عهد ألست از دیدگاه قرآن کریم و روایات معصومین(ع)

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 4، دوره 3، شماره 9، اردیبهشت 1391، صفحه 67-88   

نویسندگان

مهدى ممتحن؛ اختر سلطانى؛ مریم خسروانى

چکیده

دربار هى عهدى که خدا با بندگان خود بسته نظرات مختلفى وجود دارد. روایات را تأیید کرده؛ همچنین خروج ذری هى آدم در عالم ذر « عهد ألست » ،: معصومین و گرفتن پیمان از آنان توسط خداوند بر ربوبیت و نبوت و امامت مشخص شده است؛ حتى مکان آن در روایت نیز معین شده است. با اتکا به روایات متواتر و محکم به عنوان مسلمان تابع شریعت، هیچ شکی در صحت و اصالت عهد ألست وجود ندارد؛ اما گروهى بر این عقیده اند که آیه ى ألست، جنبه ى تمثیل دارد. گروهى دیگر نیز قائل به اخذ پیمان از ارواح بشر در عالم مثال (عالم ذر) هستند. این مقاله به معناى واژگانی و اصطلاحی عهد، آیات و روایات مربوط به آن و بررسی و تحلیل دلایل هر دو گروه م ىپردازد.

کلیدواژه‌ها

قرآن؛ عهد ألست؛ میثاق؛ آیات و روایات؛ ارواح بشر

مراجع

ابن ابى الحدید، عزالدین ابوحامد. ( 1337 ). شرح نهج البلاغه، قم: کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى.
- . ( 1375 ). جلوة تاریخ، ترجمة محمود مهدوى دامغانى، تهران: نشر نى.
- ابن منظور، محمد بن مکرک. ( 1414 ). لسان العرب، بیروت: صادر.
- بحرانى، سیدهاشم. ( 1415 ). البرهان فى تفسیر القرآن، تهران: مؤسسه البعثه.
- بروجردى، سید محمّدابراهیم. ( 1341 ). تفسیر جامع، تهران: صدرا.
فصلنامه ،« خلود و جاودانگى در بهشت و جهنم از منظر قرآن کریم » .( جمشیدیان، نیره و سوسن آل رسول. ( 1389
. علمى – پژوهشى فدک دانشگاه آزاد اسلامى واحد جیرفت، س اول، ش 3
- حاج سیدجوادى، احمدصدر؛ بهاءالدین خرمشاهى و کامران فانى. ( 1380 ). دایرة المعارف تشیّع، تهران: شهید سعید محبّى.
- حجازى، فخرالدّین؛ محمدحسین فریدنى و على مشکینى. ( 1363 ). یادنامة دوّمین کنگرة نهج البلاغه، تهران: وزارت
فرهنگ و ارشاد اسلامى بنیاد نهج البلاغه.
- حرّ عاملى، محمد بن حسن. ( 1409 ). وسائل الشّیعه، قم: رضى.
- حسینى استرآبادى، سید شرف الدین على. ( 1409 ). تأویل الآیات الظاهره، قم: نشر اسلامى.
- رخرمشاهى، بهاء الدین. ( 1377 ). دانشنامة قرآن و قرآن پژوهى، تهران: دوستان- ناهید.
- دهخدا، على اکبر. (ب ىتا). لغ تنامة دهخدا، تهران: دانشگاه تهران.
- رازى، ابوالفتوح رازى. ( 1408 ). تفسیر رو ضالجنان و روح الجنان، مشهد: آستان قدس رضوى.
- راغب الاصفهانى،حسین بن محمّد. ( 1412 ). المفردات فى غریب القرآن، دمشق، بیروت: دارالعلم، دارالشامیه.
- شریف لاهیجى، بهاءالدین محمد بن على. ( 1373 ). تفسیر شریف لاهیجى، تهران: داد.
- صدوق، محمّد بن على. (ب ىتا). علل الشّرایع، قم: مکتبه الدوارى.
- طباطبایى، محمّدحسین.( 1417 ). المیزان فى تفسیر القرآن، قم: نشر الاسلامى.
- طبرسى، فضل بن حسن.( 1377 ). تفسیر جوام عالجامع، مشهد: بنیاد پژوهش-هاى آستان قدس رضوى.
- طیب، سید عبدالحسین. ( 1378 ). اطیب البیان فى تفسیر القرآن، تهران: اسلام.
- عروسى هویزى، عبد على بن محمّد. ( 1415 ). تفسیر نورالثقلین، قم: اسماعیلیان.
- عیاشى، محمد بن مسعود. ( 1380 ). تفسیر عیاشى، تهران: چاپخانه علمیه.
- فرغانى، معیدالدین سعید. ( 1379 ). مشارق الدارى، قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
- فیض کاشانى، ملّامحسن. ( 1416 ). تفسیر الصّافى، تهران: مکتبه الصدر.
- قرشى، سید على اکبر. ( 1377 ). تفسیر احسن الحدیث، تهران: بنیاد بعثت.
- قمى، على بن ابراهیم. ( 1367 ). تفسیر قمى، قم: الکتاب.
- کاشانى، ملّا فتح اله. ( 1336 ). تفسیر منهج الصادقین، تهران: کتابفروشى محمّد حسن علمى.
- کلینى، ابوجعفر محمد بن یعقوب. ( 1365 ). اصول کافى، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

. (ب ىتا). فروع کافى، بیروت: دارالاضواء.

- مجلسى، محمدباقر. ( 1404 ). بحارالانوار، بیروت: الوفاء.
- مفید، محمد بن نعمان. ( 1424 ). تفسیر مفید، قم: بوستان کتاب.