J., 6(35): 1-7.

Cavender, N.D., R.M. Atiyeh and M. Knee. 2003. Vermicompost stimulates mycorrhiza colonization of roots of sorghum bicolor at the expense of plant growth. Pedobiologia, 47: 85-89.

Gazim, Z.C., C.M. Rezende, S.R. Fraga, B.P. Dias Filho, C.V. Nakamura and D.A.G. Cortez. 2008. Analysis of the essential oils from Calendula officinalis growing in Brazil using three different extraction procedures. Brazilian Journal of Pharmaceutical Sciences, 44:391-395.

Ghanati, F., S. Bakhtiyarian and P. Abdolmaleki. 2010. Effects of methyl jasmonate on the secondary metabolites of Calendula officinalis L. Journal of Biotechnology, 1(1): 11-23.

Gharib, F.A., L.A. Moussa and O.N. Massoud. 2008. Effect of compost and Bio-fertilizers on growth, yield and essential oil of sweet Marjoram (Majorana hortensis) plant. International Journal of Agriculture & Biology, 10(4): 381-387.

Hamisi, M., F. Sefidkon, M. Nasri and M.H. Lebaschi. 2012. Effects of different amounts of Nitrogen, Phosphor and bovine fertilizers on essential oil content and composition of Tanacetum parthenium L.  Iranian Jour. Med. and Aro.Plants, 3(57): 399-410.

Hussein, M.S., M.Y. ELSherbeny, N.Y. Khalil Naguib and S.M. Aly. 2006. Growth characters and chemical constituents of Dracocephalum moldavica L. plant in relation to compost fertilizer and planting distance. Scienta Horti., 108(3): 322-331.

Khalid, K.A., S.F. Hendawy and E. El-Gezawy. 2006. Ocimum basilicum L. Production under Organic Farming. Res. J. Agric. Biol. Sci., 2(1): 25-32.

Khanzadeh, A. and D. Naderi. 2015. Different growing substrates affect Periwinkle’s (Catharanthus roseus L.) growth and flowering. J. of Biodiversity and Environmental Sciences, 6(6): 179-186.

Krizek, D.T., S.J. Brita and R.M. Miewcki. 1998. Inhibitory effects of ambient level of solar UV-A and UV-B on growth of cv. New Red Fire Lettuce. Physiol. Plant, 103: 1-7.

Kuo, S., M.E. Ortiz Escobar, N.V. Hue and R.L. Hummel. 2004. Composting and compost utilization for agronomic and container crops. In: Pandalai (Ed.). Recent Research Development and environmental biology. Res. Signpost., pp. 451-513.

Law-ogbomo, K.E. and S.E. Ajayi. 2009. Growth and yield performance of amaranthus cruentus influenced by planting density and poultry manure application. Not Bot Horti. Agrobo., 37:195-199.

Levitt, J. 1980. Salt and ion stresses in: Responses of plant to environmental stress. Academic Press, INC.

Melero, M. 2008. Long-term effect on soil biochemical status of a verti soil under conservation tillage system in semi-arid Mediterranean conditions. European Journal of Soil Biology, 44:.437-442.

Munns, R. and M. Tester. 2008. Mechanisms of salinity tolerance. Annual Review of Plant Biology, 59: 651-681.

Olaniyi, J.O. and M.P. Odedere. 2009. The effects of mineral N and compost fertilizers on the growth, yield and nutritional values of fluted Pumpkin (Telfairia occientalis) in south western Nigeria. J. Anim. Plant Sci., 1: 443-449.

Saijeen, S., O. Kaewman and M. Suksawat. 2009. Evaluation of media, organic and chemical fertilizer applications on growth of pot Gerbera (Gerbera jamesonii). Food. Agri. Indus., 51-56.

Sarwar, G., H. Schmeisky, N. Hussain, S. Muhammad, M.A. Tahir and U. Saleem. 2009. Variations in nutrient concentrations of wheat and paddy as affected by different levels of compost and chemical fertilizer in normal soil. Pakistan J Bot., 41(5): 2403-2410.

Yasmeen, S.H., A. Younis, A. Rayit, A. Riaz and S. Shabeer. 2012. Effect of different substrates on growth and flowering of Dianthus caryophyllus cv. ‘Chauband Mixed’. American-Eurasian Agri. and Envir. Sci., 12 (2): 249-258.