اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر تعارض والد- فرزندی نوجوانان پسر کم‌توان ذهنی شهر یزد

فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی

مقاله 7، دوره 8، شماره 4، دی 1396، صفحه 89-103   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهدی زارعی حسین آبادی^{* 1}؛ کاظم برزگر بفروئی²؛ مرتضی امیدیان³

¹آموزش و پرورش، یزد، ایران

²عضو هیئت علمی گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

³عضو هیئت علمی گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه چمران، اهواز، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی آموزش مهارت­های ارتباطی بر تعارض والد- فرزندی در نوجوانان پسر کم­توان ذهنی شهر یزد انجام شده است. روش پژوهش از نوع آزمایشی و طرح این پژوهش از نوع پیش­آزمون- پس­آزمون با گروه کنترل بوده و جامعۀ آماری دانش­آموزان پسر کم­توان ذهنی 11 تا 20 ساله را شامل می­شود که در سال تحصیلی 94-93 در مدارس خاصّ کم­توان ذهنی شهر یزد مشغول به تحصیل بوده­اند. نمونۀ این پژوهش شامل 40 دانش­آموز است که به­طور تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه (20 نفر برای هر گروه) جایگزین شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامۀ رفتار تعارض رابین و فاستر بود که همۀ شرکت­کنندگان، آن را در پیش­آزمون و پس­آزمون تکمیل کردند. برنامۀ آموزش مهارت­های ارتباطی طی 12 جلسۀ 50 دقیقه­ای بر روی گروه آزمایش اجرا شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده­های جمع­آوری­شده، علاوه بر آمار توصیفی از آمار استنباطی مانند آزمون t مستقل و تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته­های این پژوهش نشان می­دهد بین دو گروه آزمایش و گواه از لحاظ تعارض والد- فرزندی و ابعاد آن تفاوت معنی­دار وجود دارد (01/0 p<). نتایج حاصل از تحلیل داده­ها حاکی از آن است که آموزش مهارت­های ارتباطی باعث کاهش تعارض والد- فرزندی (%70/41 =اندازۀ اثر) و مؤلفه­های آن، در دانش­آموزان گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه شده است. از این رو پیشنهاد می­شود در مدارس خاصّ دانش­آموزان کم­توان ذهنی، بر آموزش مهارت­های ارتباطی تأکید شود.

کلیدواژه‌ها

مهارت‌های ارتباطی؛ تعارض والد- فرزندی؛ کم‌توان ذهنی

مراجع