ماهیت حقوقی دیه

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 4، دوره 1، شماره 1، اردیبهشت 1389، صفحه 75-83   

نویسنده

مجید خزاعی

چکیده

یکی از جهات مهم در بحث دیه ماهیت حقوقی آن است که آیا پرداخت دیه از باب مجازات است یا از باب ضرر و زیان و خسارتی که به مجنی علیه وارد شده است، یا اینکه دارای هر دو جنبه است و ماهیت دو گانه دارد. نکتة دیگر این است که آیا روشن شدن ماهیت حقوقی دیه دارای آثار عملی در احکام خواهد بود یا نه و اگر دارای آثار است باید دید چرا در کتابهای فقهی دربارة آن بحث و گفت وگو نشده است و اگر اثر و نتیجه ای در حکم ندارد باید جهت فروعاتی که بر روشن شدن بحث شده است راه چاره ای جست و جو کرد. در این مقاله دلایل خسارت بودن و مجازات بودن دیه را بررسی می کنیم و سرانجام به آثار و راه حلهای ارائه شده برای مسائل مربوط به آن می پردازیم.

کلیدواژه‌ها

دیه؛ دلایل مجازات؛ قتل عمد؛ قتل و جرح

مراجع

احمد ادریس، عوض. 1372ش. دیه، ترجمة علیرضا فیض. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

انصاری، شیخ مرتضی. 1375ق. المکاسب. تبریز: چاپخانة اطلاعات تبریز

حجتی اشرفی، غلامرضا. 1369ش. مجموعه قوانین حقوقی. تهران: کتابخانة گنج دانش

الحرالعاملی، الشیخ محمدبن الحسن. 1104ق. وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. بیروت: داراحیاء التراث العربی

طباطبایی، سیدمصطفی. 1366ش.  فرهنگ نوین. تهران: کتابفروشی اسلامیه

فیض، علیرضا. 1371ش.  مبادی فقه و اصول. تهران: دانشگاه تهران

النراقی، احمد. 1408ق. عوائد الایام. قم: منشورات مکتبۀ بصیرتی

وحیدی، حبیب الله. 1371ش.  قانون مجازات اسلامی. تهران: چاپخانة حیدری

هاشمی، سیدمحمد. 1372ش. حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: دانشگاه شهید بهشتی با همکاری نشر یلدا