نیما یوشیج و راینر ماریا ریلکه نمونه اى از تأثیر ادبیات آلمان بر ادبیات معاصر ایران

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 6، دوره 3، شماره 9، خرداد 1388، صفحه 103-113   

نویسنده

سید سعید فیروزآبادى

استادیار دانشگاه آزاد اسلامى- واحد تهران مرکزى.

چکیده

قرن ها است که ادبیات کهن فارسى بر ادبیات غرب تأثیر نهاده است و نویسندگان و ادیبان اروپایى و امریکایى با افتخار به این موضوع اشاره کرده اند. کافى است در این زمینه نگاهى کنیم به ترجمه هاى فیتزجرالد از رباعیات خیام) 1( و یا غزلیات مولانا با ترجمة ) کالمن بارکس که امروزه پرفرو ش ترین اثر درقلمرو کشورهاى انگلیسى زبان است.) 2 بدیهى است که این رابطة فرهنگى یکسویه نبوده و در این داد و ستد و تأثیر و تأثر، ادبیات فارسى و به ویژه ادبیات معاصر فارسى از ادبیات غرب تأثیر پذیرفته است. این تأثیرپذیرى پیش از انقلاب مشروطه و از راه ترجمه آغاز شد و موج نوخواهى و نوجویى شاعران و نویسندگان ایرانى سبب شد که انواع جدید ادبى به قلمرو ادبیات فارسى راه یابد. هدف مقالة حاضر آن است که نشان دهد آیا ترجمة چند نامه به شاعرى جوان اثر راینر ماریا ریلکه به قلم دکتر پرویز ناتل خانلرى در سال 1318 تأثیرى بر نیما یوشیج در نگارش کتاب حرف هاى همسایه داشته است. در دستیابى به پاسخ این پرسش بررسى، مقابله اى متن دو کتاب با توجه به شرایط ادبى در ایران و جنبه هاى نوآورانه در شعر نیما یوشیج انجام خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

ادبیات پس از مشروطه؛ نمادگرایى؛ شعر آزاد؛ تطبیق

مراجع

افشار، ایرج. 1376 . سخنواره. انتشارات توس.
بى نام. 1326 . نخستین کنگرة نویسندگان ایران. بى جا.
پورنامداریان، تقى. 1377 . خانه ام ابرى است؛ شعر نیما از سنّت تا تجدد. سروش.
حمیدیان، سعید. 1381 . داستان دگردیسى؛ روند دگرگونى هاى شعر نیما یوشیج. انتشارات نیلوفر.
ناتل خانلرى، پرویز. 1370 . قافله سالار سخن. نشر البرز.
رستگار فسایى، منصور. 1379 . احوال و آثار دکتر پرویز ناتل خانلرى. طرح نو.
ریلکه، راینر. 1368 . چند نامه به شاعرى جوان. ترجمة پرویز ناتل خانلرى. چاپ چهارم. انتشارات معین.
شمس لنگرودی، محمّد. 1377 . تاریخ تحلیلى شعر فارسی. ج 1. نشر مرکز.
علوى، بزرگ. 1386 . تاریخ ادبیات معاصر ایران. ترجمة سعید فیروزآبادى. نشر جامى.
فلکى، محمود. 1373 . نگاهى به شعر نیما. انتشارات مروارید.