بررسى تحلیلى تطبیقى سیاوش، اوزیریس و آتیس

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 3، دوره 4، شماره 13، اردیبهشت 1389، صفحه 45-65   

نویسنده

محمود رضایی دشت ارژنه

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دشت ارژنه.

چکیده

در داستان شفقت برانگیز و در عین حال نغز سیاوش در شاهنامه، فقط روساخت داستان ارائه شده، اما بقایایى از اصل اسطورة بارورانة او همچنان در شاهنامه نمایان است. سیاوش درواقع خداى نباتى و بارورى ایران بوده که درپى جابه جایى و شکست اسطوره، در هیئت یک شاهزاده به حماسة ملى راه یافته است. در این جستار، ضمن بررسى تحلیلى تطبیقى سیاوش، اوزیریس و آتیس این نتیجه حاصل شد که خدایان مذکور خویشکارى هاى مشترکى داشته و در بسیارى از جهات هم گونند؛ به این ترتیب که هر سه خدا با طبیعت و سرسبزى آن رابطه اى مستقیم دارند، هرسه خدا الهه اى را (سودابه،ایزیس، سیبل) در کنار خود دارند که زمینه ساز مرگ و رستاخیز آنها (زمستان و بهار) مى شود و هر سال براى بارورى و سرسبزى بیشتر طبیعت، آیین مرگ و رستاخیز هر سه خدا در موسم سال نو برگزار مى شد.

کلیدواژه‌ها

خدایان بارورى و نباتى؛ سیاوش؛ اوزیریس؛ آتیس؛ اسطوره؛ یونان؛ روم