درآمدی بر ادبیات تطبیقی غیرجدّ

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 4، دوره 3، شماره 11، آبان 1388، صفحه 83-105   

نویسنده

سیّداحمد حسینی کازرونی

استاد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول.

چکیده

ادبیّات منظوم و منثور را به دو بخش کلّی تقسیم کرده اند: جدّ و هزل. جدّیات شامل نوشتارهای اخلاقی، عشقی، رزمی و بزمی است؛ و آثار مکتوب غیرجدّی، مواردی مانند طنز، هجا، فکاهی، لطیفه، بذله، مطایبه، شوخی، مسخرگی، و انتقاد را دربرمی گیرد. در نوشتارهای بازمانده از ادب پیشین فارسی، جز دربارة هجا 1 چیزی درخور توجّه دربارة ادب غیرجدّی نیامده است و اگر گاهی در متون ادب فارسی، مطالبی دیده شود، غالباً هجو را ب هجای هزل یا دیگر متفرّعات غیرجدّ ب هکار برده اند.

کلیدواژه‌ها

جدّ و هزل؛ ادبیّات منظوم و منثور؛ طیبت و هزل؛ هجاگویی؛ شعر تعلیمی

مراجع

ابن مسکویه. 1961 م. تهذیب اخلاق. بیروت.
انوری ابیوردی. 1340 . دیوان. ب هاهتمام مدرّس رضوی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
. 1337 . دیوان اشعار. به اهتمام سعید نفیسی. تهران: پیروز.
. 1376 . دیوان. ب هتصحیح محمّدتقی مدرّس رضوی. چ دوم. تهران: علمی و فرهنگی.
جامی، عبدالرّحمان. ب ىتا. دیوان. ب هاهتمام ح. پژمان. تهران: انتشارات حسین محمودی.
جبلّی، عبدالواسع. 1378 . دیوان. تصحیح ذبی حالله صفا. چ چهارم. تهران.
حافظ شیرازی، شمس الدین محمّد. 1327 . دیوان. تصحیح محمّد قزوینی و قاسم غنی. چ اوّل. تهران:
نگاه.
. 1320 . دیوان. چ غنی و قزوینی. تهران: وزارت فرهنگ.
. 1380 . دیوان. شرح خطی برهبر. تهران: صف یعلی شاه.
حلبی، علی اصغر. 1364 . مقدّم های بر طنز و شو خطبعی در ایران. چ اوّل. تهران: پیک.
خاقانی شروانی. 1375 . دیوان. تصحیح میرجلا لالدّین کزّازى. ج 2. چ اوّل. تهران: نشر مرکز.
خاقانی. 1338 . دیوان. ب هتصحیح ضیاءالدّین سجّادى. تهران: زوّار.
خواجوی کرمانی. 1336 . دیوان. تصحیح احمد سهیلی خوانساری. تهران: کتا بفروشی بارانی و محمودی.
خیّام نیشابوری، عمر. 1321 . رباعیات. ب هاهتمام محمّدعلی فروغی. تهران: زوّار.