اودیسه و رستم و سهراب در بوته نقد تطبیقی

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 1، دوره 5، شماره 17، اردیبهشت 1390، صفحه 11-31   

نویسندگان

محسن ذوالفقاری¹؛ کورش پرویز²

¹عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک. ایران. اراک (دانشیار)

²دانش‌‌آموختة ارشد دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد اراک. ایران. اراک

چکیده

دو حماسه ی بزرگ ادبیات جهان یعنی حماسه ی هومری که شامل ایلیاد و اودیسه است و حماسه ی فردوسی یعنی شاهنامه، دارای وجوه افتراق و اشتراک  بسیاری است که با توجّه به اهمیّت شخصیّت پردازی در حماسه، مقاله ی حاضر به نقد این دو حماسه از نظر شخصیّت پردازی اختصاص دارد. در بخش اوّل به شیوه ی رفتار اجتماعی پهلوانان در دو حماسه که شباهتهای فراوانی به یکدیگر دارند ، پرداخته شده است. اهمیّت و تأثیر شخصیّت خدایان  در حماسه ی یونانی و از طرفی وجود کاملاً متفاوت خدا در شاهنامه،  بخش دوم را به خود اختصاص داده است. و در  بخش سوم اهمیّت و نقش کلیدی زن در حماسه  یونانی و از سوی دیگر نقش منفعل و کمرنگ زنان در شاهنامه،  مطرح شده است. بخش چهارم را بررسی شخصیّت کودک در دو حماسه تشکیل داده است و در پنجمین بخش نقش خنیاگران و سرودخوانان دوره گرد در روند حوادث و رویدادهای این دو اثر مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. 

کلیدواژه‌ها

حماسة هومری؛ ایلیاد؛ اودیسه؛ شاهنامه؛ نقد تطبیقی؛ رستم؛ سهراب

مراجع

ثاقب فر، م. 1377 . شاهنامه فردوسی و فلسفه تاریخ ایران. تهران: نشر قطره و انتشارات معین.
فردوسی، ابوالقاسم. 1379 . شاهنامه فردوسی (متن انتقادی بر اساس چاپ مسکو). به کوشش دکتر سعید
حمیدیان. چاپ پنجم. تهران: نشر قطره. (منبع اشعار شاهنامه درون متن مقاله)
گریفین، جسپر. 1379 . هومر. تهران: انتشارات امیرکبیر.
هومر. 1379 . اودیسه. مترجم: دکتر میر جلال الدین کزّازی. تهران: نشر مرکز. (منبع اشعار اودیسه درون متن مقاله)

هومر. 1380 . ایلیاد. مترجم: سعید نفیسی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
هومر. 1380 . اودیسه. مترجم: سعید نفیسی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
Homer. 1980. THE ODYSSEY. Translated by: Walter Shewring. Oxford New
York, Oxford University Press.
http://ancienthistory.about.com