نگرشی تطبیقی بر رویکردهای سیاسی در دیوان ابوالقاسم الشابی و کلیات اقبال لاهوری

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 12، دوره 3، شماره 11، آبان 1388، صفحه 253-264   

نویسندگان

مهدی ممتحن¹؛ لیلا قاسمی حاجی آبادی²؛ زهرا مهاجر نوعی³

¹دانشیار، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت.

²عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.

³دانش آموختة دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.

چکیده

« اقبال لاهوری » و « ابوالقاسم شابی » از شعرای انقلابی و متعهد بودند که در راه اصلاح  بیدارسازی افکار مردم گام نهادند. این دو شاعر آزادیخواه علیه جور حاکم بر زمانة خود قیام کردند و به قیام علیه ستم متعهد شدند و ب هعلت خفقا نهای موجود در سرزمی نهای در قصاید « ظالم و ظلام » تونس و پاکستان، زبان رمز و کنایه را برگزیدند تا آنجا که مار تعبیر م ی شود. اقبال نیز از « الثعبان » شابی نماد استعمار فرانسه است و یا از آن به تعبیر م یکند. « گرگ بر هنما » استعمار انگلیس به سعی کردند گوهر نایاب عشق الهی را در هموطنان خود بپرورانند تا « شابی و لاهوری » با توکل به خدا و کسب ارادة ازدست رفته، بر روح صوفیانة خشک حاکم بر زمان خود غلبه کنند و علیه استعمار به پا خیزند.

کلیدواژه‌ها

ابوالقاسم شابی؛ اقبال لاهوری؛ شعر؛ سیاست

مراجع

اقبال، جاوید. 2001 م. افکار اقبال. ترجمة شهین مقدم صفیاری. چاپ اول. چاپخانة لاهور.
اکبریان راد، عبدالله. 1384 . ه . ش. کلیات اقبال لاهوری. چاپ دوم. الهام.
بقایی، محمد. 1385 ه . ش. اقبال و ده چهرة دیگر. چاپ اول. حکایتی دیگر .
جیوسی، سلمی الخضراء. 2001 م. الاتجاهات والحرکات ف یالشعرالعرب یالحدیث. ترجمة عبدالواحد لؤلؤه.
الطبع هًْالاولی. بیروت: مرکز دراسا تالوحده العربیه.
حسنی ندوی، ابوالحسن. 1377 ه . ش. افکار شگفت اقبال. ترجمة ابوشعیب عبدالقادر دهقان. چاپ اول.
شیخ الاسلام.
حکیمی، محمود. 1381 ه . ش. در مدرسة اقبال لاهوری. چاپ دوم. تهران: قلم.
حمدوالدقس، فؤاد. ب یتا. تاری خالادبا ءالعربیه. سوریه، حلب: دارالقلم العربی.
خورشا، صادق. 1381 ه . ش. مجان یالشعرالعرب یالحدیث. چاپ اول. تهران: سمت.
ساکت، محمدحسین. 1385 ه . ش. چاپ اول. ماهتاب شام شرق. میراث مکتوب.
ستوده، غلامرضا. 1362 ه .ش. در شناخت اقبال. تهران: ادارة کل انتشارات تبلیغات اسلامی.
الشابی، ابوالقاسم. 1420 ه . ق./ 1999 م. دیوان اب یالقاس مالشابی، حققه غریدالشیخ. الطبع هًْالاولی. بیروت:
منشورات مؤسس هًْالأعلمی للمطبوعات.
شریعتی، علی. 1386 ه . ش. ما و اقبال. چاپ دهم. الهام.
ضیف، شوقی. ب یتا. دراسات ف یالشعرالعرب یالمعاصر. الطبعه الخامسه. مصر: دارالمعارف.
طنوس، جان. 2001 م. ملا حالموت والحیاه فی شخصی هالشابی و شعره. الطبع هًْالاولی. دمشق